Cơn sốt giá tiêu vẫn chưa dừng lại

Giá tiêu tăng phi mã, chạm đỉnh 8 năm

Thời gian gần đây, giá hồ tiêu trong nước liên tục tăng cao và thiết lập các mức đỉnh mới.

Trong phiên giao dịch ngày 7/6, giá tiêu đen nhân xô tại khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ được thu mua ở mức 160.000 – 164.000 đồng/kg, tăng 5.000 – 12.000 đồng/kg so với ngày trước đó và tăng gần 60% so với thời điểm giữa tháng 5. Đây cũng là mức giá cao nhất ghi nhận được trong 8 năm qua.

Như vậy, giá tiêu nội địa đã tăng gấp đôi so với đầu năm nay và hơn 2,2 lần cùng kỳ năm ngoái.

Tại Hội nghị xúc tiến thương mại sản phẩm cà phê và cây gia vị Việt Nam diễn ra hồi tháng 4, bà Hoàng Thị Liên, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) cho biết, một trong những nguyên chính thúc đẩy giá hồ tiêu tăng trong thời gian qua là do nguồn cung hạn chế trên toàn thế giới.

Ngay cả Indonesia, Ấn Độ cũng bị hạn chế nguồn cung và các nước sản xuất nhỏ hơn như Malaysia, Sri Lanka và đặc biệt là hai nước quyết định nguồn cung trên toàn cầu là Brazil và Việt Nam đều bị giảm sản lượng do ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết El Nino gây hạn hán.

“Nhìn về dài hạn trong 3-5 năm tới lượng tiêu sản xuất ra chưa thể đáp ứng được cho nhu cầu tiêu dùng của thế giới” Bà Liên nói.

Trong khi đó, nhu cầu đối với mặt hàng gia vị này lại đang duy trì ở mức cao. Việc Trung Quốc quay lại mua hàng cũng tác động mạnh lên giá tiêu. 

Số liệu sơ bộ của VPSA cho thấy, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam trong tháng 5 đạt 31.357 tấn với kim ngạch thu về 141 triệu USD, tăng 19,5% về lượng và tăng 21,1% về kim ngạch so với tháng trước.

Đáng chú ý, xuất khẩu hồ tiêu sang Trung Quốc khởi sắc trở lại với khối lượng đạt 3.137 tấn, tăng gấp 4,8 lần so với tháng trước và là mức cao nhất trong 11 tháng.

Theo VPSA, nhu cầu nhập khẩu tiêu của Trung Quốc trong những tháng đầu năm ở mức thấp do lượng tồn kho của năm trước vẫn còn. Song có dấu hiệu cho thấy, trong quý II này Trung Quốc sẽ tham gia thị trường, đầu tiên là mặt hàng tiêu trắng và sau đó là tiêu đen. Năm ngoái, Trung Quốc là thị trường lớn nhất của hồ tiêu Việt Nam với khối lượng nhập khẩu lên đến hơn 60.000 tấn.

Bên cạnh Trung Quốc, xuất khẩu hồ tiêu sang thị trường Mỹ và châu Âu cũng đạt mức cao nhất trong 4-5 năm trở lại đây.

Tính chung 5 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu được tổng cộng 114.424 tấn hồ tiêu các loại với kim ngạch thu về 493,1 triệu USD, giảm 13,2% về lượng tuy nhiên kim ngạch xuất khẩu lại tăng 20,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giá xuất khẩu bình quân tiêu đen 5 tháng đạt 4.197 USD/tấn, tiêu trắng đạt 5.804 USD/tấn, tăng lần lượt 754 USD đối với tiêu đen và 849 USD đối với tiêu trắng so với cùng kỳ năm 2023.

Mỹ là thị trường xuất khẩu hồ tiêu lớn nhất của Việt Nam trong 5 tháng với khối lượng đạt 30.466 tấn, chiếm 26,6% và so cùng kỳ tăng 44,4%. Xuất khẩu hồ tiêu sang các thị trường lớn khác cũng tăng mạnh như: Đức tăng 103,2%; Ấn Độ tăng 39%; Hà Lan tăng 48,6%; Italy tăng 179%; Nga tăng 49,7%… Riêng Trung Quốc giảm 89,4% xuống còn 4.871 tấn.

