1% người giàu nhất nước Mỹ sẽ 'né' 5.000 tỉ USD tiền thuế trong thập kỉ tới

Theo tính toán của CNBC, 1% người đóng thuế cao nhất nước Mỹ sẽ tìm cách để "né" khoản thuế tương đương 5.000 tỉ USD trong thập kỉ tiếp theo, trừ khi cơ quan thuế cải cách qui trình truy thu thuế.

Một nghiên cứu mới đây của ông Lawrence Summers, cựu Bộ trưởng bộ Tài chính Mỹ và giáo sư tài chính Natasha Sarin, cơ chế thực thi chưa triệt để của IRS (Sở thuế vụ) đã đẫn đến thất thoát hàng trăm tỉ USD tiền thuế mỗi năm từ những người giàu có.

Summers cho rằng để tạo ra một hệ thống công bằng hơn mà không phải tạo ra các loại thuế mới hay tăng tỉ suất thu thuế chính là việc bịt những lỗ hổng sẵn có.

Số tiền thuế thực tế thực thu và số tiền thuế dự kiến đã chênh lệch tới 400 tỉ USD vào năm 2013, theo IRS. Bên cạnh đó Simmers và Sarin cũng tính toán mức thuế chênh lệch giữa thực thu và dự kiến trong giai đoạn 2020 - 2029 lên tới 7,5 tỉ USD. 

Tính toán của họ dựa trên mức thu nhập hiện tại và tỉ lệ tăng trưởng dự kiến trong tương lai. Và trong 7,5 tỉ USD đó thì có 5 tỉ USD từ những 1% những người giàu có nhất.

Lí giải rõ hơn nguyên nhân của sự chênh lệch này, báo cáo của Summer và Sarin chỉ ra rằng việc thực thi truy thu thuế của IRS đang thật sự gặp vấn đề, đặc biệt với trường hợp của những người thuộc tầng lớp thượng lưu. Năm 2011, 12% số triệu phú USD của nước Mỹ được IRS kiểm toán. Tỉ lệ này vào năm 2019 chỉ là 3%.

Số lượng triệu phú được kiểm toán giảm dần một phần vì ngân sách cho IRS đã bị giảm mạnh. Ngân sách cho khâu kiểm toán của IRS chỉ bằng 75% ngân sách của năm 2011. IRS hiện tại đang sở hữu số kiểm toán viên ít nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới lần II.

Top 1% người nộp nhiều thuế nhất nước Mỹ hiện đang sở hữu tới 70% số lượng tài sản "chìm". Ngoài ra, báo cáo của Summers và Sarin còn chỉ ra rằng những người càng giàu có thì càng có nguy cơ sở hữu nhiều tài sản không kê khai đầy đủ.

Cựu Bộ trưởng Bộ tài chính Mỹ Lawrence Summers cho rằng đầu tư vào hệ thống kiểm toán của IRS sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Ảnh: CNBC

Cụ thể, với những người có thu nhập 200.000 USD - 400.000 USD một năm trung bình không kê khai 4,5% thu nhập của họ. Trong khi đó tỉ lệ "né thuế" này của những người có thu nhập từ 10 triệu USD một năm lên đến 14%. 

Summers và Sarin nhấn mạnh rằng khả năng để giảm mức chênh lệch giữa số thuế thực tế thực thu và số thuế đáng ra phải thu về không là bất khả thi. 

Tuy nhiên, hai người đã đưa ra giả thiết rằng nếu đầu tư 100 tỉ USD cho IRS để nâng cấp hệ thống kiểm toán và công nghệ thì có thể truy thu thêm 1.100 tỉ USD trong thập kỉ tới. Và đây sẽ là một khoản đầu tư đáng để cân nhắc.

"Tôi hi vọng rằng báo cáo của chúng tôi cho thấy rõ tầm quan trọng của việc đầu tư vào hệ thống IRS để giảm tối đa số thuế thất thu, qua đó chấm dứt những cuộc tranh cãi nổ ra mỗi khi có sự thay đổi trong qui định về thuế", Summers kết luận.