5 sự kiện nổi bật của ngành thủy sản Việt Nam năm 2022
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) năm 2022, ngành thủy sản Việt Nam đã có một năm phục hồi và phát triển ấn tượng, kim ngạch xuất khẩu đạt 11 tỷ USD dù phải đối mặt với nhiều khó khăn như hệ lụy của đại dịch COVID-19, xung đột Nga – Ukraine, lạm phát giá trong nước và ở các thị trường, chi phí sản xuất và kinh doanh tăng mạnh, biến động tỷ giá ngoại tệ…
Nhìn lại năm 2022, Bản tin Thương mại Thủy sản của VASEP đã điểm lại 5 sự kiện nổi bật nhất của ngành.
Xuất khẩu thủy sản ghi nhận nhiều kỷ lục trong năm 2022
2022 là năm nhiều kỷ lục của ngành thủy sản. Xuất khẩu thủy sản đạt 11 tỷ USD, thành tích cao nhất sau 20 năm ngành thủy sản tham gia vào thị trường quốc tế, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn thứ 3 thế giới.
Trong đó, xuất khẩu các mặt hàng thủy hải sản cũng ghi nhận con số ấn tượng, ngành tôm với doanh số 4,3 tỷ USD; xuất khẩu cá tra đạt 2,4 tỷ USD; cá ngừ cũng lần đầu tiên trở thành ngành hàng giá trị tỷ USD với doanh thu 1 tỷ USD.
Không chỉ thể hiện ở kim ngạch, xuất khẩu thủy sản sang các thị trường cũng ghi nhận kỷ lục, trong đó xuất khẩu sang Mỹ về đích với 2,1 tỷ USD.
Thị trường Trung Quốc và Hong Kong cũng lần đầu tiên chạm mốc 1,8 tỷ USD về giá trị thủy sản nhập khẩu từ Việt Nam, với mức tăng trưởng 55%. Năm 2022 cũng là năm đầu tiên, Trung Quốc vượt qua Nhật Bản trở thành thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ hai của Việt Nam.
EU thanh tra tình hình khắc phục thẻ vàng IUU
Cuối tháng 10/2022, Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) đã sang Việt Nam thanh tra tình hình chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) lần thứ 3.
EC tiếp tục ghi nhận nỗ lực của Việt Nam trong chống khai thác IUU. Tuy nhiên, EC nhận thấy vẫn còn những tồn tại, hạn chế nên chưa gỡ cảnh báo “thẻ vàng”, đồng thời đưa ra 4 nhóm khuyến nghị để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện, khắc phục trong thời gian tới.
Trong ngày đầu tiên của tháng 12/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo hội nghị với 28 tỉnh, thành phố ven biển về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Thủ tướng yêu cầu xây dựng chương trình, kế hoạch hành động 180 ngày thực hiện các khuyến nghị của EC trong việc gỡ thẻ vàng IUU. Trong đó, kế hoạch phải nêu rõ, cụ thể trách nhiệm của Chính phủ, bộ, ngành, tỉnh, thành phố, huyện, xã và từng người dân; kế hoạch phải lượng hóa để mọi cơ quan, người dân dễ hiểu, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra, dễ đánh giá.
Trung Quốc nới lỏng kiểm dịch Covid
Từ ngày 8/1/2023, Trung Quốc dỡ bỏ quy định xét nghiệm axit nucleic và kiểm dịch tập trung đối với tất cả khách du lịch trong nước, đồng thời các biện pháp kiểm soát số lượng chuyến bay chở khách quốc tế sẽ được dỡ bỏ, cùng nhiều biện pháp khác.
Việc Trung Quốc bỏ các quy định kiểm soát ngặt nghèo đối với hàng nhập khẩu như xét nghiệm, khử trùng và kiểm dịch sẽ giải tỏa một ách tắc lớn, mở rộng cửa hơn cho xuất khẩu sang thị trường đông dân nhất thế giới này.
Trong khi đó, nguồn cung nội địa của Trung Quốc vốn bị gián đoạn và hạn chế trong mấy năm qua vì chính sách Zero – COVID khó có thể đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của 1,5 tỷ dân. VASEP cho rằng đây sẽ là cơ hội và lợi thế cho các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.
Thủy sản nhập khẩu được miễn kiểm dịch
Ngày 28/7/2022, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã sửa đổi, bổ sung một số điều trong Thông tư quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật thủy sản. Theo đó, sản phẩm động vật thủy sản nhập khẩu làm nguyên liệu để gia công xuất khẩu, sản xuất xuất khẩu được miễn kiểm dịch.
VASEP cho rằng sự thay đổi này đã tháo gỡ một gánh nặng về thủ tục cho doanh nghiệp thuỷ sản, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhập khẩu nguyên liệu để gia công, sản xuất xuất khẩu trong bối cảnh nguồn nguyên liệu trong nước không ổn định và thiếu hụt theo mùa vụ, trong khi nhu cầu nhập khẩu của thị trường thế giới gia tăng.
Chính phủ phê duyệt kế hoạch phát triển ngành thủy sản tới năm 2030
Từ tháng 4/2022, Chính phủ đã ban hành một loạt quyết định liên quan đến kế hoạch phát triển ngành thủy sản tới năm 2030 như Quyết định 523, Quyết định 858, Quyết định 911, Quyết định 985 và Quyết định 1090.
