Tỷ giá USD/VND bật tăng mạnh, đâu là yếu tố tích cực trong bức tranh hiện tại?

Tỷ giá USD có diễn biến tăng nóng trong những ngày gần đây, trong phiên giao dịch ngày 22/8, tỷ giá bán ra USD tại phần lớn ngân hàng đã vượt ngưỡng 24.000 USD, trong khi đó tỷ giá chợ đen mua vào đã ở mức 24.040 VND/USD. Trong tuần từ 14 - 19/8, tỷ giá liên ngân hàng có những thời điểm vượt mức 24.000 VND, mức cao nhất kể từ cuối năm 2022 cho đến nay.

Giải thích cho biến động trên, các chuyên gia phân tích của Chứng khoán SSI (SSI Research) cho rằng việc duy trì chính sách tiền tệ phân kỳ với các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới là yếu tố tạo ra áp lực lớn hơn đối với tỷ giá trong quý III và khiến tỷ giá biến động mạnh.

Bên cạnh đó, so với cuối năm 2022, mặc dù VND mất giá 0,8% so với USD, VND lại tăng giá tương đối nhiều so với các đồng tiền thương mại chủ chốt khác như JPY, THB, TWD hay KRW và khiến áp lực lên tiền Đồng cũng lớn hơn.

Cũng trong tuần trước,lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ 10 năm tăng lên cao nhất kể từ năm 2011 nhờ các số liệu kinh tế tích cực của Mỹ, biên bản cuộc họp FOMC tháng 7 với giọng điệu cứng rắn cũng như động thái hạ lãi suất bất ngờ từ NHTW Trung Quốc đã giúp đồng USD duy trì sức mạnh và tăng tới 0,6%.

Theo đó, trong biên bản cuộc họp tháng 7 và Fed khẳng định tiếp tục ưu tiên mục tiêu kiểm soát lạm phát về mức 2,0% trong dài hạn và sẽ tiếp tục quan sát các dữ liệu kinh tế và độ trễ của chính sách tiền tệ thắt chặt để có những động thái tiếp theo.

Công cụ của CME dự báo có 90% khả năng Fed sẽ không tăng lãi suất trong cuộc họp tháng 9, tuy nhiên xác suất này giảm xuống chỉ còn 66% trong cuộc họp tháng 11.

Bên cạnh đó, một bất ngờ lớn trên thị trường ngoại hối tuần qua là động thái cắt giảm lãi suất cho vay trung hạn hạn MLF 1 năm xuống còn 2,5%/năm (giảm15 điểm cơ bản) từ PBoC và PBoC tiếp tục giảm 10 điểm cơ bản lãi suất cho vay 1 năm LPR trong phiên đầu tuần này. Động thái nới lỏng từ PBoC khiến đồng CNY tiếp tục suy yếu và giảm tới 0,6% trong tuần qua (và giảm 5,6% so với cuối năm 2022).

Chia sẻ với chúng tôi trong nhận định mới đây, chuyên gia Vũ Đình Ánh, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường - giá cả, Bộ Tài Chính, cảnh báo cần hết sức cẩn trọng vì bối cảnh năm nay khá giống với năm ngoái.

"Tỷ giá tăng cao khá giống với giai đoạn tháng 8, tháng 9 năm ngoái, khi đó Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã phải sử dụng khoảng 25 tỷ USD/100 tỷ USD để duy trì tỷ giá. Tỷ giá đột ngột tăng cao cũng là lý do cơ bản khiến NHNN phải điều chỉnh tăng lãi suất hai lần liên tiếp mỗi lần 1% vào tháng 9 và tháng 10/2022", ông nói.

Bối cảnh giống nhau nên ông Ánh cho rằng hoàn toàn có khả năng tỷ giá sẽ "bùng lên" vào cuối quý III, đầu quý IV tương tự năm 2022. Chỉ có điểm khác một chút đó là năm nay xuất khẩu rất kém và nhập khẩu còn sụt giảm mạnh hơn nên thặng dư thương mại cao gấp mấy lần năm ngoái. Điều này sẽ tác động tích cực đến cán cân thanh toán.

Còn theo các chuyên gia của SSI, mặc dù tỷ giá tăng mạnh nhưng điểm tích cực ở thời điểm hiện tại là vị thế của NHNN tương đối khác so với thời điểm cùng kỳ năm ngoái nhờ lượng dự trữ ngoại hối đã được bổ sung trong giai đoạn 6 tháng đầu năm cũng như nguồn cung ngoại tệ tích cực (từ cán cân thương mại thặng dư, kiều hối, FDI giải ngân hay dòng vốn FII từ các khoản đầu tư góp vốn). 

Đồng quan điểm, VNDriect cũng cho rằng tỷ giá VND năm nay sẽ được hỗ trợ tốt hơn so với nửa cuối năm 2022 nhờ thặng dư thương mại duy trì mức cao hơn, trong 7 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã xuất siêu 16,5 tỷ USD, gấp hơn 12 lần cùng kỳ năm 2022.

Hai là, dòng vốn FDI  và kiều hối ổn định và thứ ba là, các thỏa thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài dự kiến thực hiện trong nửa cuối năm 2023 sẽ làm tăng nguồn cung ngoại tệ. 

VNDirect cho rằng tỷ giá có thể biến động mạnh hơn trong nửa sau năm 2023, tuy nhiên, tỷ giá USD/VND sẽ dao động không quá 2,0% so với đầu năm 2023.

Nhận định về biến động tỷ giá trong thời gian qua, ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc Khối ngoại hối HSBC, cho rằng những biến động tăng đột biến của tỷ giá USD/VND chỉ mang tính chất ngắn hạn. Mặc dù những áp lực hiện hữu lên tỷ giá kể trên là tương đối rõ ràng, trong trung và dài hạn VND vẫn có khả năng tăng giá trở lại.

"Đồng USD được dự báo sẽ suy yếu trở lại trong những tháng cuối năm trong bối cảnh Fed đã đạt tới gần cuối chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ" và "những yếu tố nội tại của Việt Nam vẫn đưa ra những dấu hiệu tích cực" là những luận điểm chắc chắn cho dự báo trên.

Báo cáo phân tích mới đây của Shinhan Bank cũng nhận địnhtỷ giá USD/VND tăng trong ngắn hạn (VND yếu đi). Tuy nhiên, sau đó tỷ giá có thể quay đầu giảm với kỳ vọng rằng Trung Quốc điều chỉnh các chính sách kinh tế của mình, cũng như lĩnh vực sản xuất toàn cầu thoát khỏi đáy và phục hồi.