Con đập chiến lược bị nổ, có thể là 'dấu hiệu leo thang mới' giữa Nga và Ukraine

Con đập chiến lược

Theo đưa tin từ CNBC, một con đập có tầm quan trọng chiến lược ở miền nam Ukraine đã bị nổ vào ngày 6/6.

Sự việc đang làm dấy lên lo ngại về tính an toàn, nguồn cung cấp nước và nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, nơi nhận nước làm mát lò phản ứng từ hồ chứa ở thượng nguồn con đập.

Ukraine cáo buộc các lực lượng Nga đã cho nổ tung con đập ở thị trấn Nova Kakhovka do Nga kiểm soát.

Tass dẫn lời phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Moscow phủ nhận vụ tấn công và khẳng định Kiev cố tình phá hoại con đập để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi cuộc phản công của họ.

CNBC hiện chưa thể xác minh các tuyên bố trên.

Đoạn phim do NBC News công bố cho thấy nước tràn đã qua con đập bị hư hại. Các nỗ lực sơ tán đang được tiến hành để bảo vệ hàng nghìn người sống ở các vùng trũng thấp ở hạ lưu.

Khoảng 600 ngôi nhà đã bị ngập lụt do vụ nổ đập ở Nova Kakhovka, Tass dẫn lời cơ quan cứu hộ của Nga cho hay. Moscow đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp tại thị trấn này.

Tính đến 13h (giờ địa phương), cơ quan cứu hộ của Ukraine cho biết khoảng 1.000 người đã được sở tán khỏi khu vực ngập lụt.

Con đập nằm trên sông Dnieper và giữ một lượng nước khổng lồ. Nó được xây dựng vào năm 1956, là một phần của nhà máy thuỷ điện Kakhovka.

Hồ chứa của con đập cung cấp nước cho bán đảo Crimea, khu vực bị Nga sáp nhập vào năm 2014. Đồng thời, hồ chứa còn cấp nước làm mát cho nhà mát điện hạt nhân Zaporizhzhia, hiện cũng do Nga kiểm soát.

Ngoài ra, hồ chứa còn cấp nước cho các trạm thuỷ điện, hệ thống thuỷ lợi và các trang trại nuôi cá nước ngọt trong khu vực.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết chính phủ và các cơ quan nhà nước đang nỗ lực giải cứu người dân càng sớm càng tốt.

Trước đó, ông Zelensky đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia để thảo luận về tình hình.

“Việc đập thuỷ điện ở Kakhovka bị phá huỷ chỉ khẳng định cho toàn thế giới thấy rằng quân đội Nga phải bị trục xuất khỏi đất Ukraine. Không nên để lại bất kỳ tên nào...”, ông Zelensky cho hay vào đầu ngày 6/6.

“Dấu hiệu leo thang mới”

Theo công ty sản xuất thuỷ điện chính tại Ukraine là Ukrhydroenergo, vụ nổ làm hư hỏng nặng con đập ở Nova Kakhovka phát ra từ bên trong phòng máy.

“Do nổ buồng máy từ bên trong, nhà máy thuỷ điện Kakhovskaya đã bị phá huỷ hoàn toàn và không thể khôi phục được”, Ukrhydroenergo cho biết trong một tuyên bố.

Một nửa nhịp của con đập dường như đã bị phá huỷ và Tass đưa tin rằng công trình này đang tiếp tục sụp đổ.

Anh, Estonia và Lithuania đã lên án hành động gây nổ con đập là “tội ác chiến tranh”, trong khi Latvia cảnh báo vụ nổ là “một thảm hoạ sinh thái”.

Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan điều hành của Liên minh châu Âu (EU), cho biết việc phá huỷ đập Kakhovka là “một dấu hiệu leo thang mới” trong cuộc chiến giữa Nga và Ukraine.

Ông Peter Stano, phát ngôn viên chính sách đối ngoại của EU, bày tỏ: “EU lên án mạnh mẽ cuộc tấn công khủng khiếp nhằm vào một cơ sở hạ tầng quan trọng như vậy. Sự việc sẽ gây ra những hậu quả khó lường về con người và môi trường”.

“Rõ ràng sự vụ nổ ra trong bối cảnh Nga đang tấn công Ukraine”, ông nhấn mạnh trước truyền thông.

Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cảnh báo việc phá huỷ đập Kakhovka gây nguy hiểm cho cuộc sống của hàng nghìn dân thường và “gây ra thiệt hại môi trường nghiêm trọng”.

“Đây là một hành động thái quá, một lần nữa chứng tỏ sự tàn bạo của cuộc chiến mà #Nga gây ra ở #Ukraine”, ông bày tỏ qua Twitter.

“Chưa có rủi ro tức thời” với nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết họ đang theo dõi chặt chẽ tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. IAEA nói đã nắm được thiệt hại tại con đập, nhưng hiện “chưa có rủi ro tức thời” tại nhà máy Zaporizhzhia.

Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cho biết việc không có nước làm mát trong một thời gian dài tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ khiến nhiên liệu tan chảy và các máy phát điện diesel khẩn cấp không hoạt động được.

“Tuy nhiên, đánh giá hiện tại của chúng tôi là chưa có rủi ro tức thời đối với sự an toàn của nhà máy”, ông Grossi cho hay trong một tuyên bố. Ông nói thêm rằng có một số nguồn nước thay thế để làm mát nhà máy.

Công ty sản xuất điện hạt nhân của Ukraine Energoatom cho biết qua Telegram rằng mực nước trong hồ chứa Kakhovka “đang giảm nhanh chóng, là một mối đe doạ khác” đối với nhà máy Zaporizhzhia.

Đài quan sát Môi trường và Xung đột, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Anh, cho biết hồ chứa nước Kakhovka được biết đến là “bộ tản nhiệt cuối cùng” cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Tổ chức này cảnh báo việc vỡ đập gây ra "mối đe dọa nghiêm trọng" đối với nhà máy.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết chính phủ của ông cũng đang theo dõi tình trạng của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sau vụ vỡ đập.