Bộ trưởng Bộ Tài chính: Lấy tăng trưởng kinh tế làm gốc để nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu

Phóng viên: Dự báo tình hình dịch bệnh COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp trong năm 2021, hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Xin Bộ trưởng cho biết những giải pháp chủ yếu sẽ được thực hiện để vừa hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo mục tiêu thu ngân sách nhà nước trong năm 2021?

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Theo đánh giá của các tổ chức tài chính quốc tế có uy tín (WB, IMF...), sang năm 2021 kinh tế thế giới sẽ bước vào quá trình phục hồi, sau khi đã bị suy giảm sâu trong năm 2020 do tác động nghiêm trọng của đại dịch COVID-19. 

Tuy nhiên quá trình này giữa các quốc gia là rất khác nhau, phụ thuộc vào diễn biến của đại dịch, cũng như khả năng phổ cập vaccine phòng dịch. Do đó, nhiều quốc gia tiếp tục áp dụng các chính sách hỗ trợ và kích thích tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội với giá trị rất lớn, nhằm bảo vệ việc làm và bảo đảm thu nhập tối thiểu cho người lao động.

Đối với Việt Nam, những thành quả đạt được trong năm 2020 về phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước là hết sức tích cực và đáng tự hào, đóng góp vào thành công chung của cả nhiệm kỳ 2016-2020, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước, nâng cao uy tín và vị thế của đất nước trên trường quốc tế và khu vực.

Tuy nhiên, vẫn còn quá sớm để cho rằng chúng ta đã thoát ra khỏi khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, vẫn còn đó những yếu kém nội tại của nền kinh tế chưa được xử lý dứt điểm; sự phục hồi diễn ra không đồng đều giữa các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế, một số ngành nghề vẫn còn rất khó khăn như du lịch, hàng không, khách sạn...; năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của nền kinh tế còn hạn chế; tiềm lực tài chính của cả khu vực nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân đều đã giảm đáng kể; những rủi ro và bất định của kinh tế thế giới sẽ tiếp tục hạn chế dòng vốn đầu tư nước ngoài, ngăn cản hoạt động thương mại, dịch vụ và du lịch quốc tế. 

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, diễn biến bất thường thời tiết... tiềm ẩn nguy cơ tác động không thuận đến sự phát triển kinh tế - xã hội và việc thực hiện các nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước.

Trong bối cảnh đó, để tiếp tục thực hiện linh hoạt, hiệu quả "mục tiêu kép" - vừa phòng, chống đại dịch COVID-19, vừa phát triển kinh tế, ngành tài chính sẽ tập trung thực hiện một số nhóm giải pháp như điều hành chính sách tài khóa chủ động, chặt chẽ, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, linh hoạt với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng.

Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính cùng với các bộ, ngành chức năng nghiên cứu, đề xuất những giải pháp chính sách để tiếp tục hỗ trợ, duy trì quá trình phục hồi của nền kinh tế trong năm 2021; trong đó, giải pháp về chính sách tài khóa đóng vai trò quan trọng trong việc giảm chi phí đầu vào, tăng vốn khả dụng cho doanh nghiệp, thông qua việc tiếp tục rà soát, xây dựng và triển khai các giải pháp chính sách về thuế, phí, lệ phí phù hợp với tình hình thực tế, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh phục hồi và phát triển sản xuất - kinh doanh.

Với quan điểm lấy tăng trưởng kinh tế làm gốc để nuôi dưỡng và phát triển nguồn thu, thì các giải pháp về thuế, phí và lệ phí như nêu trên có thể sẽ làm giảm nguồn thu trong ngắn hạn. Nhưng khi sản xuất – kinh doanh phát triển, doanh nghiệp mạnh lên thì sự gia tăng về quy mô nền kinh tế sẽ làm cho nguồn thu ngân sách nhà nước nhiều lên, không chỉ bù đắp số giảm thu do thay đổi chính sách, mà còn tăng thu so với dự toán được giao.

