Bài toán lớn của Trung Quốc thời dịch virus corona: Cung cấp đủ thực phẩm cho 1,4 tỉ dân

Thách thức lớn của Trung Quốc thời dịch virus corona

Vào tuần trước, hàng loạt phương tiện giao thông đã bị kẹt lại trên đường cao tốc phía nam khi cố đi vào Bắc Kinh.

Trong số này, hàng chục xe tải chở thực phẩm đến thủ đô của Trung Quốc đang nối đuôi thành hàng dài khi các chuyên gia y tế yêu cầu dừng xe để kiểm tra liệu người dân có dấu hiệu nhiễm virus corona hay không.

Trong nội thành Bắc Kinh, các siêu thị nhanh chóng hết hàng vì người dân, vốn đang trong tâm trạng hoảng loạn, đổ xô đến mua thức ăn dự trữ. Vài ngày trước đó, chính phủ Trung Quốc đã phong tỏa tỉnh Hồ Bắc, tâm chấn của dịch virus corona và cũng là một đầu mối giao thông quan trọng ở trung tâm nước này.

Cung cấp thực phẩm đủ cho 1,4 tỉ dân là một trong các thách thức lớn của chính phủ Trung Quốc. Do sự bùng phát của dịch tả heo châu Phi cũng như hậu quả của nhiều thập kỉ ô nhiễm và đô thị hóa, nhiệm vụ này vốn đã khá khó khăn từ trước đó.

Trong những ngày mua sắm hoảng loạn vừa qua, chính quyền địa phương tại Trung Quốc đã mở ra các tuyến phố đặc biệt dành cho các mặt hàng thực phẩm và thiết bị y tế có tên là "Green Passages" (Con đường Xanh).

Ông Ma Wenfeng, nhà phân tích cấp cao của Beijing Orient Agri-business Consultant, cho biết: "Bất kì hiện tượng tăng giá thực phẩm đột biến nào đều có thể dẫn đến bất ổn xã hội, và đó là lí do tại sao chính quyền Bắc Kinh xem đây là ưu tiên hàng đầu. Thực phẩm rất quan trọng, thậm chí còn hơn cả khẩu trang".

Các biện pháp nêu trên đang mang lại hiệu quả ở Bắc Kinh. Theo ghi nhận của Bloomberg tại một siêu thị ở Bắc Kinh hồi tuần này, rau củ và trái cây tươi trước đây thường hết hàng nhanh nhất thì hiện nay đang chất đống trên kệ.

"Chúng tôi không còn lo lắng và có thể mua bất kì thứ gì gia đình mình cần", bà Liu Ying, một người dân ở độ tuổi 50 tuổi và đang sống ở Bắc Kinh, chia sẻ.

Green Passages đã giúp hạ giá thành thực phẩm ở một số khu vực, ông Lian Weiliang - Phó Chủ tịch Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, tuyên bố hôm 3/2.

Hành động để ngăn chặn giá thực phẩm leo thang

Ông Lian cho hay giá rau trung bình hôm 2/2 đã rẻ hơn 3,8% so với mức đỉnh của tuần trước.

Vì dịch virus corona lan rộng gần thời điểm nghỉ Tết Nguyên đán năm nay nên người dân Trung Quốc đã dự trữ đủ lượng thực phẩm cho các ngày lễ. Do đó, nhà phân tích Ma Wenfeng của Beijing Orient cho rằng tình trạng mua sắm hoảng loạn ở một số siêu thị mang tính "tâm lí" nhiều hơn.

Hơn nữa, Trung Quốc có trữ lượng lớn các loại ngũ cốc cơ bản như gạo và lúa mì. Số ngũ cốc này được bảo quản bên trong các hầm chứa của chính phủ trên khắp cả nước.

Cục Quản lí Thực phẩm và Dự trữ Chiến lược Quốc gia Trung Quốc đã yêu cầu chính quyền địa phương đảm bảo nguồn cung ngũ cốc và dầu ăn để ngăn chặn tình trạng thiếu hụt, mua sắm hoảng loạn hoặc tăng giá thực phẩm.

Đồng thời, cơ quan này còn cho biết họ sẽ giải phóng các mặt hàng từ kho dự trữ nếu cần thiết. Ông Lian khẳng định kho dữ trữ quốc gia của Trung Quốc có đủ gạo và lúa mì cho người dân sử dụng trong một năm.

