WTO lần đầu tiên có nữ Tổng Giám đốc

Trong cuộc họp Đại hội đồng đặc biệt ngày 15/2, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã chính thức lựa chọn cựu Bộ trưởng Tài chính Nigeria (Ni-giê-ri-a), bà Ngozi Okonjo-Iweala là lãnh đạo tiếp theo của WTO từ ngày 1/3 tới với nhiệm kỳ kéo dài đến ngày 31/8/2025, qua đó trở thành người phụ nữ đầu tiên và là người gốc Phi đầu tiên lãnh đạo WTO.

Phát biểu sau khi trúng cử, Tiến sỹ Ngozi Okonjo-Iweala bày tỏ vinh dự khi được các thành viên WTO chọn làm Tổng Giám đốc WTO, đồng thời nhấn mạnh còn nhiều công việc quan trọng phía trước phải làm cùng nhau. 

Theo bà Okonjo-Iweala, một WTO vững mạnh có ý nghĩa sống còn nếu muốn phục hồi nhanh chóng và hoàn toàn từ sự tàn phá do đại dịch COVID-19. 

Bà Okonjo-Iweala mong muốn được hợp tác với các thành viên để định hình và thực hiện các chính sách để đưa nền kinh tế toàn cầu phát triển trở lại, khiến WTO vững mạnh hơn, nhạy bén hơn và thích nghi tốt hơn đối với những thực tế ngày nay.

Bà Okonjo-Iweala kế nhiệm ông RobertoAzevedo, người đã thông báo vào tháng 5/2020 về việc từ chức trước khi kết thúc nhiệm kỳ và đã rời WTO vào tháng 8/2020. Việc bổ nhiệm bà chấm dứt nhiều tháng trì hoãn và phải mất hơn 6 tháng WTO mới thống nhất về một Tổng Giám đốc mới. 

Việc tìm kiếm một nhà lãnh đạo mới tiêu tốn nhiều thời gian không chỉ vì WTO phải tìm được sự đồng thuận giữa các nước thành viên mà còn do lập trường của Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump ủng hộ Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yoo Myung-hee. Tám ứng cử viên ban đầu được giảm xuống còn hai.

Việc cựu Tổng thống Trump ra đi và bà YooMyung-hee đã rút khỏi quá trình tranh cử mở đường cho ứng cử viên người Nigeria Ngozi Okonjo-Iweala. Là phụ nữ đầu tiên và là người gốc Phi đầu tiên lãnh đạo WTO, nhiệm vụ của bà Okonjo-Iweala sẽ không dễ dàng. 

Vai trò của tân Tổng Giám đốc WTO chủ yếu giúp khôi phục lòng tin và hình ảnh của tổ chức, vật lộn với sự xáo trộn lớn trong thương mại quốc tế do đại dịch COVID-19 gây ra. Tiến sỹ Okonjo-Iweala, với niềm đam mê thương mại và lời hứa về sự lãnh đạo chủ động rất có thể là động lực dẫn dắt mà WTO rất cần.

Tiến sỹ Okonjo-Iweala đã trở thành nữ Bộ trưởng Tài chính đầu tiên của Nigeria trong các giai đoạn 2003-2006 và 2011-2015 và một thời gian ngắn giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao vào năm 2006. 

Bà Okonjo-Iweala là một nhà kinh tế và là một chuyên gia phát triển quốc tế, có bằng kinh tế của Đại học Harvard và bằng Tiến sỹ Kinh tế khu vực và Phát triển của Viện Công nghệ Massachusetts. 

Bà Okonjo-Iweala cũng từng làm việc tại Ngân hàng Thế giới (WB) trong 25 năm, vươn lên vị trí Giám đốc điều hành số hai vào năm 2007, xử lý danh mục đầu tư hoạt động trị giá 81 tỷ USD ở châu Phi, Nam Á, châu Âu và Trung Á. 

Các hoạt động hiện tại của bà bao gồm Chủ tịch hội đồng quản trị của Liên minh toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI) và đang đồng lãnh đạo chương trình COVAX, một sáng kiến để thúc đẩy tiếp cận bình đẳng với vaccine COVID-19.