Cho đến nay, việc đề xuất các giải pháp chính sách nêu trên đang được các bộ, cơ quan liên quan tổ chức thực hiện để trình Chính phủ xem xét, quyết định trong thời gian gần nhất.

Đồng thời, ngành tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan trung ương, cấp uỷ và chính quyền địa phương trong chỉ đạo thu ngân sách, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời các khoản thu phát sinh. Phấn đấu tăng thu ngân sách nhà nước 3% so với dự toán Quốc hội quyết định, tỷ lệ động viên vào ngân sách nhà nước khoảng 15,5%GDP; đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra thuế; quyết liệt xử lý nợ đọng thuế, giảm tỷ lệ nợ đọng thuế xuống dưới 5% tổng thu ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, quyết liệt thực hiện các giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 ngay từ đầu năm để tạo động lực và đảm bảo tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt và vượt mục tiêu đề ra. Theo đó sẽ gắn trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị với kết quả giải ngân; kiên quyết cắt giảm, điều chuyển vốn của các bộ, ngành, địa phương và các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp sang các bộ, ngành, địa phương và các dự án có khả năng tốt hơn.

Ngoài ra, đẩy nhanh tiến độ thực hiện tái cấu trúc, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, tăng cường quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước, đảm bảo hoàn thành dự toán thu về thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong năm 2021.

Đặc biệt, tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, ngân sách trong thực thi công vụ; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch trong quản lý ngân sách nhà nước, tài sản công, đất đai, tài nguyên; phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại; quản lý giá, thị trường chặt chẽ, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, xây dựng chính phủ điện tử phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Phóng viên: Một trong những vấn đề trọng tâm của ngành tài chính trong những năm qua là cải cách hành chính nhằm tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Xin Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính sẽ có hành động gì để tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa nhiệm vụ này?

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Nhằm tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, bảo đảm yêu cầu, chất lượng, kịp thời tiến tới xây dựng một nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiệu quả và có hiệu cao, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi, giảm thiểu chi phí về thời gian và kinh phí của người dân, doanh nghiệp khi thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực tài chính, trong năm 2021, Bộ Tài chính sẽ xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách, nhằm tăng cường quản lý nhà nước và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội khơi thông nguồn lực, tiếp tục nghiên cứu trình các cấp có thẩm quyền các biện pháp, giải pháp về chính sách tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân bị tác động bởi dịch COVID-19.

Ngành tài chính cũng sẽ tiếp tục thực hiện tốt kiểm soát thủ tục hành chính, giảm thời gian và nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính liên quan tới người dân, doanh nghiệp. Thực hiện tốt việc công khai thủ tục hành chính; Cập nhật kịp thời lên cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính đối với những thủ tục hành chính mới, điều chỉnh hoặc bãi bỏ.

Song song với đó là rà soát và đề xuất các phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh trong tất cả các lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính, trong đó tập trung vào nghiên cứu giảm thời gian, giảm hồ sơ, giấy tờ và chi phí thực hiện thủ tục hành chính liên quan trực tiếp tới người dân, doanh nghiệp (đảm bảo đến năm 2025 thực hiện cắt giảm, đơn giản hoá ít nhất 20% số quy định và chi phí tuân thủ theo yêu cầu tại Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ).

Cùng đó, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành của Bộ Tài chính; tiếp tục xây dựng, phát triển Chính phủ điện tử bảo đảm gắn kết chặt chẽ giữa ứng dụng công nghệ thông tin với cải cách hành chính, đổi mới lề lối, phương thức làm việc lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; thực hiện chuyển đổi số quốc gia hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số, nâng cao hiệu quả hoạt động toàn ngành thông qua Chính phủ điện tử và các công cụ số hóa; tiếp tục đánh giá hiệu quả, đề xuất xây dựng và cung cấp các dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 đối với các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Tài chính; triển khai Phần mềm ứng dụng của các Hệ thống thông tin Một cửa điện tử để ứng dụng tại Bộ phận Một cửa của Bộ Tài chính.

