Thị trường chứng khoán lao dốc, nhà đầu tư ‘khóc ròng’, nhân viên môi giới áp lực, lo thưởng Tết chỉ bằng một nửa năm ngoái
 | Thị trường chứng khoán biến động mạnh, Petrolimex muốn bán 12 triệu cổ phiếu quỹ |
Sau thời gian hồi phục từ đầu tháng 8 đến cuối tháng 9, thị trường lại tiếp tục giảm mạnh trong ba tháng gần đây. Thống kê trong thời gian từ 1/10 đến 27/12, VN-Index giảm 11,06%, trong khi HNX -Index và UPCoM -Index cũng giảm lần lượt 9,98% và 2,87%.
 |
| Không khi giao dịch tại CTCP Chứng khoán MB trong những phiên giao dịch cuối cùng của năm 2018. Ảnh: Hoàng Linh |
Diễn biến tiêu cực của thị trường đã gây ra những tác động lớn đến những bộ phận tham gia thị trường gồm nhân viên môi giới, nhà đầu tư và công ty chứng khoán. Trước thời điểm chỉ còn một phiên giao dịch nữa là khép lại một năm đầy biến động đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, chúng tôi có cuộc phỏng vấn một nhân viên môi giới tại một công ty chứng khoán thuộc Top 5 thị phần môi giới lớn nhất trên thị trường.
PV: Thị trường diễn biến tiêu cực trong hai tháng gần đây tác động như nào đến hoạt động của nhân viên môi giới chứng khoán?
Môi giới CTCK: Diễn biến thị trường trong 2 tháng gần đây ảnh hưởng lớn tới cả doanh số và phí giao dịch. Thị trường tiêu cực nên nhà đầu tư đa phần thua lỗ, khó khăn, nếu có lãi được cũng rất ít.
Khách hàng thua lỗ bị giảm NAV gây ra tâm lý tiêu cực cho cả khách hàng và môi giới. Đó là áp lực về tâm lý. Tiếp đó về doanh số, vì thị trường xấu nên lượng giao dịch cũng ít hẳn đi dẫn đến doanh số của môi giới bị giảm rất nhiều. Do đó, hầu hết môi giới đều phải chật vật duy trì chỉ tiêu về doanh số.
PV: Tâm lý nhà đầu tư đang trong tình trạng “lỗ nên muốn mua để gỡ” gây khó khăn ra sao cho các nhân viên môi giới của CTCK?
Môi giới CTCK: Quan điểm của nhân viên môi giới với nhà đầu tư không phải lúc nào cũng giống nhau. Đôi khi nhân viên môi giới có góc nhìn khác và nhà đầu tư cũng vậy. Bên cạnh đó, không phải lúc nào mình cũng đúng. Tuy nhiên, nhân viên môi giới có điều kiện tiếp cận và độ am hiểu thị trường có thể cao hơn các nhà đầu tư.
Thời điểm này, với những nhà đầu tư đang bị “kẹp cổ phiếu”, rất khó để môi giới xử lý, họ phân vân bán thì sợ tăng mà giữ thì không biết giảm đến bao giờ. Nhiều nhà đầu tư chấp nhận và cố chịu đựng để “cầm hàng” (PV – tiếp tục nắm giữ cổ phiếu trong danh mục). Đối với khách hàng sử dụng tỉ lệ đòn bẩy cao, nhân viên môi giới thường tư vấn khách hàng giảm bớt tỉ lệ margin về an toàn, như vậy khách hàng vẫn có thể nắm giữ cổ phiếu chịu đựng qua đợt giảm này và tỉ lệ rủi ro cũng bớt đi.
