VCCI đề xuất tăng mức trích quỹ bổ sung vốn điều lệ tại nhóm Big4 ngân hàng

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản góp ý Dự thảo Nghị định về chế độ tài chính đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả đầu tư vốn nhà nước tại tổ chức tín dụng do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Hiện nay các ngân hàng có tỷ lệ sở hữu Nhà nước trên 50% gồm: Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV và một số ngân hàng được mua lại với giá 0 đồng.

Đối với việc phân phối lợi nhuận đối với tổ chức tín dụng nói trên, dự thảo đề xuất thay đổi mức trích quỹ như sau: tăng mức trích Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ từ 5% lên 10%, giảm trích Quỹ dự phòng tài chính từ 10% xuống 5%, giảm mức trích Quỹ đầu tư phát triển từ 25% xuống 20%.

Theo đánh giá của VCCI, việc trích lập các Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, Quỹ dự phòng tài chính và Quỹ đầu tư phát triển có ý nghĩa rất quan trọng trong việc bảo đảm an toàn cho các ngân hàng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống ngân hàng của Việt Nam chưa thực sự vững mạnh trước những biến động tài chính trong nước cũng như thế giới, rất cần ưu tiên nguồn lực tài chính để các ngân hàng có thể cải thiện các hệ số an toàn cũng như khả năng chống chịu biến động.

Tăng vốn điều lệ để đáp ứng yêu cầu về hệ số an toàn vốn (CAR) và nhu cầu tăng trưởng tín dụng cũng là vấn đề nhiều năm trở lại đây của nhóm Big4. Hiện nay có những Big4 có vốn điều lệ thấp hơn so với ngân hàng cổ phần mặc dù có quy mô tài sản và cho vay lớn hơn rất nhiều. 

Mặc dù Big4 có kế hoạch tăng vốn với quy mô lớn nhưng trên thực tế, việc phê duyệt của Chính phủ, Quốc hội và các cơ quan đều đang diễn ra với tốc độ tương đối chậm. Trong nửa đầu năm 2024, Agribank là ngân hàng duy nhất trong nhóm thực hiện tăng vốn thành công, tuy nhiên mức tăng vốn vẫn được kỳ vọng và đề xuất cao hơn nữa.

Về nội dung xử lý về tổn thất tài sản, VCCI cho rằng, Điều 11.1 của Dự thảo quy định khi bị tổn thất về tài sản, tổ chức tín dụng phải xác định nguyên nhân, trách nhiệm và xử lý. Trường hợp do nguyên nhân chủ quan thì người gây ra tổn thất phải bồi thường. 

Tuy vậy, trên thực tế, việc xác định thiệt hại gây ra do nguyên nhân chủ quan hay khách quan không phải việc đơn giản. Bộ luật dân sự không sử dụng các khái niệm nguyên nhân chủ quan hay khách quan mà sử dụng khái niệm “bên có lỗi gây thiệt hại”. 

Thêm vào đó, Điều 11.1 cũng quy định thẩm quyền quyết định mức bồi thường thực hiện theo Điều lệ tổ chức tín dụng. Quy định này cũng không phù hợp với Điều 585 của Bộ luật Dân sự, khi mức bồi thường thiệt hại có thể do các bên thoả thuận hoặc yêu cầu Toà án giải quyết.

Do đó, VCCI cũng đề nghị cơ quan soạn thảo áp dụng các nguyên tắc và thuật ngữ đã được sử dụng trong Bộ luật Dân sự để bảo đảm thống nhất trong quá trình áp dụng.