Tổng thống Putin lệnh cho quân đội Nga tiến vào miền đông Ukraine

Tối 21/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu khoảng một tiếng đồng hồ trên truyền hình quốc gia. Theo CNBC, nội dung chính bao gồm công nhận hai nước cộng hòa Donetsk và Luhansk ở miền đồng Ukraine; đưa lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga vào hai nước cộng hòa này; chỉ trích Mỹ và NATO, cáo buộc Phương Tây đe dọa an ninh của Nga.

Hiện chưa rõ lực lượng gìn giữ hòa bình của Nga sẽ làm những gì sau khi tiến vào khu vực Donbass của Ukraine. Quyết định của ông Putin khiến cho hy vọng đạt được các giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng ở Ukraine thêm mong manh.

"Tôi cảm thấy cần phải làm một việc mà lẽ ra phải được làm từ lâu, đó là ngay lập tức công nhận độc lập và chủ quyền của nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk và nước Cộng hòa Nhân dân Luhansk", Tổng thống Nga Vladimir Putin nói trên truyền hình tối 21/2.

Trước bài phát biểu của ông Putin, Điện Kremlin cho biết Tổng thống Nga đã thảo luận việc công nhận độc lập của hai nước ly khai với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz. 

Cả hai nhà lãnh đạo của Pháp và Đức đều tỏ ý thất vọng với quyết định của Tổng thống Nga nhưng đều thể hiện sẵn sàng tiếp tục các cuộc đối thoại ngoại giao, Điện Kremlin cho hay.

Vài giờ trước khi ông Putin tuyên bố công nhận Donetsk và Luhansk, Tổng thống Nga đã triệu tập một cuộc họp an ninh quốc gia được phát trên sóng truyền hình. Trong cuộc họp này, các quan chức cấp cao của Nga thảo luận việc công nhận độc lập của hai nước cộng hòa ly khai ở miền đông Ukraine. 

Xung đột vũ trang ở khu vực Donbass diễn ra dai dẳng suốt từ năm 2014 sau khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea của Ukraine ở Biển Đen. Các lực lượng ly khai thân Nga thường xuyên giao tranh với quân chính phủ Ukraine. 

Kiev và Phương Tây cáo buộc Nga hậu thuẫn cho quân ly khai ở Donbass nhưng Moscow phủ nhận.

Mỹ và các đồng minh châu Âu cảnh báo việc ông Putin công nhận hai nước cộng hòa ly khai ở miền đông Ukraine có thể là bước dạo đầu cho một cuộc xâm lược tổng lực trong thời gian tới.

Theo CNBC, các nhà lãnh đạo châu Âu chỉ trích tuyên bố của ông Putin là "một sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế".

Các lệnh trừng phạt

Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel ra thông cáo chung: "Liên minh Châu Âu (EU) sẽ đáp trả bằng các lệnh trừng phạt đối với những người liên quan tới hành vi phi pháp này. EU tái khẳng định sự ủng hộ kiên định dành cho độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine dựa theo các biên giới được quốc tế công nhận".

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã cảnh báo rằng việc công nhận hai nước ly khai Donetsk và Luhansk sẽ châm ngòi cho "các phản ứng nhanh chóng và quyết liệt từ Mỹ với sự phối hợp toàn diện của các đồng minh và đối tác của Mỹ".

Ngay sau khi ông Putin tuyên bố công nhận Donetsk và Luhansk tối 21/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký một sắc lệnh hành pháp cấm cá nhân và tổ chức Mỹ có quan hệ đầu tư, giao thương, tài chính với hai nước cộng hòa này.

"Để tôi nói cho rõ: Các biện pháp vừa nói trên là hoàn toàn riêng rẽ với các lệnh trừng phạt kinh tế nhanh chóng và mạnh mẽ mà Mỹ đã chuẩn bị cùng với các đồng minh và đối tác phòng trường hợp Nga xâm lược Ukraine", Thư ký báo chí Nhà trắng Jen Psaki viết trong một thông cáo.

Bà Psaki cho biết Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ sẽ cung cấp thêm thông tin cụ thể về các hành động của chính quyền Joe Biden.

NPR dẫn lời một quan chức giấu tên của Mỹ cho biết việc Nga đưa quân đội vào miền đông Ukraine dưới danh nghĩa "lực lượng gìn giữ hòa bình" không phải là một hành động xâm lược mới do quân Nga đã hiện diện ở vùng Donbass suốt từ năm 2014. 

Về phần mình, Nga liên tục phủ nhận việc binh sĩ Nga tham chiến ở Donbass.