Các doanh nghiệp xuất khẩu tiêu hàng đầu của Việt Nam trong 5 tháng gồm: Olam Việt Nam đạt 10.762 tấn, tăng 56,7%; Nedspice Việt Nam đạt 8.749 tấn, tăng 15,8%; Haprosimex JSC đạt8.113 tấn, tăng 51,1%...

Đà tăng sẽ còn tiếp tục

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dự báo giá tiêu sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, song tốc độ tăng sẽ chậm lại. Hiện nguồn cung hồ tiêu thiếu hụt trong khi nhu cầu hồi phục mạnh mẽ từ các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ và Trung Quốc. Sản lượng hạt tiêu năm nay của Việt Nam và nhiều nước sản xuất lớn được dự báo đều sụt giảm, do tác động của hiện tượng El Nino lẫn suy giảm diện tích canh tác.

Theo Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam, hiện tượng thời tiết hạn hán kéo dài dẫn đến sản lượng hồ tiêu năm nay của Việt Nam giảm 10% xuống khoảng 170.000 tấn so với năm ngoái, mức thấp nhất trong vòng 5 năm gần đây. Trong khi lượng tồn kho từ năm 2023 chuyển sang năm 2024 cũng thấp nhất trong nhiều năm qua.

Còn tại Brazil, một số dự báo cho thấy sản lượng của nước này có thể giảm 18 – 23%, xuống còn 85.000 – 90.000 tấn so với con số 110.000 tấn của năm 2023.

Bên cạnh yếu tố cung cầu, việc giá tăng nhanh đã khuyến khích hoạt động đầu cơ của các đại lý, nhà xuất khẩu và nông dân tại thị trường trong nước do nguồn cung nguyên liệu dự kiến​ giảm đáng kể.

Tính đến hết tháng 5 Việt Nam đã xuất khẩu 114.424 tấn hồ tiêu, tương đương gần 70% sản lượng của niên vụ hiện tại. Điều này khiến nguồn cung ngày càng thu hẹp, lượng tiêu dành cho xuất khẩu không còn nhiều trong khi mùa thu hoạch năm 2025 vẫn còn 8 tháng nữa mới đến. Đây là thách thức không nhỏ đối với thị trường hồ tiêu khi nguồn cung được dự báo thấp hơn nhu cầu toàn cầu.

Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp đã tăng nhập khẩu tiêu từ các nước khác để chế biến. Tuy nhiên, việc mua nguyên liệu từ nước ngoài cũng gặp không ít khó khăn do giá tiêu thế giới tăng cao và sản lượng toàn cầu giảm do thời tiết bất lợi.

Theo số liệu của VPSA, Việt Nam đã nhập khẩu 16.052 tấn hồ tiêu các loại trong 5 tháng đầu năm, tăng 28,4% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, Brazil là quốc gia cung cấp hồ tiêu lớn nhất cho Việt Nam đạt 7.106 tấn, chiếm 44,3% tuy nhiên so cùng kỳ 2023 giảm 7,5%. Campuchia đứng thứ 2 đạt 5.675 tấn, chiếm 35,4% thị phần và tăng 170,1% so với cùng kỳ năm trước.

Giá tiêu Brazil tăng cao và có nhiều thời điểm vượt giá bán của Việt Nam trên thị trường thế giới, điều này khiến cho việc nhập khẩu nguyên liệu từ quốc gia Nam Mỹ này đang có chiều hướng giảm.

Dữ liệu của Hiệp hội Hồ tiêu Quốc tế (IPC) cho thấy, giá tiêu đen  ASTA 570 của Brazil đang được giao dịch ở mức 6.800 USD/tấn, tăng gấp 2 lần so với đầu năm nay.

Giá tiêu đen xuất khẩu của Việt Nam cũng tăng 66,7% - 67,5% so với đầu năm nhưng vẫn thấp hơn 100 – 200 USD/tấn so với Brazil, được giao dịch ở mức 6.500 - 6.700 USD/tấn. Trong khi tiêu trắng đạt 9.500 USD/tấn.

Còn tại Indonesia, giá tiêu đen và tiêu trắng cũng tăng 44,4% và 21,3%, đạt lần lượt là 5.613 USD/tấn và 7.398 USD/tấn.