Tổng vốn đầu tư cho startup công nghệ Việt Nam giảm hơn 80% trong nửa đầu năm, lĩnh vực HealthTech chiếm phần lớn

Nền tảng theo dõi dư liệu Tracxn Technologies Ltd. cho biết tổng vốn đầu tư vào các công ty khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2023 đã giảm 82% so với cùng kỳ năm trước, từ 372 triệu USD xuống còn 66 triệu USD.

Theo Tracxn, điều này cho thấy các startup công nghệ tại Việt Nam đang trải qua giai đoạn “mùa đông gọi vốn”. Phần lớn nguyên nhân dẫn tới điều này là do nền kinh tế toàn cầu không chắc chắn, sự phục hồi không đồng đều sau đại dịch COVID-19, tỷ lệ lạm phát tăng và các nhà đầu tư thận trọng hơn trong việc rót vốn.

Nếu so với nửa cuối năm 2022, tổng vốn đầu tư cho lĩnh vực startup công nghệ tại Việt Nam nửa đầu năm 2023 cũng giảm 41%, từ 113 triệu USD xuống còn 66 triệu USD.

Hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ Việt Nam đã nổi lên, thu hút tổng vốn đầu tư nhiều thứ ba tại Đông Nam Á cho tới nay. Tuy nhiên, xu hướng này đã thay đổi trong vài năm gần đây, đặt ra những thách thức cho các startup công nghệ trong nước.

Các công ty khởi nghiệp ở giai đoạn đầu chiếm 88% tổng nguồn vốn đầu tư cho các startup công nghệ ở Việt Nam trong nửa đầu năm 2023, tương đương khoảng 58,6 triệu USD. Con số này đã giảm 33% so với nửa cuối năm 2022 và giảm 81% so với nửa đầu năm 2022.

Nguồn vốn cho các startup gọi vốn trong vòng hạt giống (seed round) có mức sụt giảm lớn nhất. Các startup công nghệ Việt Nam chỉ huy động được 7,3 triệu USD trong vòng gọi vốn hạt giống trong 6 tháng đầu năm, giảm 71% so với nửa cuối năm 2022 và giảm 81% so với nửa đầu năm 2022.

Trong nửa đầu năm 2023, đa số thương vụ gọi vốn thành công trong lĩnh vực công nghệ của các startup ở Việt Nam diễn ra trong quý I, chiếm gần 89% tổng số vốn huy động được.

Cụ thể, trong ba tháng đầu năm, các startup công nghệ Việt Nam đã huy động thành công 58,6 triệu USD, một sự tương phản rõ rệt so với quý II, thời điểm các startup công nghệ chỉ huy động thành công 8,5 triệu USD.

Theo Tracxn, bối cảnh gọi vốn trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam nửa đầu năm 2023 bị chi phối với một số lĩnh vực như HealthTech (công nghệ y tế), Fintech (công nghệ tài chính) và các ứng dụng doanh nghiệp.

Đáng chú ý, các startup trong lĩnh vực HealthTech đã gọi vốn thành công 53,5 triệu USD, một con số kỷ lục, tăng 259% so với nửa cuối năm ngoái và tăng 118% so với nửa đầu năm 2022.

Chỉ tính riêng BuyMed, công ty đứng sau thuocsi.vn, nền tảng công nghệ cung ứng dược phẩm cho các hiệu thuốc, đã huy động thành công hơn 51 triệu USD, chiếm gần 80% lượng vốn huy động toàn thị trường.

Mặt khác, các startup trong lĩnh vực Fintech và các ứng dụng doanh nghiệp lại chỉ gọi được thành công những khoản vốn ít ỏi, lần lượt là 6,2 triệu USD và 5,1 triệu USD, trong 6 tháng đầu năm 2023.

Bất chấp xu hướng giảm, Tracxn cho biết hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ tại Việt Nam có tiềm năng tăng trưởng đáng kể nhờ các biện pháp hỗ trợ của chính phủ. Hơn nữa, Tracxn cho biết cam kết của chính phủ trong việc thiết lập một nền kinh tế không dùng tiền mặt sẽ góp phần vào sự phát triển của hệ sinh thái Fintech của đất nước.

Đáng chú ý, nửa đầu năm 2023 không chứng kiến sự xuất hiện của bất kỳ kỳ lân (startup được định giá từ 1 tỷ USD trở lên) hay đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) nào. Lần cuối cùng một kỳ lân xuất hiện tại Viêt Nam là vào nửa đầu năm 2022.

Trong nửa đầu năm 2023, đã có tổng cộng 4 thương vụ mua lại được diễn ra trên thị trường startup công nghệ Việt Nam, tăng 33% so với nửa cuối năm 2022, song lại giảm 20% so với nửa đầu năm 2022.

Về mặt vị trí địa lý, Tracxn cho biết phần lớn nguồn vốn huy động thành công trong 6 tháng đầu năm đến từ các startup công nghệ có trụ sở tại Hà Nội và TP HCM, cho thấy sự nổi bật của hai thành phố này trong việc thu hút vốn đầu tư khởi nghiệp.

Touchstone Partners, TNB Aura và ThinkZone nổi lên như những nhà đầu tư hoạt động tích cực nhất trên thị trường startup công nghệ Việt Nam.

ThinkZone, East Ventures và Ycombinator là ba đơn vị dẫn đầu trong các khoản đầu tư vào giai đoạn hạt giống. Trong khi đó, Smile Gate Investments, UOB và Pavilion Capital Partners là những nhà đầu tư tích cực nhất với các startup giai đoạn đầu.

Để kích thích hoạt động trong hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ, báo cáo của Tracxn cũng chỉ ra rằng chính phủ Việt Nam đã thực hiện một số sáng kiến nhằm thúc đẩy thị trường.

Các sáng kiến bao gồm việc thiết lập các chính sách hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, cung cấp vốn và tạo ra một cổng thông tin hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia.

Bên cạnh đó, chính phủ đã thành lập một Trung tâm Đổi mới Quốc gia, hợp tác với các công ty công nghệ nổi tiếng như Google và Amazon để cung cấp các khóa đào tạo và hỗ trợ cho các doanh nhân trẻ.

Ngoài ra, báo cáo của Tracxn cũng cho biết các cơ quan chức năng tại Việt Nam đang nỗ lực để hỗ trợ các doanh nhân nữ và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp của sinh viên.

Do đó, dù đối mặt với chiều hướng đi xuống trong việc huy động vốn, Tracxn cho rằng hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ ở Việt Nam vẫn sẵn sàng cho sự phát triển trong tương lai.