Trung Quốc gia tăng sức ép, mở cuộc điều tra chống độc quyền với Alibaba

Để đưa ra câu trả lời cho các khiếu nại gần đây, Cục Quản lý Quy chế Thị trường Nhà nước Trung Quốc (SAMR) cho biết họ đang điều tra một số cáo buộc liên quan Alibaba, ví dụ như việc sàn thương mại điện tử này yêu cầu nhà cung cấp niêm yết độc quyền sản phẩm trên các nền tảng của mình.

Theo Nikkei Asia, Alibaba từng bị JD.com, một đối thủ nhỏ hơn, kiện vào năm 2017 vì các cáo buộc tương tự, song phía ông lớn thương mại điện tử này phủ nhận. Thời điểm đó, tòa án không đưa ra phán quyết nào.

Tuy nhiên, đầu tháng 12 năm nay, SAMR đã phạt Alibaba và Tencent 500.000 nhân dân tệ/công ty vì trong quá khứ, họ từng thực hiện một số thương vụ mua lại nhưng không xin chấp thuận của cơ quan quản lý.

Ở diễn biến khác, vào ngày 24/12, Ant Group - công ty liên kết của Alibaba, đã nhận được thông báo cử các giám đốc cấp cao đến tham dự một cuộc họp với Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC), Ủy ban Quản lý Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc, Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc và Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước trong thời gian tới.

Ant Group, đơn vị vận hành ứng dụng thanh toán phổ biến Alipay, đã xóa một số sản phẩm tiền gửi trên nền tảng này và hạ hạn mức tín dụng cho khách hàng trẻ tuổi sau khi các nhà quản lý siết chặt quy định về dịch vụ tài chính trực tuyến.

Giữa một loạt quy định mới, Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải đã đình chỉ thương vụ IPO trị giá 35 tỷ USD của Ant Group.

Trong một bài xã luận đăng tải hôm 24/12, tờ People's Daily, cơ quan ngôn luận của chính quyền Bắc Kinh, cho biết: "Cuộc điều tra chống độc quyền đối với Alibaba không cho thấy Trung Quốc đã thay đổi thái độ ủng hộ và khuyến khích dành cho các nền tảng Internet".

Theo People's Daily, cuộc điều tra sẽ đảm bảo sự phát triển lành mạnh của lĩnh vực Internet tại đất nước tỷ dân.

Bài xã luận trên cũng cảnh báo rằng cuộc chiến chống lại hành vi độc quyền là một ưu tiên hàng đầu ở thời điểm hiện tại. "Chống độc quyền đã trở thành một vấn đề cấp bách và liên đới với mọi vấn đề khác", People's Daily nhấn mạnh.

Trong phiên giao dịch tại Hong Kong sáng 24/12, cổ phiếu của Alibaba giảm 7,7% xuống mức đáy 5 tháng, trong khi cổ phiếu Tencent và gã khổng lồ Meituan mất hơn 1%.

Từng được ca ngợi là động lực thúc đẩy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là biểu tượng cho sức mạnh công nghệ của Trung Quốc, Alibaba và các ông lớn như Tencent phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ các cơ quan quản lý sau khi thu hút hàng trăm triệu người dùng và ảnh hưởng đến hầu hết mọi khía cạnh cuộc sống ở Trung Quốc.

Ông Dong Ximiao, nhà nghiên cứu tại Viện Tài chính Internet Zhongguancun, nhận định: "Rõ ràng, chính quyền Bắc Kinh đang phối hợp để kiềm kẹp đế chế của Jack Ma, một tập đoàn đại diện cho các tổ chức 'quá lớn để có thể sụp đổ' tại Trung Quốc. Chính phủ Trung Quốc muốn thấy các công ty nhỏ, ít chi phối và tuân thủ quy định hơn".

Từ khi thương vụ IPO của Ant Group tại Hong Kong tạm dừng, nhà đồng sáng lập nổi tiếng của Alibaba cũng không xuất hiện nhiều trước công chúng.

Chiến dịch chống lại Alibaba và các gã khổng lồ công nghệ khác bắt đầu tăng cao vào tháng 11, sau khi Jack Ma bày tỏ những ý kiến bất đồng về rủi ro của hệ thống tài chính Trung Quốc và lo ngại về mô hình giám sát tài chính hiện tại ở đất nước tỷ dân.

Cơ hội để Ant Group bắt đầu lại thương vụ IPO vào năm 2021 đang ngày càng mong manh khi Trung Quốc đại tu các quy định quản lý ngành công nghiệp Fintech vì trong nhiều năm qua, công nghệ tài chính đã dần trở thành một giải pháp thay thế cho hoạt động cho truyền thống vốn được chính phủ hậu thuẫn, Bloomberg nhận xét.