Sau đó, khách hàng có thể mua thêm khi thị trường hồi trở lại. Trường hợp khách hàng để “full margin” sẽ dẫn đến rủi ro khi tài khoản không chịu đựng nổi sẽ bị gọi kí quỹ (call margin), giá trị tài khoản tài khoản ròng giảm mạnh và có thể dẫn đến tình trạng “cháy” tài khoản (PV – vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư là con số âm).
 |
| Thị trường diễn biến tiêu cực gia tăng áp lực lên cả nhân viên môi giới và khách hàng. Ảnh: Nhã An |
PV: Anh có thể chia sẻ qua về tình hình của những đồng nhiệp trong cùng công ty?
Môi giới CTCK: Đây là tình trạng tiêu cực chung của thị trường. Do đó, tất cả nhà đầu tư, tự doanh, môi giới rồi các công ty chứng khoán đều bị căng thẳng theo.
PV: Anh có định hướng gì về thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm 2019?
Môi giới CTCK: Tôi cho rằng thị trường hiện tại vẫn trong xu hướng giảm (downtrend). Tuy nhiên, trong đà giảm sẽ có những nhịp hồi ngắn hạn, nếu tận dụng được vẫn có thể kiếm lời. Nhịp hồi thường diễn ra khá ngắn, nếu không nắm bắt đúng và vào sai thời điểm thậm chí sẽ chịu thêm lần thua lỗ tiếp theo khi nhịp hồi kết thúc và thị trường tiếp tục vào pha giảm. Theo quan điểm của tôi, thị trường chung vẫn giữ xu hướng downtrend ít nhất đến giữa năm sau.
PV: Anh đã có những giải pháp gì với những khó khăn trước mắt của thị trường?
Môi giới CTCK: Giải pháp trước mắt đối với hầu hết mọi người là chuyển một phần vốn sang phái sinh. Tuy nhiên, phái sinh là một kênh khá rủi ro, khả năng kiếm lời nhanh nhưng khả năng mất tiền cũng nhanh không kém thậm chí có thể nhanh hơn. Theo đánh giá của tôi, giao dịch chứng khoán phái sinh còn khó kiếm lời hơn cả cơ sở, mức độ bốc hơi của tài khoản còn nhanh hơn nữa bởi vì tỷ lệ kí quỹ cao.
Về phần mình, tôi hạn chế hướng khách hàng sang phái sinh, thường chỉ hướng một phần 20-30% tài khoản sang giao dịch phái sinh mà thôi. Nếu khách hàng bị thua lỗ thì mức độ sẽ ít hơn ở thị trường cơ sở. Chủ đạo vẫn là thị trường cơ sở và tận dụng cơ hội khi thị trường cơ sở có những nhịp hồi lên.
 |
| Thị trường biến động, nhân viên môi giới công ty chứng khoán lo thưởng Tết 2019. Ảnh: Hoàng Linh |
PV: Anh có đánh giá như thế nào về mức thưởng tết năm nay của công ty?
Môi giới CTCK: Hiện nay vẫn chưa có thông báo chính thức về mức thưởng tết của công ty. Tuy nhiên, tôi đánh giá năm nay khả năng kém hơn năm ngoái, kì vọng cao nhất chỉ bằng một nửa năm trước vì chỉ tiêu năm nay chắc chắn không đạt. Các công ty chứng khoán bị giảm lợi nhuận rất nhiều nên mức chi thưởng Tết sẽ kém. Ngành chứng khoán năm nay nhìn chung gặp khó khăn.
PV: Sau một năm đầy biến động trên thị trường chứng khoán, anh có kế hoạch gì cho gia đình?
Môi giới CTCK: Bản thân tôi vẫn cố gắng cân bằng công việc và cuộc sống, cố gắng giành thời gian cho gia đình. Bởi vì thị trường, công việc đã áp lực như vậy thì gia đình chính là nơi để bản thân cân bằng trở lại để có thể tiếp tục vào guồng quay của công việc. Thực ra, bản thân tôi từng nhiều lần suy nghĩ việc chuyển hướng công việc, nhưng vì niềm yêu thích muốn gắn bó với công việc, tôi vẫn cố gắng trụ lại qua giai đoạn này vì tôi nghĩ sau giai đoạn này mọi việc sẽ ổn hơn.
