Xuất khẩu cá tra kỳ vọng hồi phục vào quý III, động lực chủ yếu từ thị trường Trung Quốc, châu Âu

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) trong tháng 3, xuất khẩu cá tra đạt 182 triệu USD, giảm 32% so với tháng 3/2022.

Lũy kế quý I/2023, xuất khẩu cá tra của cả nước mang về 422 triệu USD, giảm 35% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lạm phát thực phẩm toàn cầu cùng với lượng tồn kho cao đã khiến nhu cầu và giá nhập khẩu cá tra giảm, tác động xấu tới doanh số xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam ở nhiều thị trường lớn. Hai thị trường lớn nhất là Trung Quốc và Mỹ đều giảm nhập khẩu cá tra lần lượt 22% và 64%.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang EU cũng có tín hiệu tích cực hơn nhờ thị trường Đức tăng gấp đôi nhập khẩu cá tra Việt Nam. Trong quý I, xuất khẩu cá tra sang thị trường EU đạt 45 triệu USD, giảm 4% so với cùng kỳ năm trước.

Hầu hết thị trường trong khối EU đều tăng nhập khẩu cá tra Việt Nam, trong đó nhiều thị trường ghi nhận tăng trưởng hai con số là Rumania (36%), Thụy Điển (53%), Đan Mạch (34%), Bulgaria (49%). Một số thị trường nhỏ hơn ở châu Âu ghi nhận tăng trưởng dương ba con số như Đức (100%), Litva (429%), Phần Lan (436%)…

Bên cạnh EU, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang một số thị trường khác trong quý I cũng ghi nhận tăng trưởng dương như Singapore (35%), Anh (34%)...

Trong quý đầu năm 2023, doanh số xuất khẩu cá tra của các doanh nghiệp đều tăng trưởng âm so với cùng kỳ năm ngoái, top 5 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, bao gồm Vĩnh Hoàn, Navico, I.D.I Corp, Vạn Đức Tiền Giang, Godaco, chiếm gần 35% kim ngạch xuất khẩu, đều bị giảm doanh số 7-43%.

VASEP cho rằng xuất khẩu cá tra trong thời gian tới chủ yếu dựa vào động lực từ Trung Quốc, một số nước châu Âu như Anh, Đức, Bồ Đào Nha và các thị trường Trung Đông. Xuất khẩu cá tra kỳ vọng hồi phục vào quý III/2023 nhờ các chương trình giao thương, xúc tiến thương mại.

Hiện nay, ngành thủy sản nói chung, ngành cá tra nói riêng phải đối mặt với những thách thức từ cuối năm 2022 do lạm phát kéo dài và hàng tồn kho của các nhà bán lẻ tăng cao.

Ngoài khó khăn về thị trường, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá tra còn gặp khó về nguyên liệu, tín dụng và sản xuất. Chi phí đầu vào từ con giống đến thức ăn nuôi và các chi phí khác liên tục gia tăng, người nuôi bỏ ao dẫn đến nguy cơ thiếu nguyên liệu. Cả người nuôi và doanh nghiệp đều rơi vào tình trạng thiếu vốn để duy trì sản xuất, kinh doanh.

Mới đây, VASEP đề xuất Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước có gói tín dụng khoảng 10.000 tỷ đồng với lãi suất thấp cho doanh nghiệp thủy sản vay, thu mua và trữ nguyên liệu khi vào vụ thu hoạch.

Đồng thời kiến nghị Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh lãi suất vay USD xuống dưới 4%; giãn nợ 3-5 tháng cho các khoản vay đến hạn phải trả trong quý I-II/2023; thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2% đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông lâm thủy sản.