Trong khi đó, các loại thực phẩm khác đặt ra một thách thức lớn hơn. Trung Quốc vốn phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu đối với một số mặt hàng, đặc biệt là đậu nành và dầu ăn. Quốc gia châu Á này đã tăng cường nhập khẩu thịt heo, một trong các loại thịt ưa thích của người dân, sau khi dịch tả heo châu Phi buộc chính phủ phải tiêu hủy hàng triệu con heo trong nước.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết nước này sẽ tăng cường nhập khẩu thịt và các sản phẩm khác để đối phó với trường hợp thiếu hụt nguồn hàng, trong khi các công ty thực phẩm nhà nước như Cofco và Sinograin đã yêu cầu nhân viên tiếp tục sản xuất để tăng nguồn cung, Tân Hoa Xã đưa tin.

Như một phần của thỏa thuận thương mại giai đoạn một kí kết với Mỹ, Trung Quốc đã đồng ý mua 40 - 50 tỉ USD nông sản Mỹ mỗi năm trong hai năm tới, trong đó chủ yếu là đậu nành và các loại thịt.

Tuy nhiên, dịch virus corona có thể làm giảm nhu cầu của người dân Trung Quốc đối với một số sản phẩm. Mọi người đang hạn chế ăn ở ngoài và tránh xa các nhà hàng và nơi công cộng.

Các địa điểm ăn uống và quầy ẩm thực là hai trong số những nơi sử dụng nhiều sản phẩm thịt cũng như dầu cọ nhất.

Cách siêu thị mà Bloomberg nêu ở trên khoảng 5km là một con phố ẩm thực. Ở đó có một cửa hàng mì nhỏ. Đèn tắt tối om và biển báo ghi "nhà hàng đã đóng cửa". Bà Ji Jingping, chủ cửa hàng mì, đang đợi chính phủ Trung Quốc thông báo khi nào bà có thể mở cửa trở lại, mặc dù điều đó cũng không tạo ra nhiều khác biệt.

"Dù nhà hàng mở cửa cũng không có ai dám ăn"

Bà Ji chia sẻ: "Dù tôi có mở cửa cũng không có ai dám ăn ở bên ngoài. Có rất nhiều nhà hàng giống như chúng tôi. Tất cả cửa hàng dọc con phố này đều đóng cửa".

Bà Ji vẫn trả lương cho 20 nhân viên và 50.000 nhân dân tệ tiền thuê mặt bằng mỗi tháng. Theo bà, tình cảnh của các nhà hàng lớn thậm chí có thể khó khăn hơn vì họ có nhiều nhân viên và chi phí thuê cửa hàng đắt đỏ hơn.

Kì nghỉ Tết Nguyên đán đã kết thúc ở Trung Quốc, nhưng đường phố ở Bắc Kinh vẫn vắng vẻ. Nhà hàng, công viên công cộng và rạp chiếu phim đều đóng cửa. Khách đến siêu thị và người dân trở về nhà từ bên ngoài bây giờ phải thường xuyên kiểm tra thân nhiệt.

Để ngăn chặn sự lây lan của dịch virus corona, hầu hết tỉnh thành của Trung Quốc đều cấm tổ chức lễ hội, tiệc tùng và hoạt động ăn uống ở các nhà hàng trong kì nghỉ Tết Nguyên đán năm nay.

Hơn một chục tỉnh thành đã kéo dài kì nghỉ Tết Nguyên đán như một phần của nỗ lực ngăn dịch lây lan.

"Các nhà hàng ẩm thực nằm trong số những doanh nghiệp chịu thiệt hại nghiêm trọng nhất trong kì nghỉ lễ năm nay", ông Li Qiang, nhà phân tích trưởng của Shanghai JC Intelligence, cho biết.

Theo một báo cáo thực hiện bởi ông Ren Zeping, nhà kinh tế trưởng của China Evergrande Group, các nhà hàng và doanh nghiệp bán lẻ đã thiệt hại khoảng 500 tỉ nhân dân tệ (tương đương 71,7 tỉ USD) chỉ trong 7 ngày của kì nghỉ Tết Nguyên đán.

Con số này tương đương khoảng 10% tổng doanh thu 4.700 tỉ nhân dân tệ mà hai nhóm doanh nghiệp trên thu về vào kì nghỉ lễ năm ngoái.