'Thế hệ Mark Zuckerberg': Tại sao các tỷ phú công nghệ thường sinh trong giai đoạn 1981 - 1984?

Việc tạo ra doanh nghiệp tỷ USD không phải là điểm chung duy nhất mà những người sáng lập Reddit, Quora, Dropbox, Venmo, Airbnb, Instagram, Palantir, Pinterest, Lyft, Wish, Sofi và Facebook sỡ hữu. 17 CEO này có một điểm chung thú vị khác, đều sinh trong giai đoạn 1981 – 1984, theo SMH.

Câu hỏi đặt ra ở đây là tại sao lại có sự trùng hợp thú vị như vậy? Có lẽ một câu trả lời khó có thể giải thích rõ ràng, nhưng những sự kiện trong quá khứ có thể cung cấp cho chúng ta một số lời giải.

Quay trở lại những năm 1970

Theo nhà tư vấn công nghệ Tim Bajarin, chu kỳ của công nghệ đầu những năm 30 thực sự quay trở lại vào những năm 1970, với thế hệ lập trình viên máy tính đi trước. Bajarin nói: "Những Bill Gates và Steve Jobs của thế giới thực sự là tiền thân cho lĩnh vực công nghệ".

Những người như Bill Gates và Steve Jobs bất đầu làm việc từ những năm 1970, cùng một số cái tên ít được biết đến hơn như Mitch Kapor của Lotus và Fred Gibbons của Software Publishing. Họ chủ yếu làm việc trên PC và máy tính mini, và dành hàng nghìn giờ để làm việc đó. Khi chiếc máy tính cá nhân đầu tiên ra mắt năm 1975, những lập trình viên này đã sẵn sàng làm giàu.

Malcolm Gladwell lưu ý rằng nếu những người này già hơn một chút, có lẽ họ sẽ chọn hướng đi khác, chẳng hạn như làm việc tại IBM. Tất nhiên, cuộc đời họ sẽ rẽ sang hướng khác. Nếu sinh sớm hơn, cơ hội sẽ vụt mất.

Điều quan trọng với thế hệ sau đó là PC bắt đầu được phổ biến rộng rãi vào những năm 1980. Do đó, cơ hội để những người sinh sau giai đoạn này tiếp cận với PC từ nhỏ chắc chắn sẽ nhiều hơn.

"Với thế hệ trước, các sản phẩm công nghệ kỹ thuật số giống như những món đồ chơi đắt tiền. Trong khi đó, các thế hệ sau thậm chí còn lớn lên cùng những chiếc PC", ông Bajarin nói.

Tuy nhiên, PC không phổ biến với tất cả mọi người. Năm 2014, NPR đã sử dụng dữ liệu từ Quỹ Khoa học Quốc gia, Hiệp hội Luật sư Mỹ và Hiệp hội các trường Cao đẳng Y tế Mỹ để chỉ ra rằng các công ty công nghệ đã ngừng tiếp thị sản phẩm máy tính của họ cho phụ nữ vào năm 1984.

Điều này đã có tác động đáng kể đến sự hiện diện của phụ nữ trên thị trường công nghệ ngày nay. Trung bình, chỉ có 18% nữ giới tốt nghiệp đại học với các chuyên ngành liên quan đến khoa học máy tính.

Tuy nhiên, đó chỉ là bước khởi đầu. Các vụ bê bối phân biệt giới tính và quấy rối tình dục đã gây nhức nhối cho ngành công nghiệp này trong nhiều thập kỷ. Phụ nữ cũng gặp nhiều khó khăn hơn trong việc kiếm tiền đầu tư mạo hiểm. Một nghiên cứu chỉ ra rằng ngay cả khi thành phần ban lãnh đạo chỉ có duy nhất một nữ giới, khả năng kêu gọi tài trợ của công ty đó vẫn giảm đi.

