Đã có gian lận thương mại qua việc gom tiêu chuẩn miễn thuế của cư dân biên giới
Cử tri tỉnh Quảng Ninh kiến nghị Bộ Tài chính nâng mức hàng hóa được miễn thuế với cư dân biên giới là công dân Việt Nam, có hộ khẩu thường trú tại các khu vực biên giới. Điều này đảm bảo định mức giá trị hàng hóa miễn thuế tương đương giữa cư dân biên giới Việt Nam với Trung Quốc.
Trả lời vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, Việt Nam đã có nhiều ưu đãi dành cho mua bán, trao đổi hàng hóa của người dân biên giới.
Cụ thể, hàng hóa được miễn thuế khi nằm trong danh mục và định mức phục vụ cho sản xuất, tiêu dùng của cư dân biên giới. Trường hợp mua bán, vận chuyển hàng hóa trong định mức nhưng không sử dụng cho sản xuất, tiêu dùng của cư dân biên giới và hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của thương nhân nước ngoài được phép kinh doanh ở chợ biên giới thì phải nộp thuế.
Cư dân biên giới là công dân Việt Nam có hộ khẩu thường trú tại các khu vực biên giới, người có giấy phép cho cư trú do công an tỉnh biên giới cấp khi mua bán hàng hóa được miễn thuế với giá trị không quá 2 triệu đồng/người/lượt/ngày và không vượt quá 4 lượt/tháng. Theo đó, mỗi cư dân biên giới được miễn thuế với giá trị tối đa 8 triệu đồng/tháng, tương đương 96 triệu đồng/năm.
Bộ Tài chính cho biết định mức miễn thuế này đang cao hơn so với mức thu nhập bình quân đầu người trên tháng của người dân tại hầu hết địa phương thuộc khu vực biên giới có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn như Lai Châu, Điện Biên, Gia Lai...
Quy định này giúp mở rộng giao lưu thương mại cho người dân hai bên biên giới, nhưng thực tế đã bộc lộ bất cập trong quản lý kiểm dịch, kiểm tra, kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu, phòng chống gian lận thương mại. Đặc biệt là hiện tượng lợi dụng chính sách ưu đãi, lập danh sách cư dân, gom tiêu chuẩn miễn thuế để nhập khẩu các lô hàng lớn rồi bán lại.
Bộ Công Thương đã kiến nghị Chính phủ giảm định mức miễn thuế và giá trị hàng hóa nhập khẩu theo hình thức mua bán, trao đổi của cư dân.
Theo Bộ Tài chính, để thúc đẩy xuất nhập khẩu chính ngạch, mức thuế suất ưu đãi đặc biệt đối với hầu hết hàng hóa tại các hiệp định mà Việt Nam, Trung Quốc là thành viên cơ bản là 0%.
Thuế suất trong hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) đã hoàn thành nghĩa vụ cắt giảm vào năm 2020. Trong đó, khoảng 90% mặt hàng thuộc danh mục hàng hóa mua bán trao đổi của cư dân biên giới đang được hưởng mức thuế suất 0%.
Do vậy, Bộ Tài chính cho rằng việc tăng định mức giá trị hàng hóa được miễn thuế cho cư dân biên giới cần được đánh giá kỹ, cân nhắc tổng thể các yếu tố như nhu cầu sử dụng, thu nhập, mức sống của dân cư biên giới, hạn chế gian lận thương mại.
