Canada – điểm sáng trong xuất khẩu cá ngừ
Canada là nước có ngành công nghiệp đánh bắt rất phát triển. Mỗi năm nước này đánh bắt được hơn 3.800 tấn cá ngừ albacore Thái Bình Dương nhưng không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước. Do vậy, nước này vẫn phải NK thêm cá ngừ từ các nước trên thế giới. Tính đến hết năm 2017, Canada hiện đang là thị trường NK cá ngừ lớn thứ 14 trên thế giới.
Cá ngừ là một trong những loại lương thực chủ yếu ở nhiều gia đình Canada, đặc biệt là cá ngừ đóng hộp. Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế, nửa đầu năm 2018, NK cá ngừ đóng hộp của Canada chiếm hơn 86% tổng khối lượng NK cá ngừ của nước này.
Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ và sản xuất cá ngừ trong nước, Canada đang NK cá ngừ từ 46 nước trên thế giới. Thái Lan, Mỹ, Việt Nam, Philippines, Italy, Indonesia, Sri Lanka, Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc là 10 nguồn cung cá ngừ chính cho thị trường này trong 8 tháng đầu năm 2018.
Trong số đó, các nước ASEAN chiếm tới hơn 84% tổng khối lượng NK cá ngừ của Canada. Theo số liệu thống kê của ITC, XK cá ngừ của các nước ASEAN sang thị trường này trong thời gian qua không ổn định, tăng giảm liên tục theo hình sin. Khối lượng NK cá ngừ của Canada từ các nước ASEAN dao động từ 1,7 – 3,7 nghìn tấn trong 6 tháng đầu năm nay.
Hiện Thái Lan, Việt Nam và Philippines là 3 nguồn cung cá ngừ lớn nhất trong khối ASEAN cho thị trường này. Với thị phần lớn nhất, chiếm gần 75% tổng khối lượng NK cá ngừ của Canada, Thái Lan đang chiếm lĩnh thị trường cá ngừ Canada, đặc biệt là trong phân khúc thị trường cá ngừ chế biến đóng hộp. Trong khi, Philippines và Việt Nam chỉ chiếm 4% thị phần.
Đáng chú ý, trong khi Canada có xu hướng giảm nhập khẩu cá ngừ từ Thái Lan, NK từ các nguồn cung khác, trong đó có Việt Nam tăng. Điều này cho thấy các DN của Canada đang có xu hướng đa dạng hóa nguồn cung, tránh phụ thuộc vào nguồn cung từ Thái Lan. Bên cạnh đó, việc giá cá ngừ vằn tại Bangkok tăng cao đã làm giảm lợi thế cạnh tranh của các sản phẩm cá ngừ chế biến đóng hộp của Thái Lan tại thị trường Canada.
Bên cạnh đó, do lượng cá ngừ cập cảng tại Thái Lan đang có xu hướng giảm trong thời gian qua, do lệnh cấm khai thác tại các vùng biển, nguồn cung cá ngừ chế biến của Thái Lan cũng bị hạn chế. Vì vậy, Canada phải tìm nguồn thay thế từ các nước khác như Philippines và Việt Nam.
Theo số liệu thống kế của Hải quan Việt Nam, 9 tháng đầu năm nay Canada đã NK gần 11 triệu USD các sản phẩm cá ngừ từ Việt Nam, tăng 13,5% so với cùng kỳ năm 2017. Trong đó, giá trị XK các sản phẩm thăn/philê cá ngừ đông lạnh chiếm tỉ trọng cao nhất 69%. So với năm ngoái, XK các mặt cá ngừ của Việt Nam sang Canada đều tăng so với cùng kỳ, trừ các sản phẩm thăn/philê cá ngừ đông lạnh.
Trong khi các sản phẩm cá ngừ chế biến đóng hộp NK vào Canada bị áp thuế, các sản phẩm cá ngừ tươi, sống và đông lạnh lại được miễn thuế NK. Hiện cá ngừ đóng hộp của Việt Nam XK sang Canada đang bị áp thuế 4%, trong khi Thái Lan 5,8%, Philippines 4%, Mỹ 0% và Italy 5,8%.
Với việc miễn thuế NK cá ngừ tươi sống và đông lạnh và thuế NK cá ngừ chế biến đóng hộp thấp, Canada là thị trường XK điểm sáng cho các DN trong thời điểm này. Nhất là trong bối cảnh nhu cầu NK cá ngừ của các thị trường lớn truyền thống như Mỹ và EU đang không ổn định.
