Tesla lôi khách hàng ra tòa để dập tắt chỉ trích ở Trung Quốc

Trong 6 tháng qua, gã khổng lồ xe điện của Elon Musk đã kiện ít nhất hai công dân Trung Quốc về tội phỉ báng. Hai người này đã nêu lên lo ngại về chất lượng và mức độ an toàn của ô tô Tesla. Còn Tesla cáo buộc các họ làm tổn hại thanh danh công ty một cách vô căn cứ và yêu cầu bồi thường thiệt hại lớn.

Cùng lúc đó, đội ngũ luật sư của Tesla đang đe dọa sẽ có hành vi pháp lý với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đã đăng tải quan điểm tương tự, đòi họ xóa bài đăng và công khai xin lỗi.

Các động thái pháp lý của Tesla được cung cấp bởi nguồn tin giấu tên và văn bản tòa án mà Bloomberg Businessweek xem xét cho thấy sự leo thang rõ rệt trong nỗ lực chống lại đánh giá xấu tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới.

Tesla đã trở thành đối tượng thường xuyên bị phàn nàn trên mạng xã hội Trung Quốc kể từ đầu năm 2021. Một số khách hàng tuyên bố hệ thống phanh bị lỗi đã gây ra tai nạn.

Có thể coi đây là sự thay đổi 180 độ đối với Tesla. Cho đến gần đây, công ty có vẻ đang tận hưởng sự ưu ái đặc biệt ở Trung Quốc, được trao cho những nhượng bộ chính sách chưa từng có và hỗ trợ rộng rãi của chính quyền trong việc xây dựng nhà máy ở Thượng Hải.

Chiến dịch pháp lý chỉ là một phần trong nỗ lực toàn diện của Tesla nhằm khôi phục vị thế đặc quyền, bao gồm mở rộng phòng PR, hứa hẹn lưu trữ dữ liệu thu thập từ xe cộ Trung Quốc trong biên giới Trung Quốc và vận động hành lang các quan chức chính phủ để kiểm duyệt các chỉ trích online.

Lập trường cứng rắn của Tesla không khác gì canh bạc. Các thương hiệu phương Tây thường xuyên hứng chỉ trích ở Trung Quốc vì bị cho là coi thường khách hàng, dẫn đến các chiến dịch mạng xã hội hung hăng – mà Bắc Kinh để yên hoặc ngầm chấp nhận - có thể dẫn tới doanh số sụp đổ, cửa hàng bị đóng cửa và bị điều tra.

Gần đây nhất, nhà bán lẻ trang phục Canada Goose Holdings phải đối mặt với bão chỉ trích trên mạng vì chính sách đổi trả mà truyền thông nhà nước mô tả là "phân biệt đối xử", khiến cổ phiếu cắm đầu lao dốc.

Việc quá nhiều bình luận tiêu cực về xe Tesla lan truyền trang mạng xã hội được kiểm duyệt nghiêm ngặt của Trung Quốc cho thấy vận may chính trị của công ty đã đảo chiều.

Nhưng có vẻ như Tesla đã quyết định rằng việc đối đầu với phe chỉ trích là đáng để liều, và có lẽ công ty có đủ sự ủng hộ của quan chức chính phủ để hạn chế hậu quả. Elon Musk thường xuyên ca ngợi quan chức Trung Quốc vì sự hỗ trợ cho xe điện.

Ông Mark Tanner, Giám đốc công ty tư vấn thương hiệu và marketing China Skinny cho biết người dùng Internet "thường ủng hộ những người dân thấp cổ bé họng" hơn là các công ty lớn. Tesla hiểu có thể chịu tổn hại trong ngắn hạn nhưng "dù sao công ty cũng đã bị ảnh hưởng bởi những người mà họ đang khởi kiện và tôi đoán Tesla tin rằng việc làm rõ ai sai ai đúng sẽ có tác động tích cực trong lâu dài".

Một trong những khách hàng mà Tesla đang kiện là ông Han Chao, chủ sở hữu một chiếc ô tô Model S. Năm 2019, ông Han cáo buộc Tesla tội lừa đảo với việc bán cho ông ta một chiếc xe cũ đã trải qua đợt tu sửa lớn. Ông Han gọi Tesla là "công ty côn đồ" trên tài khoản Weibo, cáo buộc công ty nói dối trước tòa án.

Sau đó, nhà sản xuất xe nước Mỹ đệ đơn tố cáo ngược lại rằng ông Han đã phát tán "những nhận xét chưa được xác minh, không có căn cứ và phỉ báng". Tesla đòi khoản bồi thường 5 triệu nhân dân tệ (785.000 USD) và 50.000 nhân dân tệ để thanh toán "các khoản chi phí".

Một bị cáo khác là cô Zhang Yazhou, người trở nên nổi tiếng sau khi leo lên một chiếc sedan Model 3 tại Triển lãm ô tô Thượng Hải vào tháng 4, hét lớn rằng sự cố phanh của xe Tesla đã suýt giết chết gia đình cô.

Vụ việc này đã châm ngòi cho phần lớn những chỉ trích trên mạng đeo bám Tesla. Công ty phủ nhận cáo buộc và kiện đòi cô Zhang 5 triệu nhân dân tệ, theo hình ảnh cô đăng trên mạng xã hội Weibo.

Tesla cũng đang đe dọa những người chỉ trích ít nổi tiếng hơn. Theo ảnh chụp màn hình mà Bloomberg Businessweek nhìn thấy, một số người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đã viết bài phàn nàn về ô tô của hãng trên mạng xã hội Weibo và Douyin đã nhận được tin nhắn từ các tài khoản có tên "Tesla Legal". Những tin nhắn này đòi họ xóa "nội dung bịa đặt", cảnh báo về "hành động pháp lý tiếp theo" nếu người đăng không làm theo yêu cầu. 

Ông Zhang Xiaoling, đối tác tại công ty luật Haodong Law Firm nhận xét: "Tesla đang dùng kiện tụng để làm giảm niềm tin của người tiêu dùng cá nhân vào việc bảo vệ quyền lợi của họ và từ đó ngăn cản các hành động từ các khách hàng khác". Với khả năng phân tích dữ liệu tinh vi và ví tiền dày, các hãng xe là đối thủ đáng sợ trong phòng xử án.

Tesla đã đẩy lùi được một số cáo buộc cho rằng xe của hãng không an toàn. Vào tháng 9, một tòa án ở Ôn Châu đã yêu cầu ông Chen Junyi, chủ sở hữu một chiếc Model 3, phải xin lỗi vì tuyên bố trên mạng rằng trục trặc phanh là nguyên nhân khiến ông bị tai nạn giao thông.

Nỗ lực bảo vệ thương hiệu của Tesla được thực hiện khi thị trường xe điện tại Trung Quốc đang nóng lên nhanh chóng. Các thương hiệu nội địa như Nio, Xpeng đang tranh giành doanh số và hàng loạt đối thủ mới đang nhảy vào thị trường, bao gồm dòng ID của Volkswagen.

Ông Daniel Ives, nhà phân tích cao cấp tại Wedbush Securites nhận xét: "Thị trường xe điện ở Trung Quốc rất khốc liệt. Danh tiếng thương hiệu là cách Elon Musk xây dựng Tesla trở thành một công ty vốn hóa nghìn tỷ USD và Tesla sẽ bảo vệ mình bằng mọi biện pháp hợp pháp có thể".