Thổ Nhĩ Kỳ: Kết quả trưng cầu dân ý trao quyền lực cao nhất cho Tổng thống Erdogan

ông Recep Tayyip Erdogan (Ảnh: Al Kuwaitiah)

Theo cơ quan thông tin Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ, chính quyền ông Erdogan giành được 51,3% phiếu thuận để lên nắm quyền thay vì chia sẻ quyền lực cho Quốc hội, với 48,7% số phiếu.

“Chiến thắng này đã một đòn mạnh giáng vào giả định cho rằng chủ nghĩa tự do hoặc thậm chí là các nền dân chủ hỗn hợp là cơ sở để ngăn chặn những tư tưởng độc tài giành quyền kiểm soát hệ thống chính trị”, ông Anthony Skinner, giám đốc công ty dự báo Verisk Maplecroft của Anh nhận định.

Đây cũng có thể coi là một cú lộn ngược dòng của ông Erdogan khi mà chỉ 9 tháng trước, ông vẫn đang đối mặt với cuộc đảo chính quân sự. Trong 9 tháng kể từ khi áp đặt tình trạng khẩn cấp, ông Erdogan đã đuổi việc hơn 100.000 người và bắt giam 40.000 người, trong số đó có các nhà học giả, nhà báo và thẩm phán.

Erdogan chiến thắng cuộc trưng cầu dân ý bằng cách thu hút các cử tri ở những thị trấn nhỏ tại khu trung tâm Anatolia, nơi ông giành được thế áp đảo. Những người Thổ Nhĩ Kỳ này muốn có một bàn tay vững chắc để bảo vệ họ chống lại sự hồi sinh của chủ nghĩa khủng bố, đấu tranh với chủ nghĩa ly khai của người Kurd và lực lượng hồi giáo IS ở Syria, đồng thời bảo vệ lợi ích toàn cầu của Thổ Nhĩ Kỳ.

“Chúng tôi muốn các quốc gia và tổ chức bên ngoài tôn trọng những quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ”, ông Erdogan nói trong một bài phát biểu về chiến thắng.

Các phe đối lập cho rằng có sự gian lận trong kết quả, và Liên minh châu Âu (EU) cũng coi cuộc bầu cử là thiếu công bằng. Một khi kết quả có hiệu lực, ông Erdogan sẽ có quyền chỉ định các bộ trưởng và các thẩm phán hàng đầu theo ý mình và trưng cầu dân ý bất cứ lúc nào. Ông cũng sẽ có quyền hạn lớn hơn rất nhiều đối với các chính sách tài khóa và có thể làm tăng mối quan tâm của các nhà đầu tư về sự độc lập của ngân hàng trung ương.

Ảnh hưởng của chiến thắng

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim gọi chiến thắng này là "câu trả lời hay nhất" đối với những "kẻ thù" bao gồm cả đảng Công nhân người Kurd (PKK), vốn đang tiến hành một cuộc nổi dậy ở phía đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, và những người ủng hộ Fethullah Gulen, một nhà thuyết giáo Hồi giáo mà theo ông Erdogan đã nỗ lực tổ chức đảo chính.

Các nhà phân tích thị trường cho biết đầu tư sẽ có khẳng năng quay trở lại và giá trị đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ có thể tăng lên từ 2% đến 3% vào tháng sau. Tuy nhiên, một nguyên nhân cho sự giảm giá trị của đồng Lira suốt 4 năm qua là sự can thiệp của ông Erdogan vào chính sách ngân hàng trung ương bằng cách thúc đẩy hạ lãi suất cho vay. Thổ Nhĩ Kỳ đã mất xếp hạng trên ngưỡng đầu tư vào năm ngoái, đồng thời là một trong những nước có tăng trưởng chậm nhất thế kỷ do khủng bố.

Phản đối từ Instabul

Sự ủng hộ tại Instabul yếu hơn rất nhiều, tại thành phố lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ có tới 51% số phiếu chống. Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở thủ đô Ankara và các thị trấn ven biển Aegean, như Izmir. Những người tham gia trưng cầu dân ý chiếm 87% trong tổng số 58 triệu dân Thổ Nhĩ Kỳ có quyền bỏ phiếu.

Đảng đối lập chính của ông Erdogan là đảng Cộng hòa đối lập (CHP) đã tuyên bố sẽ yêu cầu kiểm tra lại khoảng 37% số phiếu bầu. Phó thủ lĩnh của đảng này, ông Erdal Aksunger, cho biết Anadolu đã thao túng các kết quả khi họ công bố.

Gây dựng lại đồng minh

Vượt ra khỏi bờ Biển Đen của Thổ Nhĩ Kỳ, nhiệm vụ tiếp theo của ông Erdogan là đánh giá lại các liên minh chính trị. Trong suốt chiến dịch, một liên minh ngoại giao được thiết lập giữa Thổ Nhĩ Kỳ với các nước EU, như Hà Lan, ngăn cản các bộ trưởng vận động cộng đồng người Do Thái. Erdogan tố cáo quyết định này là “giống như phát xít”.

Điều đó đã khiến cho các cử tri yêu nước phải thất vọng vì Thổ Nhĩ Kỳ không được EU công nhận sau nửa thế kỷ cố gắng. Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ sẽ thúc ép EU cấp visa du lịch miễn phí cho công dân, đổi lại họ sẽ duy trì thỏa thuận chặn bớt dòng người nhập cư vào châu Âu. Trong khi đó, tổng thống Mỹ Donald Trump cần ủng hộ từ Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên của NATO, trong việc chống IS ở Syria.

Erdogan sẽ trở thành một trong những nhà lãnh đạo quyền lực nhất của G20. Bằng cách hướng đến tình cảm của những người yêu nước và đả kích những tầng lớp chính trị ưu tú ở Thổ Nhĩ Kỳ, ông Erdogan giành được thắng lợi cũng tương tự như những gì đã đưa Trump vào Nhà Trắng, đẩy Anh ra khỏi EU và đưa Marine Le Pen gần đến cơ hội làm tổng thống Pháp.

Hội nghị kinh tế Á-Âu kêu gọi thiết lập trật tự kinh tế toàn cầu mới Hội nghị Thượng đỉnh kinh tế Á-Âu (EES) lần thứ 20 đã khai mạc ngày 5/4 tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ với ...

Sợi Thế Kỷ mở lối thoát sau khi mất thị trường Thổ Nhĩ Kỳ Để thay thế thị trường Thổ Nhĩ Kỳ, công ty đã lựa chọn Hàn Quốc với lợi thế thuế nhập khẩu sợi polyester filament là ...

Các ngân hàng trên thế giới điều chỉnh chính sách sau khi Fed tăng lãi suất Các ngân hàng trung ương từ Bắc Kinh (Trung Quốc), Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ) cho tới London (Anh) đã nhanh chóng có phản ứng trước ...

Thổ Nhĩ Kỳ lại điều tra sợi bán sản phẩm của Việt Nam Tổng vụ Nhập khẩu Thổ Nhĩ Kỳ vừa thông báo sẽ tiến hành điều tra chống lẩn tránh thuế chống bán phá giá với mặt ...