Các yếu tố tạo nên sự phổ biến của giới công nghệ sinh năm 1981 - 1984

Với các cậu bé lớn lên trong giai đoạn những năm 1980, không phải tất cả đều có khả năng tiếp cận với máy tính. Năm 1981, một chiếc PC có giá trung bình 1.565 USD, tương đương khoảng 4.100 USD vào năm 2016. Nếu muốn mua một chiếc Macintosh đầu tiên khi nó ra mắt vào năm 1984, một người phải bỏ ra 2.495 USD, tương đương gần 5.700 USD năm 2017.

Sam Altman, Chủ tịch Y Combinator chia sẻ bản thân lớn lên ở St. Louis, nơi ông có một chiếc Mac LC II, nhưng hầu hết các vụ hack mà ông từng thực hiện diễn diễn ra trên máy Mac IIGS tại trường tiểu học. Ông đã dành hàng giờ để viết những chương trình đơn giản. Tuy nhiên, nếu sống trong một gia đình khá giả ở khu phố sang trọng, có lẽ ông không cần phải làm như vậy.

Ông nhớ lại: "Bạn có thể viết một chương trình để in ra tất cả các số nguyên tố và trở lại trường học vào sáng hôm sau, máy tính chạy cả đêm. Bạn nghĩ xem, điều đó sẽ rất tuyệt".

Khi bong bóng dot-com bùng nổ vào cuối những năm 1990, những người sinh trong giai đoạn 1981 – 1984 đang là những đứa trẻ. Paul Saffo, giáo sư công nghệ tại trường Standord cho biết vì sự chuyển đổi của internet được hiển thị đến tất cả mọi người, thông qua các phương tiện truyền thông tin tức, những thanh thiếu niên có khả năng viết những chương trình đơn giản sẽ sớm được biết đến.

Các yếu tố trên hợp lại đã thúc đẩy sự phát triển của công nghệ cũng như tạo ra cơ hội lớn cho những người trẻ, đặc biệt là những người có khả năng tiếp cận nhanh chóng với công nghệ. Các chuyên gia coi đây là thời kỳ cho sự bùng nổ.

"The next big thing"

Không phải tất cả các nhà sáng lập công nghệ nổi bật nhất hiện nay đều ở độ tuổi 30. Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX Elon Musk hay cựu CEO Amazon Jeff Bezos là những ví dụ tiêu biểu. Tương tự như vậy, một số nhà sáng lập thậm chí còn trẻ hơn, chẳng hạn như Evan Spiegel và Bobby Murphy.

Đồng thời, không phải tất cả các doanh nhân sinh năm 1981- 1984 đều thành lập doanh nghiệp cùng một lúc. Ví dụ, Mark Zuckerberg đã thành lập Facebook tại ký túc xá đại học vào năm 2004, trong khi John Zimmer thành lập Lyft vào năm 2012.

Tuy nhiên, điều quan trọng hơn cả là họ đã lớn lên trong giai đoạn mà sợ dây liên kết với công nghệ có thể giúp họ thành công. Altman chia sẻ ngày càng có nhiều người đam mê với lập trình máy tính.

"Nếu bạn tặng cho một đứa trẻ chiếc iPad mini, chúng sẽ rất vui vì điều đó. Nhưng nếu bạn muốn tạo ra một ứng dụng có thể xuất hiện trên iPad thì có rất nhiều việc phải làm. Một đứa trẻ 7 tuổi ngày nay khó có thể nghĩ đến điều đó" Altman nói.

Theo Saffo, làn sóng mà những Bill Gates hay Steve Jobs trải qua tạo nên bệ phóng cho "thế hệ Mark Zuckerberg". Hiện nay, có rất nhiều yếu tố để chúng ta có thể tin vào một thế hệ mới, được gọi là thế hệ thứ ba. Một số công ty công nghệ như CRISPR, một công cụ chính sửa gen, đã sẵn sàng cho sự bùng nổ.