Xuất khẩu cá tra sang hàng loạt thị trường ảm đạm do dịch COVID-19

Kết quả này bị ảnh hưởng từ sự giảm sút về giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường lớn Trung Quốc - Hong Kong. Trong hai tháng, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 28,4 triệu USD, giảm 52,4% so với cùng kì năm 2019.

Xuất khẩu cá tra sang hàng loạt thị trường lớn bị ngưng trệ

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP), đợt nghỉ Tết Nguyên Đán kéo dài, cộng thêm với tình hình bùng phát đại dịch COVID-19 tại Vũ Hán (Trung Quốc) đã khiến cho xuất khẩu cá tra sang thị trường lớn nhất của năm 2019 là Trung Quốc bị ngưng trệ. Các đơn hàng của hai tháng đầu năm nay bị chậm hoặc gián đoạn xuất khẩu.

Một số doanh nghiệp cho biết, số lượng đơn hàng trong tháng 2 và 3 chỉ còn khoảng 30% so với cùng kì năm trước.

Tuy nhiên, kể từ giữa tháng 3, sau khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt hơn, khách hàng Trung Quốc đã bắt đầu đặt hàng trở lại, lưu thông hàng hóa đã bắt đầu khởi động lại. Kể từ tháng 4, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc - Hong Kong nhiều khả năng ổn định dần.

Đầu năm nay, tín hiệu vui hơn ở thị trường Mỹ, tính đến hết tháng 2, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 38,6 triệu USD, giảm gần 27% so với cùng kì năm ngoái. Tuy nhiên, trong tháng 2, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 20,6 triệu USD, chiếm gần 19% giá trị xuất khẩu cá tra và tăng gần 67% so với cùng kì năm 2019. 

Sự sụt giảm xuất khẩu liên tục trong năm ngoái do rào cản thương mại và kỹ thuật tại thị trường này đã khiến nhiều doanh nghiệp rút lui. Tuy nhiên, đầu năm nay, khi lượng tồn kho sản phẩm cá thịt trắng, trong đó có cá tra tại Mỹ đã giảm, doanh nghiệp có thêm cơ hội gia tăng xuất khẩu sang thị trường này.

Trong hai tháng đầu năm 2020, đại dịch COVID-19 chưa ảnh hưởng nặng nề về thương mại đối với cá tra Việt Nam tại thị trường EU, nhưng giá trị xuất khẩu sang thị trường này chỉ đạt 26 triệu USD, giảm gần 40% so với cùng kì năm trước. 

Giá cá tra nguyên liệu trong nước cũng giảm do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Theo Cục Xuất nhập khẩu, ngày 27/2, giá cá tra nguyên liệu tại An Giang ổn định so với tuần trước đó, nhưng giảm 500 - 700 đồng/kg so với trước khi dịch COVID-19 bùng phát tại Trung Quốc và giảm 10.000 – 10.500 đồng/kg so với cùng kì năm 2019.

Giá cá tra nhập khẩu trung bình nhiều thị trường giảm

Giá cá tra nhập khẩu trung bình tại nhiều thị trường giảm. Tuy nhiên, kể từ tháng 3, khi Italy, Đức và Anh - những thị trường tiềm năng cho cá tra Việt Nam trở thành trọng tâm của đại dịch đã khiến hoạt động giao thương sang các thị trường này ngưng trệ. 

Hệ thống nhà hàng, khách sạn đã ngưng hoạt động để tránh lây lan virus corona, nhiều đơn hàng đã bị ngưng và khách hàng thông báo chưa biết thời điểm nào sẽ giao dịch trở lại. 

Một số khách hàng EU còn khả năng tương tác đang liên tục đưa ra yêu cầu giảm giá bán, trong khi, giá cá tra xuất khẩu trung bình sang một số quốc gia tại EU trong đầu năm nay đã giảm từ 10-15% so với cùng kì năm trước.

Đầu năm nay, ASEAN là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của cá tra Việt Nam (sau Mỹ và Trung Quốc - Hong Kong) với giá trị xuất khẩu trong 2 tháng đạt 26,5 triệu USD, giảm 19,3%. Trong đó, 3 thị trường đơn lẻ xuất khẩu lớn nhất là Thái Lan giảm 10,9%; Malaysia giảm 5,8% và Singapore giảm 34% so với cùng kì năm trước.  

Ngày 16/3, Thủ tướng Malaysia Muhyiddin Yassin đã tuyên bố phong tỏa toàn bộ đất nước này trong 2 tuần nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19, nhiều đơn hàng cá tra sang thị trường này đã bị ngưng trệ. 

Đây được coi là thị trường xuất khẩu tiềm năng và ổn định trong khối ASEAN trong năm 2019 và các năm tiếp theo. Trước tình hình hiện tại, các đơn hàng cá tra sang Malaysia trong 3 tháng tới vẫn tiếp tục chờ phản hồi từ phía các đối tác.

Ngoài các thị trường xuất khẩu lớn, trong hai tháng đầu năm 2020, xuất khẩu cá tra sang Brazil giảm 16%; Mexico giảm 58,7%, Colombia giảm 6%, Australia giảm 22,7%. Nhưng điều đáng mừng là trong tháng 2, xuất khẩu cá tra sang Brazil, Colombia và Australia tăng trưởng lạc quan hơn so với cùng kì năm trước.

Trong tháng 2-3, tình trạng hạn mặn bất thường đã xảy ra ở ĐBSCL khiến cho vùng nuôi cá tra nguyên liệu bị ảnh hưởng nặng nề. Người nuôi ở một số địa phương đã ngưng thả nuôi do không đủ điều kiện nước, thủy lợi cho việc thả vụ mới. 

VASEP cho biết cho tới thời điểm này, do ảnh hưởng của thị trường và dịch bệnh, nhiều doanh nghiệp vẫn cố gắng đảm bảo duy trì việc làm cho người lao động. 

Việc "hồi sinh" nhập khẩu cá tra ở thị trường Trung Quốc - Hong Kong đang là một trong những hi vọng cho các doanh nghiệp xuất khẩu trong đầu năm nay trước ảnh hưởng lớn từ đại dịch Covid-2019.