UOB: Chính phủ đã chuyển sang biện pháp phi lãi suất để hỗ trợ kinh tế, lãi suất khó giảm tiếp

Tại báo cáo tăng trưởng kinh tế Việt Nam Quý I/2024, Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB đánh giá mức tăng trưởng GDP quý I/2024 đạt 5,66% là kết quả khả quan, tạo tín hiệu tích cực cho thời gian còn lại của năm nay, sau một năm 2023 đầy thử thách.

Theo UOB, GDP quý I/2024 vượt xa mức tăng 3,41% trong Quý 1/2023, đây cũng là kết quả quý I tốt nhất từ năm 2020 đến năm 2023. Kết quả này tạo ra một khởi đầu tích cực cho năm nay.

"Triển vọng cho năm 2024 vẫn tích cực mặc dù các rủi ro vẫn còn hiện hữu, bao gồm xung đột giữa Nga và Ukraine cũng như giữa Israel và Hamas có thể làm gián đoạn hoạt động thương mại và thị trường năng lượng/hàng hóa toàn cầu. Tuy nhiên, sự phục hồi nhu cầu ngành bán dẫn, tăng trưởng ổn định ở Trung Quốc và khu vực cũng như việc các ngân hàng trung ương lớn có thể nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm nay sẽ hỗ trợ cho triển vọng này", UOB đánh giá.

Do đó, Ngân hàng UOB giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Việt Nam là 6,0% cho năm 2024 so với mục tiêu tăng trưởng từ Chính Phủ là 6,0 - 6,5%.

Nhu cầu bên ngoài tiếp tục phục hồi

Phân tích sâu về các động lực chính dẫn đến kết quả tăng trưởng mạnh mẽ trong Quý I/2024, các chuyên gia UOB cho rằng hoạt động ngoại thương đang có sự phục hồi mạnh mẽ, cả xuất khẩu và nhập khẩu đều tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2021, được thúc đẩy bởi nhu cầu mạnh mẽ đối với các sản phẩm như điện tử và điện thoại. Doanh số ngành bán dẫn tăng lên kể từ giữa năm 2023 cho thấy xu hướng này có thể sẽ tiếp tục trong các quý tới.

Nối dài đà tăng trong năm 2023, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục duy trì mạnh mẽ trong Quý I/2024. Dòng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam đạt 6,2 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ so với mức 5,4 tỷ USD trong Quý I/2023.

Dòng vốn FDI thực hiện vào Việt Nam lên tới 4,6 tỷ USD trong Quý I/2024, cao hơn 6% so với cùng kỳ so với 4,3 tỷ USD trong Quý 1 năm 2023. Dòng vốn FDI thực hiện vào Việt Nam đạt mức cao kỷ lục 23,2 tỷ USD vào năm 2023, vượt qua kỷ lục trước đó là 22,4 tỷ USD vào năm 2022. Trong khi đó, dòng vốn FDI đăng ký trong năm 2023 tăng 32% lên 36,6 tỷ USD từ 27,7 tỷ USD năm 2022, gần bằng mức cao kỷ lục 38 tỷ USD vào năm 2019

Những dữ liệu FDI này cho thấy các doanh nghiệp tiếp tục coi Việt Nam là điểm đến đầu tư quan trọng trong trung và dài hạn, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang diễn ra quá trình tái cấu trúc. Bên cạnh đó, sự gia tăng cả dòng vốn FDI thực hiện và đăng ký sẽ thúc đẩy hơn nữa các hoạt động trong nước trong những quý tới, bao gồm cả tăng trưởng việc làm và xây dựng và sự khẳng định niềm tin và cam kết của các doanh nghiệp nước ngoài đối với đất nước trong làn sóng phi toàn cầu hóa, giảm rủi ro và chuyển dịch chuỗi cung ứng hiện nay.

Lãi suất khó giảm tiếp

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã phản ứng nhanh chóng vào đầu năm 2023 trước những thách thức và tình trạng suy thoái kinh tế với các đợt cắt giảm lãi suất liên tiếp. Lần giảm lãi suất chính sách cuối cùng diễn ra vào tháng 6/2023, khi lãi suất tái cấp vốn được cắt giảm tổng cộng 150 điểm cơ bản, xuống còn 4,5%. Tuy nhiên, với tốc độ hoạt động kinh tế đang được cải thiện và triển vọng tăng trưởng tốt hơn vào năm 2024, khả năng cắt giảm lãi suất tiếp theo vẫn ở mức thấp nhưng không nên loại trừ hoàn toàn.

Một vấn đề nữa là tỷ lệ lạm phát tăng nhanh gần đây có thể khiến NHNN thận trọng hơn nữa trong bất kỳ thay đổi nào về lãi suất chính sách. Vì vậy, chúng tôi cho rằng NHNN sẽ duy trì lãi suất tái cấp vốn ở mức hiện tại là 4,5%. Thay vì tiếp tục hạ lãi suất với các hạn chế trong tính toán mức chặn dưới, Chính phủ đã chuyển trọng tâm sang các biện pháp phi lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế.

Một lĩnh vực trọng tâm là tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng vốn khá mờ nhạt vào đầu năm nay, với tổng tăng trưởng tín dụng đạt 0,26% tính đến ngày 25/3, theo GSO, tụt lại so với tốc độ 1,99% cùng kỳ năm trước. Nhu cầu tín dụng thấp là do nhiều nguyên nhân và có thể phải cần một thời gian để trở lại trạng thái bình thường. Một yếu tố nữa khiến tín dụng tăng thấp là do số lượng doanh nghiệp thoái vốn trong năm 2023.

Tuy nhiên, sẽ có thêm công cụ để NHNN triển khai quản lý thanh khoản của hệ thống. Luật Các Tổ chức tín dụng sửa đổi gần đây, có hiệu lực từ ngày 1/7, tạo khuôn khổ cho các khoản vay đặc biệt từ NHNN, bao gồm các khoản vay không lãi suất và các khoản vay không cần tài sản thế chấp.

Từ đó có thể hướng tới các mục tiêu chính sách cụ thể cho phép hỗ trợ các lĩnh vực quan trọng và để triển khai hoạt động thanh khoản khẩn cấp khi cần thiết, chẳng hạn như các trường hợp rút tiền hàng loạt tại ngân hàng. UOB đánh giá, điều này phản ánh cam kết và các công cụ mạnh mẽ của Chính Phủ trong việc hỗ trợ các lĩnh vực quan trọng và ứng phó với các tình huống khẩn cấp.