Vẫn còn ba mối lo lớn dù ông Trump hoãn thuế đối ứng

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lung lay, The Economist nhận xét. Chỉ 12 giờ sau khi các mức thuế quan đối ứng cao hơn với gần 60 đối tác thương mại có hiệu lực, ông Trump đã tạm dừng chính sách này trong 90 ngày.

Trong 90 ngày tới đây, các quốc gia và vùng lãnh thổ trong danh sách sẽ chịu mức thuế 10%. Chẳng hạn, thay vì gánh thuế quan 46% như kế hoạch, hàng hoá Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ sẽ chịu mức thuế 10%.

Ông Trump cho biết động thái này là để ghi nhận thực tế rằng hơn 75 quốc gia đã liên hệ đàm phán với chính quyền Washington, cùng nhau giải quyết các khiếu nại của Mỹ về thương mại toàn cầu.

Thị trường trái phiếu kho bạc biến động dữ dội cũng có thể đã thúc đẩy ông Trump hành động. Thông báo của vị tổng thống mang lại sự nhẹ nhõm ngay lập tức cho thị trường, giúp giá cổ phiếu và hàng hoá tương lai tăng vọt.

Kể từ thông báo thuế đối ứng của ông Trump vào ngày 2/4, từ nhà đầu tư cho đến nhà ngoại giao đều đi đến kết luận đáng ngại rằng Tổng thống Mỹ đang quyết tâm xây dựng lại hệ thống thương mại toàn cầu, bất chấp hậu quả về kinh tế và tài chính.

Nỗi lo đó, cũng giống như chính sách thuế quan, đã khiến thị trường toàn cầu lao dốc. Doanh nghiệp bị bủa vay bởi sự bất ổn. Tâm lý người tiêu dùng suy yếu. Các nhà kinh tế đưa ra dự báo ngày một bi quan về một cuộc suy thoái trong năm nay.

Với động thái đảo chiều đột ngột của mình, Tổng thống Trump đã cho thấy ông không hoàn toàn miễn nhiễm với hậu quả từ các chính sách thương mại của bản thân, The Economist nhận định.

Tuy nhiên, việc tạm dừng các mức thuế quan đối ứng cao hơn không phải là một lệnh ngừng bắn hoàn toàn. Giờ đây, nền kinh tế và thị trường toàn cầu vẫn phải đối mặt với ba mối lo lớn.

Thứ nhất, lòng nhân từ của ông Trump có một ngoại lệ: Trung Quốc. Vị tổng thống thông báo chính phủ Mỹ sẽ tăng thuế quan với tất cả hàng hoá Trung Quốc từ 104% lên 125%.

Hình phạt này xuất phát từ việc Trung Quốc trả đũa thuế quan của Mỹ. Trên nền tảng mạng xã hội Truth Social, ông Trump nhấn mạnh Trung Quốc đã thể hiện “sự thiếu tôn trọng” đối với thị trường thế giới.

Thứ hai, nhà lãnh đạo 78 tuổi chỉ hoãn áp dụng thuế đối ứng với gần 60 đối tác có thặng dư thương mại hàng hoá cao với Mỹ, trong khi vẫn giữ nguyên mức thuế tối thiểu 10% cho tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ, trừ một số ít sản phẩm.

Một số hàng hoá khác, đáng chú ý là ô tô, vẫn phải chịu mức thuế quan 25% mà chính quyền ông Trump công bố hồi tháng 3.  

Kết quả là, ngay cả khi kéo thế giới ra khỏi bờ vực của một cuộc thương chiến thảm khốc, trong vòng hai tháng, ông Trump vẫn đưa thuế suất trung bình của Mỹ lên mức cao nhất trong gần một thế kỷ.

Theo The Economist, mức thuế quan hiệu lực trung bình của Mỹ đã tăng từ khoảng 3% lên 20% trong thời gian vừa qua.

Mối lo ngại cuối cùng là ông Trump chỉ hứa tạm hoãn chứ không đình chỉ hoàn toàn thuế quan đối ứng.

Dựa theo cách tiếp cận “lúc này lúc kia” của vị tổng thống với thuế quan áp lên hai nước láng giềng Canada và Mexico, có lý do để lo ngại rằng ông Trump sẽ khôi phục lại lời đe doạ áp thuế cao hơn trước khi thời hạn 90 ngày kết thúc.