UBTVQH muốn bỏ giá sàn, giữ giá trần vé máy bay, đánh giá hàng không thua lỗ chủ yếu do dịch bệnh

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Giá (sửa đổi) tại phiên họp chiều 23/5, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, dự thảo Luật đã loại bỏ các quy định gây vướng mắc, tạo sự minh bạch trong quản lý nhà nước về giá, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với thông lệ quốc tế. 

Với vấn đề giá vé máy bay, báo cáo nêu, quan điểm của Chính phủ là giữ quy định về giá trần, bỏ quy định về giá sàn đối vận chuyển hành khách hàng không nội địa.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc giữ quy định về giá trần, bỏ giá sàn là cần thiết. Trong đó, việc bỏ giá sàn là để tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh, giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, nhất là đối tượng có thu nhập thấp,...

Việc dỡ bỏ giá sàn mở cơ hội cho doanh nghiệp cạnh tranh nhưng không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có quyền cạnh tranh không lành mạnh vì doanh nghiệp hạ giá bán nhưng vẫn phải tuân thủ các quy định về pháp luật hàng không. Việc này cũng không gây tác động đến lĩnh vực hàng không do trong những năm ngoái, giá sàn trong khung giá được quy định bằng 0, Chủ nhiệmỦy ban Tài chính, Ngân sách Lê Quang Mạnh.

Đối với quy định giá trần, cần giữ bởi dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa đáp ứng tiêu chuẩn là dịch vụ do Nhà nước định giá. Đây là hàng hoá dịch vụ thiết yếu có tính chất độc quyền trong mua bán hoặc có thị trường cạnh tranh hạn chế, ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, đời sống người dân, hoạt động sản xuất kinh doanh.

Các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá dịch vụ trong đó có giá vé máy bay ở mức cao ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng, báo cáo cho hay. Trường hợp nhận thấy giá trần chưa phù hợp thì các hãng hàng không có thể kiến nghị Chính phủ điều chỉnh.

Báo cáo cũng nhấn mạnh, việc thua lỗ của một số hãng hàng không trong thời gian qua là do nhiều nguyên nhân, trong đó, nguyên nhân chính là dịch COVID-19.

Nhiều lý do để bỏ giá trần

Không đồng tình với quan điểm vẫn giữ giá trần vé máy bay, Đại biểu Tạ Văn Hạ, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam đề xuất nên bỏ giá trần, giá sàn đối với vé máy bay.

Theo đại biểu Hạ,nếu để giá trần, giá sàn sẽ không phù hợp với chủ trương tinh thần Nghị quyết 11, Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương Đảng XII. Bên cạnh đó, việc bỏ giá trần, giá sàn đối với vé máy bay cũng sẽ tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các loại hình vận tải khác, đảm bảo các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.

ĐBQH Tạ Văn Hạ cũng cho rằng vận tải hàng không không phải là dịch vụ thiết yếu. Với đường sắt, chỉ có một doanh nghiệp độc quyền nhưng không quy định giá trần, giá sàn, trong khi hàng không có tới 6 hãng và không có tuyến hàng không độc quyền.

Do đó, để đảm bảo cạnh tranh công bằng giữa vận tải hàng không và các loại hình vận tải khác như: Đường bộ, đường sắt, tới đây có cả đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Điều này cũng phản ánh đúng quy định thị trường và quy luật cung cầu. 

Đại biểu Hạ cũng phân tích, việc quy định giá trần, giá sàn của hàng không là do đang đánh giá loại hình này là dịch vụ thiết yếu. Trong khi đây không phải dịch vụ thiết yếu bởi tỷ trọng của hàng không thấp hơn rất nhiều so với vận tải đường bộ. Tới đây, có đường cao tốc Bắc - Nam và đường sắt cao tốc Bắc - Nam thì hàng không càng không thể là dịch vụ thiết yếu.

Theo tính toán của Cục Hàng không Việt Nam, thời gian qua nếu không tính ảnh hưởng do dịch COVID-19, giá nhiên liệu gây sức ép nặng nề lên hoạt động kinh doanh của các hãng hàng không.

Với giả định, tỷ trọng nhiên liệu chiếm 39,5% tổng chi phí và các yếu tố khác không có biến động thì chi phí nhiên liệu tháng 6/2022 tăng 118,5% so với tháng 12/2014 và tăng 143,5% so với tháng 9/2015, tác động làm tổng chi phí tăng lên 49,6% so với tháng 12/2014 và tăng 57,7% so với tháng 9/2015.

Do vậy, vấn đề giá cao trong giai đoạn cao điểm phản ánh đúng quy luật của kinh tế thị trường, số lượng vé bán với giá cao nhất là bằng giá trần của các hãng hàng không chiếm tỷ trọng rất nhỏ. 

Với kinh nghiệm quốc tế, có ba quốc gia áp dụng khung giá hàng không là Trung Quốc, Indonesia và Ấn Độ nhưng Trung Quốc và Ấn Độ hiện đã bỏ.

ĐBQH Tạ Văn Hạ nhấn mạnh việc không quy định giá trần, giá sàn không đồng nghĩa với việc các hãng hàng không đồng loạt tăng giá mà sẽ tạo điều kiện để các hãng hàng không thực hiện chính sách giá vé linh hoạt, đưa nhiều chương trình giá phù hợp, tăng các mức giá rẻ nhằm kích cầu và khuyến khích người dân tham sử dụng dịch vụ vận tải hàng không.