Thị trường chứng khoán phái sinh sẽ tạo làn gió mới?

Giao dịch cổ phiếu tại Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội

Đây là thông tin được cho biết tại hội thảo "Kịch bản nào cho thị trường chứng khoán 6 tháng cuối năm", do Công ty Cổ phần chứng khoán Sài Gòn (SSI) tổ chức tại Sở Giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh (HOSE), ngày 8/7.

Theo đánh giá của các chuyên gia, mặc dù vẫn chưa được MSCI (Tổ chức chuyên xây dựng các bộ chỉ số và đánh giá thị trường chứng khoán) đưa vào danh mục nâng hạng lên thị trường mới nổi, nhưng nhìn chung thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua 6 tháng đầu năm 2017 với nhiều điểm sáng.

Hai chỉ số VN-Index và HNX-Index đều có mức tăng mạnh. Đơn cử, kết thúc phiên giao dịch trong 6 tháng đầu năm 2017, VN-Index tăng 16,8% so với đầu năm 2017, đạt mức 776,47 điểm; còn HNX-Index tăng 23,7% lên 99,14 điểm. Thanh khoản thị trường cũng tăng mạnh và đạt mức cao kỷ lục.

Đáng chú ý, khối ngoại trên thị trường giao dịch trong giai đoạn này cũng diễn biến theo đà tăng trưởng tốt. Cụ thể, nếu sau năm 2016 rút ròng rất mạnh, lên đến 6.765 tỷ đồng, thì chỉ trong 6 tháng đầu năm 2017, khối ngoại đã đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam lượng tiền vượt trội, lên đến 9.048 tỷ đồng.

Sản phẩm phái sinh là công cụ tài chính mà giá trị hoặc lợi nhuận phụ thuộc vào công cụ tài chính/tài sản khác (tài sản cơ sở). Hiện tại, sản phẩm phái sinh có 4 dạng hợp đồng phổ biến, gồm: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng gián đổi. Tuy nhiên, sản phẩm ban đầu được giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh từ tháng 8 tới sẽ là hợp đồng tương lai chỉ số VN30.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó tổng giám đốc phụ trách Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), cho biết, hợp đồng tương lai với chỉ số VN30 là một sản phẩm tốt, được xây dựng xuất phát từ tham khảo nhu cầu của các thành viên thị trường. Quá trình xây dựng thị trường cũng có sự tham gia của các tổ chức đầu tư nên đây sẽ là sản phẩm phù hợp nhu cầu. Bên cạnh đó, dự đoán thời gian đầu mở cửa, thị trường chứng khoán phái sinh sẽ thu hút chủ yếu các tổ chức và nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Tính đến thời điểm hiện tại, hai yếu tố quan trọng nhất đối với thị trường chứng khoán phái sinh là hệ thống pháp lý và hệ thống giao dịch đã được hoàn chỉnh cũng như chuẩn bị sẵn sàng. Đối với hệ thống giao dịch, kết quả kiểm tra của cơ quan chức năng cho thấy đã đạt yêu cầu vận hành ổn định, hệ thống đồng bộ tốt, chức năng khai thác thông tin, hiển thị thông tin từ hệ thống giao dịch chính xác và kịp thời.

Ông Nguyễn Duy Linh, Giám đốc Khối phụ trách Môi giới khách hàng cá nhân, Công ty SSI, cho rằng, các nhà đầu tư cần hiểu biết đúng cũng như trang bị những kỹ năng nhận định thị trường, nhằm lực chọn kênh đầu tư phù hợp. Đồng thời, các công ty chứng khoán cần luôn thể hiện rõ vai trò dẫn dắt thị trường của mình.

Về công cụ đầu tư, chứng khoán phái sinh cung cấp cho khách hàng công cụ để phòng vệ rủi ro bằng việc nắm giữ đồng thời tài sản cơ sở và chứng khoán phái sinh để trung hòa biến động giá; cơ hội đặt cược vào chiều biến động lên hoặc xuống của tài sản cơ sở và đầu tư chênh lệch giá.

Về tài chính, chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư sử dụng hiệu quả nguồn vốn khi nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ một phần tài sản nhưng được giao dịch với giá trị lớn gấp 7 đến 10 lần giá trị ký quỹ. Ngoài ra, việc giao dịch chứng khoán phái sinh trên thị trường tập trung như HNX, HOSE sẽ giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro đối tác, do công cụ phái sinh được chuẩn hóa và cơ chế thanh toán được thực hiệu thông qua Đối tác bù trừ trung tâm (tức Trung tâm lưu ký chứng khoán).