Không quảng cáo sản phẩm, doanh nhân gốc Việt vẫn mang biệt danh 'Vua tương ớt' ở Mỹ

Một công ty Thái Lan dang đe dọa thế thượng phong của "Vua tương ớt" gốc Việt tại thị trường Mỹ, trong bối cảnh "Vua tương ớt" đang vướng vào một cuộc chiến pháp lý dai dẳng.

Năm 1979, David Trần đến thành phố Los Angeles, bang California, Mỹ để định cư. Ông lập Huy Fong Foods để bán tương ớt mang thương hiệu Sriracha cho các nhà hàng châu Á trong thành phố. 2.300 USD là số tiền ông kiếm trong tháng đầu tiên bằng cách bán sản phẩm trên xe tải màu xanh sơn hình con gà trống. David chọn biểu tượng con gà vì ông sinh năm Dậu.

40 năm sau, Huy Fong kiểm soát 9,9% thị trường tương ớt 1,55 tỷ USD của Mỹ, theo tính toán của IBISWorld. "Tôi chưa bao giờ nghĩ tương ớt Sriracha sẽ phổ biến đến thế", ông thổ lộ.

David Tran từng trải qua rất nhiều thăng trầm trong hành trình kinh doanh. Ảnh: sriracha2go.com

Nằm ở Irwindale, California, cách trung tâm Los Angeles hơn 32 km, nhà máy Huy Fong sản xuất hàng trăm nghìn chai tương ớt Sriracha mỗi ngày. Nhà máy hoạt động 16 tiếng mỗi ngày, phần lớn ngày trong tuần và sử dụng hơn 45 triệu tấn ớt mỗi năm.

Trong khi đó, tại một khu vực ở ngoại ô Bangkok (Thái Lan), các công nhân đang hối hả làm việc trong một nhà máy lợp máy tôn và không có máy điều hòa để sản xuất những chai tương ớt hiệu Sriraja Panich. Hầu hết người Mỹ không biết đến thương hiệu Sriraja Panich, song, công ty sở hữu nó khẳng định họ sở hữu công thức nguyên bản của tương ớt Sriracha.

"Với chúng tôi, 1% thị phần tương ớt tại Mỹ là con số rất lớn và chúng tôi chỉ đặt mục tiêu đạt con số đó", ông Bancha Winyarat, 33 tuổi, phó chủ tịch của Thaitheparos PCL, phát biểu., Công ty sản xuất tương ớt Sriraja Panich, nhận định. Gia tộc Winyarat sở hữu phần lớn công ty Thaitheparos PCL, với giá trị hiện tại khoảng 251 triệu USD.

Thaitheparos PCL khẳng định trên trang web của họ rằng, Thanom Chakkapak, một phụ nữ sống ở thị trấn ven biển Si Racha của Thái Lan, là người đầu tiên chế biến tương ớt Sriracha. Cha của Bancha đã mua công thức làm tương ớt của bà Thanom vào năm 1984 để sản xuất tương ớt mang thương hiệu Sriraja Panich. Một năm trước đó, David Trần đã sản xuất ra phiên bản tương ớt Sriracha của ông tại Mỹ.

Trong khi Thaitheparos nhắm đến thị trường Mỹ, David Trần muốn đưa sản phẩm tới châu Á. Hai thương hiệu đang đối mặt với thị hiếu và lòng trung thành khác nhau của người tiêu dùng. Nguyên liệu đển sản xuất tương ớt Sriracha là ớt đỏ jalapenos của Mỹ, còn nguyên liệu để sản xuất tương ớt Sriraja Panich là ớt cayenne ở miền bắc và trung Thái Lan. David Tran nói ông chưa bao giờ dùng thử tương ớt Sriraja Panich.

"Có thể vì tôi quen với hương vị của tương ớt Thái nên tôi thích Sriraja Panich hơn. Song tôi nghĩ người Mỹ thích tương ớt của Huy Fong hơn vì đó là hương vị quen thuộc với họ", Suntaree Tantichula - một đầu bếp gốc Thái làm việc ở một nhà hàng tại Evanston, bang Illinois, Mỹ - bình luận.

Tương ớt Sriracha của công ty Huy Fong. Ảnh: sriracha2go.com

Từ đối tượng khách hàng ban đầu là các nhà hàng châu Á ở thành phố Los Angeles, tương ớt Sriracha của Huy Fong trở thành một hiện tượng quốc gia. Giới truyền thông Mỹ gọi David Trần là "vua tương ớt Sriracha tại Mỹ". Điểm đặc biệc là Huy Fong chưa bao giờ quảng cáo sản phẩm. Mọi người mua sản phẩm qua lời giới thiệu của người khác.

"Marketing truyền miệng khiến cho tương ớt của Huy Fong đặc biệt so với những thương hiệu đổ tiền quảng cáo", Anna Amir, một nhà phân tích của hãng IBIS World, bình luận.

David Trần gặp khó khăn lớn trong việc tìm ớt tươi để sản xuất đủ tương ớt cho khách trong giai đoạn đầu của hành trình khởi nghiệp. Ông hợp tác lâu dài với một nhà cung cấp độc quyền ở bang California. Nhưng sau 28 năm, một cuộc tranh cãi đã khiến mối quan hệ giữa hai bên kết thúc và đối tác quyết định sản xuất tương ớt Sriracha của họ.

Vài năm qua, Huy Fong sa lầy vào cuộc chiến pháp lý về các khoản thanh toán tạm ứng và thiết bị nhà máy. Một phiên tòa diễn ra vào ngày 29/4 tới tại Tòa án Tối cao California. "Sản xuất tương ớt là việc rất dễ nếu bạn có nguồn ớt tươi. Chúng tôi đang cần tới 3 nhà cung cấp nguyên liệu", ông David Trần tiết lộ.

Nhiều người đề nghị doanh nhân 73 tuổi bán công ty nhưng ông không để ý. Tâm nguyện của ông là truyền lại việc kinh doanh cho con.

Ngoài Thaitheparos muốn tăng hiện diện ở Mỹ, các hãng gia vị lớn như Tabasco, Frank, Red Hot và Heinz đều đã quảng bá các sản phẩm tương ớt Sriracha của họ. David Trần nói sẵn sàng chào đón những đối thủ mới vì nhu cầu tương ớt Sriracha của người Mỹ vẫn còn rất lớn.

"Tôi không bao giờ lo lắng về việc các đối thủ bán nhiều hay ít vì chúng tôi quá bận rộn. Tôi không thể tạo ra đủ sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Vì vậy, tôi mong họ sản xuất và cùng phục vụ khách hàng", ông phát biểu.