TS. Cấn Văn Lực: BoJ tăng lãi suất đúng thời điểm có nhiều bất ổn dẫn đến tâm lý tiêu cực thái quá
Trong phiên giao dịch ngày 5/8, nhiều thị trường chứng khoán trên thế giới đồng loạt sụt giảm mạnh khiến nhiều nhà đầu tư choáng váng. Tại Tokyo, chỉ số Nikkei 225 lao dốc 12%, ở Seoul, Kospi giảm 9%, tại thị trường New Yorkm Nasdaq rơi 6% trong nháy mắt. Giá tiền mã hóa trượt dốc, thước đo nỗi sợ VIX nhảy vọt.
Đối với Việt Nam, phiên giao dịch hôm 5/8 cũng là một phiên giảm điểm lớn với VNIndex mất hơn 49 điểm. Tâm lý hoảng loạn lan rộng khắp các thị trường chứng khoán trên thế giới và được lý giải bởi nỗi lo nền kinh tế Mỹ và việc ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) liên tục tăng lãi suất.
TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia. (Ảnh: NVCC).
BoJ tăng lãi suất đúng vào thời điểm thế giới bất ổn
Đánh giá về cuộc bán tháo trên diện rộng này, TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cho rằng một trong những nguyên nhân dẫn đến cuộc bán tháo trên diện rộng tại các thị trường chứng khoán lớn là do BoJ tăng lãi suất.
"Lộ trình tăng lãi suất của Nhật Bản đã và đang diễn ra, nhưng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản lại tăng lãi suất vào đúng thời điểm xung đột ở Trung Đông leo thang và Mỹ vừa công bố thị trường việc làm", ông Lực nói.
Điều này đã kích hoạt tâm lý lo ngại đồng yên mạnh lên khiến các nhà đầu tư phải bán bớt một số tài sản để trả nợ vì họ đang thực hiện xu hướng carry trade (kinh doanh hưởng chênh lệch lãi suất hay tỷ giá khi nhà đầu tư vay bằng đồng JPY rồi chuyển sang đầu tư ở các thị trường khác để hưởng lãi suất cao hơn) nhưng đến nay đã không còn điều kiện cần thiết là lãi suất đồng yên phải giữ ở lãi suất thấp.
Hôm 31/7, BoJ đã tăng lãi suất từ phạm vi 0 - 0,1% lên "khoảng 0,25%", mức cao nhất trong vòng 15 năm qua và phát tín hiệu sẽ tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ. Những yếu tố này đã khiến đồng JPY tăng hơn 10% so với đồng USD trong vòng một tháng qua và khoảng 6% trong tuần trước (29/7 - 2/8).
Động thái của BoJ giúp đồng yen mạnh lên. Trong khi đó, kỳ vọng Fed giảm lãi suất lại khiến đồng USD suy yếu. Đồng yen đã tăng gần 10% so với đồng bạc xanh trong một tháng qua. Lo ngại đồng yen tăng giá đã khiến các nhà đầu tư phải bán bớt một số tài sản để trả nợ trong đó có chứng khoán Mỹ.
Bên cạnh nguyên nhân từ đồng yen, việc nền kinh tế Mỹ suy yếu hơn dự báo cũng là lý do khiến nhà đầu tư lung lay. Báo cáo việc làm được công bố vào ngày 2/8, cho thấy chỉ có 114.000 việc làm mới được tạo ra trong tháng 7, thấp hơn nhiều so với mức dự báo là 175.000.
Đây dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đang ngấm sâu ảnh hưởng bởi lãi suất cao. Điều này dẫn đến một số chuyên gia cho rằng Cục Dự trự Liên bang Mỹ (Fed) đã chậm chân trong việc hạ lãi suất, mà đáng ra nên thực hiện ngay từ kỳ họp cuối tháng 7 vừa qua.
Goldman Sachs dự báo kinh tế Mỹ có 25% khả năng rơi vào suy thoái trong năm sau, tăng đáng kể so với mức 15% của dự báo trước đó. Lo ngại ngày đã khiến các chỉ số chứng khoán Mỹ giảm 2,6-3,4% trong phiên 5/8 - mức giảm mạnh nhất kể từ năm 2022.
