[Báo cáo] Thương mại gỗ dán giữa Việt Nam với Trung Quốc và Mỹ

Báo cáo tập trung vào mặt hàng gỗ dán, là một trong những mặt hàng hiện đang có các dấu hiệu bị lợi dụng xuất xứ. Báo cáo cung cấp một số thông tin cơ bản về ngành. 

Các thông tin này được định hình trong thương mại gỗ dán toàn cầu, với Mỹ là thị trường tiêu thụ và Trung Quốc là quốc gia sản xuất lớn nhất trên thế giới. Đây cũng là 2 quốc gia có mối quan hệ thương mại gỗ dán quan trọng đối với Việt Nam.

Nhiều nghiên cứu gần đây đã cho thấy Việt Nam đang được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. 

Tuy nhiên một số chuyên gia cũng đưa ra các cảnh báo rủi ro đối với một số ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam, bao gồm ngành gỗ, về các gian lận thương mại, xuất xứ hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc được xuất khẩu vào thị trường Mỹ qua con đường Việt Nam.

Để giảm thiểu các rủi ro này, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra một số cơ chế và chính sách, cũng như củng cố các hoạt động kiểm tra giám sát. 

Ví dụ, đầu tháng 7 vừa qua Thủ tướng phê duyệt đề án Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ. 

Về xuất khẩu, năm 2018 Việt Nam xuất trên 1,9 triệu m3 sản phẩm, đạt gần 649 triệu USD, tăng 1,6 lần về lượng và gần 1,8 lần về giá trị so với năm 2017. 

Xuất khẩu mặt hàng này trong năm tháng đầu 2019 tiếp tục gia tăng. Nhập khẩu cũng được mở rộng nhanh, với 0,45 triệu m3 và 195,1 triệu USD kim ngạch năm 2018, tăng nhanh từ 0,38 triệu m3 và 167 triệu USD năm 2017.

Ngành mở rộng trên cả về sản xuất trong nước, xuất khẩu và nhập khẩu trong khi tiêu thụ nội địa loại mặt hàng này không có tín hiệu về tăng đột biến làm phát sinh những quan ngại về gian lận thương mại, là hệ quả của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.

Các con số sau đây làm tạo cơ sở cho việc hình thành các quan ngại này:

Xuất khẩu gỗ dán từ Việt Nam vào Mỹ tăng rất nhanh, từ khoảng 56.700 m3 (51,3 triệu USD) năm 2017 lên 321.000 m3 (gần 190 triệu USD) năm 2018. Trong 1 năm, lượng xuất tăng 5,7 lần, kim ngạch xuất tăng 3,7 lần. Xuất khẩu tiếp tục tăng trong các tháng đầu 2019. 

Nhập khẩu gỗ dán từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng từ khoảng 326.000 m3 năm 2017 lên gần 409.000 m3 năm 2018. Sản xuất gỗ dán tại Việt Nam cũng mở rộng, với số nhà máy mới tăng nhanh.

Xuất khẩu gỗ dán từ Việt Nam vào Mỹ tăng nhanh trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã nhận được sự quan tâm của Chính phủ Mỹ. 

Nếu việc mở rộng là do gian lận thương mại thì đây là rủi ro không chỉ đối với mặt hàng này mà còn cho cả ngành gỗ Việt Nam nếu Chính phủ Mỹ áp thuế đối với mặt hàng này trong tương lai.

Chi tiết báo cáo: