Tính thuế Unilever: nâng lên, hạ xuống như trả giá ngoài chợ

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết sẽ sửa các quy định về phối hợp trong quản lý thuế giữa các cơ quan liên quan - Ảnh: Quochoi.vn

Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc đã phải giải trình thêm về khoản truy thu thuế của Unilever tại buổi thảo luận của Quốc hội về Luật Quản lý thuế sửa đổi sáng nay 24-5.

Ông Phớc cho biết cơ quan thanh tra Tài chính của Cục thuế TP.HCM đã làm việc với Unilever và kiến nghị truy thu 383 tỉ đồng và công ty này đã nộp đủ. Tuy nhiên sau đó, Kiểm toán Nhà nước đã vào kiểm tra và kiến nghị truy thu 882 tỉ đồng.

Cơ quan kiểm toán cũng yêu cầu đoàn thanh tra Cục thuế TP.HCM giải trình tại sao thu 383 tỉ đồng. Theo giải trình, do điều kiện cuối năm nên số liệu được căn cứ trên số liệu công ty tự tính của thuế thu nhập doanh nghiệp với hoạt động doanh thu mở rộng không được ưu đãi thuế, chứ chưa xem xét, rà soát các hồ sơ tài liệu liên quan.

"Số tiền truy thu thuế 882 tỉ đồng của kiểm toán là đúng và thanh tra thuế làm không đúng", tổng kiểm toán Nhà nước khẳng định.

Ông Phớc nói thêm là 8 tháng sau, Unilever đã khiếu nại nên Kiểm toán Nhà nước đã mời Cục thuế TP.HCM làm việc với công ty này và cung cấp thêm hồ sơ mở rộng, nhưng hồ sơ này chưa được giám định. Theo đó, kết luận khoản phải thu là 575 tỉ đồng.

Sau đó, lãnh đạo cấp cao của Unilever đã sang làm việc với Kiểm toán Nhà nước và cơ quan thuế. Theo đó các bên thống nhất Unilever sẽ đóng 384 tỉ đồng, song kiến nghị nộp chậm. Các cơ quan kiểm toán và thuế đã chấp nhận đề nghị này của Unilever và yêu cầu công ty bổ sung hồ sơ giải trình sau.

Trước đó, bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết những khiếu nại liên quan đến thanh tra thuế hiện nay diễn ra phức tạp. Đơn cử như cách đây 2 tuần, Bộ Tài chính đã phải họp với Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ để trao đổi về phương án xử lý kết luận việc truy thu thuế của Habeco, Sabeco, Unilever.

Theo ông Dũng, các mức mà Kiểm toán Nhà nước đưa ra ban đầu là hơn 880 tỉ đồng, sau đó đưa ra mức hơn 500 tỉ đồng và cuối cùng là hơn 300 tỉ đồng, dẫn tới Unilever "dọa" kiện cơ quan thuế ra tòa nên cơ quan thuế phải giải trình.

"Nhiều trường hợp khiếu kiện, khiếu nại về truy thu thuế, kiện là đúng luật, đúng quyền và cũng phải đảm bảo quyền lợi người nộp thuế. Do đó sẽ phải nghiên cứu sửa các quy định liên quan, vì tình hình thời gian qua rất phức tạp", ông Dũng cho hay.

Dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi cũng nêu ra trách nhiệm của các cơ quan liên quan đối với việc quản lý thuế, đặc biệt là Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ.

Tuy nhiên, trong báo cáo tiếp thu, giải trình của Quốc hội, chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết có nhiều ý kiến đề nghị điều chỉnh lại quy định, đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật về kiểm toán nhà nước và tranh tra.

"Trường hợp cơ quan kiểm toán nhà nước, thanh tra nhà nước thực hiện kiểm toán, thanh tra cơ quan quản lý thuế mà có phát sinh truy thu thuế, thì có trích lục gửi cơ quan thuế và đối tượng nộp thuế. Trên cơ sở đó cơ quan thuế ra quyết định nộp thuế; nếu kiểm toán và thanh tra sai, bị kiện thì phải chịu trách nhiệm về kết luận của mình", ông Hải nêu.

Thảo luận vấn đề này, đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) cũng cho rằng trường hợp người nộp thuế không đồng tình với kết luận của cơ quan kiểm toán đã kết luận thì có quyền được khiếu nại, chứ không nên quy định là cơ quan quản lý thuế xác minh lại kết quả của kiểm toán.

"Theo đó, cần thực hiện theo quy định cơ quan kiểm toán phải chịu trách nhiệm xác minh lại kiến nghị và giải quyết, đồng thời phối hợp làm việc với cơ quan quản lý thuế. Cần quy định rõ trách nhiệm các cơ quan liên quan đối với việc quản lý thuế, như vậy mới đạt hiệu quả tốt hơn", bà Lan nêu.