Thứ ba là nguyên nhân xuất phát từ rủi ro địa chính trị, nhất là tình hình xung đột tại Trung Đông leo thang, kéo theo nhiều rủi ro với kinh tế toàn cầu, khiến nhiều nhà đầu tư quyết định bán cổ phiếu, đầu tư vào những kênh trú ẩn an toàn hơn như đồng JPY, trái phiếu Chính phủ Mỹ…
Ngoài ra, đợt điều chỉnh này còn do nhiều thị trường chứng khoán trên toàn cầu đã tăng nhanh thời gian qua. Từ đầu năm 2024 đến nay, giá chứng khoán, nhất là nhóm ngành công nghiệp thông tin, thương mại điện tử tăng nhanh. Tính hết tháng 7, chỉ số Nasdaq tăng 14,2%, S&P 500 tăng 14%, Stoxx Europe 600 tăng 8,4%, Nikkei tăng 19,7%....
Các thị trường này đều tăng mạnh trong khi nền kinh tế thực phục hồi chậm, tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2024 dự báo tăng khoảng 2,6%, tương đương mức tăng năm 2023 vì vậy chắc chắn sẽ phải có cú điều chỉnh.
Cuối cùng là tâm lý nhà đầu tư có phần "hoảng loạn" dẫn đến hiện tượng bán tháo. Nhà đầu tư lo ngại nếu càng nắm giữ cổ phiếu càng mất giá, vừa lo không bán được sẽ không có tiền để giải chấp, bổ sung ký quỹ hay giảm đòn bẩy tài chính, do vay nợ trước đó, nên thị trường đã có phần phản ứng hơi "thái quá". Điều này dẫn đến Việt Nam Index giảm 3,92% trong phiên ngày 5/8.
Chứng khoán Mỹ sẽ nhanh chóng phục hồi
Sang phiên ngày 6/8 thị trường đã sớm điều chỉnh, phục hồi trở lại khi hầu hết các chỉ số chứng khoán Châu Á tăng trở lại, trong đó chỉ số Nikkei 225 (Nhật) tăng 10,23%, VN Index tăng 1,87%...Với châu Âu và Mỹ, chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones phiên 6/8 tăng 294 điểm, tương đương 0,76% và đóng cửa ở mức 38.998 điểm.
Ông Lực đánh giá cũng đánh giá chứng khoán của Châu Mỹ và Châu Âu chắc chắn sẽ nhanh chóng phục hồi bởi trên thực tế, nền kinh tế Mỹ ít có khả năng bị suy thoái, mà chỉ giảm tốc độ tăng trưởng, dự báo tăng khoảng 2,5% năm 2024 và 1,8% năm 2025. Trong khi kinh tế Châu Âu phục hồi khá, tăng trưởng khoảng 0,7% năm 2024 và 1,4% năm 2025 từ mức tăng 0,5% năm 2023.
"Có thể thấy, tâm lý nhà đầu tư hoảng loạn có thể xảy ra đối với bất kỳ thị trường tài chính nào, trong những vụ việc như vậy vai trò truyền thông chính sách và định hướng điều hành là rất quan trọng, nhất là đối với chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ", TS. Lực cho hay.
Theo ông, nhà đầu tư cần hết sức bình tĩnh trong bối cảnh này, bởi nhiều khả năng đây chỉ là phản ứng thái quá hay những cú điều chỉnh trong ngắn hạn, khi có nhiều tin xấu cùng xảy ra.
Thị trường luôn có các cú "điều chỉnh" sau khi tăng quá nóng hay quá lạnh; "đòn bẩy tài chính" là con dao hai lưỡi, có thể giúp nhà đầu tư kiếm lời khi thị trường đi lên, nhưng sẽ rất rủi ro khi thị trường đi xuống. Vì vậy, nhà đầu tư cần "đa dạng hóa" danh mục hay các kênh đầu tư nhằm đảm bảo lợi nhuận tối thiểu và giúp kiểm soát rủi ro là cần thiết và nên né tránh"tâm lý đám đông, vị chuyên gia này đánh giá.
Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.
Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.
Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.
Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/