Phóng viên: Năm 2021, Bộ Tài chính sẽ có kế hoạch cụ thể như thế nào để thực hiện chuyển đổi số theo Quyết định 749/QĐ-TTg phê duyệt "Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" được Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký ban hành ngày 3/6/2020?

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Thực hiện các nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao tại "Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030", Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1874/QĐ-BTC ngày 27/11/2020 về ban hành Kế hoạch hành động của Bộ Tài chính thực hiện Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ.

Trong đó, xác định rõ việc triển khai chuyển đổi số quốc gia nói chung và chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính - kinh tế nói riêng là một trong những nhiệm vụ hàng đầu quan trọng đối với Bộ Tài chính. Để thực hiện tốt nhiệm vụ Chính phủ giao tại Quyết định số 749/QĐ-TTg, Bộ Tài chính đã thực hiện tuyên truyền, phổ biến, quán triệt chủ trương của Đảng, nâng cao nhận thức các cấp ủy Đảng, chính quyền, người dân về tính cấp thiết của việc chuyển đổi số.

Tại Quyết định 1874/QĐ-BTC, Bộ Tài chính đã cụ thể hóa từng nhiệm vụ mà Chính phủ giao cho các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính, bên cạnh đó, lồng ghép các nhiệm vụ đã được Bộ Chính trị, Chính phủ giao tại các Nghị quyết của Trung ương, Nghị quyết của Chính phủ để tiếp tục thực hiện. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã chủ động gấp rút tổ chức triển khai các nhiệm vụ liên quan đến chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính, kinh tế đảm bảo đáp ứng yêu cầu mà Chính phủ đã đề ra và đã đạt được một số thành tựu đối với các nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian vừa qua, trong đó đối với dịch vụ công trực tuyến, Bộ Tài chính đã hoàn thành cung cấp 977 dịch vụ công trực tuyến, trong đó gồm 583 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 (đạt tỷ lệ 60%), hoàn thành tích hợp 296/583 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 lên cổng dịch vụ công quốc gia (vượt 21% mục tiêu Bộ Tài chính đã được Chính phủ giao).

Đối với việc kết nối, chia sẻ và cung cấp các chỉ tiêu của Bộ Tài chính phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính thực hiện kết nối chia sẻ các thông tin về chỉ tiêu kinh tế vĩ mô với Hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 293/QĐ-TTg ngày 24/2/2020, trong đó thực hiện cung cấp các chỉ tiêu quan trọng trong lĩnh vực tài chính – ngân sách như: Thông tin về cơ cấu thu chi ngân sách nhà nước, thông tin số thu xuất nhập khẩu, số thu theo sắc thuế, trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu, thông tin về thị trường chứng khoán, thông tin về nợ công, thông tin về giá cả hàng hóa thị trường, thông tin về đầu tư công…

Một số chỉ tiêu như thu ngân sách nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, thu theo sắc thuế được cập nhật hàng ngày giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo dõi theo thời gian thực, đưa ra những quyết sách, điều chỉnh để phù hợp với người dân, doanh nghiệp. Các thông tin của Bộ Tài chính cung cấp đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ khen ngợi, đánh giá cao tại lễ khai trương Hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ ngày 19/8/2020.

Về định hướng kế hoạch trong giai đoạn tới, Bộ Tài chính phấn đấu sẽ hoàn thành xây dựng hệ sinh thái tài chính số hiện đại với những nền tảng và cơ chế kết nối, chia sẻ thông minh tạo ra những giá trị gia tăng thông minh để phát triển kinh tế số, đảm bảo cơ chế chia sẻ dữ liệu công khai, minh bạch.

Về cơ chế chính sách, Bộ Tài chính sẽ thực hiện sửa đổi các văn bản cơ chế chính sách đảm bảo giảm thiểu các quy trình, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong công cuộc chuyển đổi số.

Phóng viên: Xin cảm ơn Bộ trưởng!