Tạo ra cơn sốt doanh số ở nhiều thị trường, tại sao xe điện Wuling vẫn lẹt đẹt ở Việt Nam?

Với giá khoảng 5.500 USD (khoảng 136 triệu đồng), ô tô điện Wuling từng vượt qua doanh số Tesla tại Trung Quốc và trở thành một hiện tượng trong ngành công nghiệp.

Mẫu xe nhỏ nhắn có thiết kế vuông vức là sản phẩm liên doanh giữa General Motors và SAIC. Giữa năm ngoái, Wuling bước ra thị trường quốc tế với điểm đến đầu tiên là Indonesia. Tại đây, xe được bán với giá 16.000 USD (khoảng 395 triệu đồng) - thấp hơn một nửa so với các lựa chọn khác.

Chỉ sau vài tháng, Wuling vươn lên dẫn đầu doanh số tại thị trường Indonesia. Theo số liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Indonesia (Gaikindo), kể từ tháng 8 năm ngoái, mẫu xe này đã bán được khoảng 8.000 chiếc. Đến nay, Wuling đang chiếm tới 78% thị phần xe điện Indonesia – một tỷ lệ áp đảo.

“Wuling Air EV hiện là mẫu xe điện rẻ nhất ở Indonesia. Trong phân khúc này, xe gần như không có đối thủ”, ông Michael, trưởng bộ phận marketing tại một showroom Wuling ở thành phố Medan, đảo Sumatra, chia sẻ với Rest of World.

Chuyên gia phân tích ô tô độc lập Bebin Djuana cho biết ông rất bất ngờ trước tốc độ phổ biến của mẫu xe này. “Rất nhiều người thích mẫu xe này. Xe đô thị, tức loại xe nhỏ gọn và không có cabin rộng, vốn không được ưa chuộng ở nước tôi”, ông nói.

Indonesia là quốc gia của xe hai bánh, giống như nhiều nước khác ở Đông Nam Á. Năm ngoái, số xe máy bán ra cao gấp 5 lần ô tô. Tuy nhiên, nếu có điều kiện, nhiều người vẫn muốn đi ô tô để thoải mái hơn và tránh nắng mưa, khói bụi. 

Một số chuyên gia trong ngành và giới học thuật cho rằng việc sở hữu xe điện không chỉ là lựa chọn kinh tế hay môi trường. Với nhiều người dùng ở Indonesia, xe điện còn là một cách thể hiện địa vị. Người mua Wuling ở đây thường tìm kiếm cảm giác “có giá”, hơn là chỉ muốn tiết kiệm tiền xăng hay góp phần chống biến đổi khí hậu.

Tại Indonesia, việc sở hữu xe điện đang được xem là một biểu tượng của sự hiện đại. “Mọi người muốn thử trải nghiệm, dù thực tế họ chưa thực sự cần,” ông Samuel Nababan, quản lý của Nissan tại Medan, người từng phụ trách dòng xe điện Leaf, chia sẻ với Rest of World.

Một chiếc Nissan Leaf hoặc Hyundai Ioniq có giá khoảng 48.000 USD, vượt xa khả năng tài chính của phần lớn người dân. Trong khi đó, mẫu Wuling Air EV có giá mềm hơn nhiều. Phiên bản tiêu chuẩn chỉ khoảng 16.000 USD và đi được 250 km mỗi lần sạc. Bản cao cấp có giá 20.000 USD và đi được tới 450 km.

Với mức giá này, người dùng sẵn sàng bỏ qua một vài lỗi, kể cả những lỗi nghiêm trọng.

Nhưng ở thị trường Việt Nam lại là một câu chuyện khác. Từ tháng 6/2023, Wuling bán xe ở Việt Nam thông qua đối tác TMT Motor. Xe có hai phiên bản chạy 120 km và 170 km với giá lần lượt là 239 triệu và 279 triệu đồng. 

Sau nhiều lần giảm giá, hai mẫu xe này hiện lần lượt có giá 197 triệu đồng và 231 triệu đồng. Việc điều chỉnh giá bán không giúp Wuling tăng doanh số bán hàng. 

Cả năm 2024, Wuling bán được 1.358 xe - thấp hơn rất nhiều so với doanh số 25.000 chiếc VF 3 của đối thủ VinFast, dù hãng mới bắt đầu bàn giao xe được 5 tháng.

Trong kỳ báo cáo tài chính cuối năm ngoái, đơn vị phân phối TMT ghi nhận khoản lỗ kỷ lục quý IV hơn 120 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 26,6 tỷ đồng. Trung bình mỗi ngày doanh nghiệp này lỗ 4 tỷ đồng trong quý IV/2024.

Đây là quý thứ ba liên tiếp TMT báo lỗ lớn. Trong hai quý liền trước đó, công ty lỗ trước thuế 92,5 tỷ đồng trong quý III/2024 và 101,3 tỷ đồng trong quý II/2024. Lũy kế cả năm, TMT ghi nhận lỗ trước thuế gần 315,3 tỷ đồng.

Khác với Indonesia hay Trung Quốc, với phân khúc giá xe của Wuling người tiêu dùng Việt Nam có nhiều sự lựa chọn hơn đến từ VinFast - một doanh nghiệp nội địa sở hữu mạng lưới trạm sạc rộng khắp, hoặc các dòng xe động cơ đốt trong cũ.

Mặc dù có doanh số tốt tại Indonesia, song Wuling cũng vấp phải rào cản lớn là trạm sạc. Theo dữ liệu từ công ty điện lực quốc gia Indonesia, hiện có 569 trạm sạc công cộng trên hơn 6.000 hòn đảo có người sinh sống. Trong số đó, 502 trạm tập trung ở Java và Bali – hai khu vực đông dân nhất. 

Do đó, so với việc đổ xăng, sạc điện vẫn còn bất tiện hơn nhiều. Ngược lại, ở Việt Nam, VinFast đang là đơn vị sở hữu thị phần trạm sạc lớn nhất với 150.000 cổng sạc. 

Theo thống kê, trên 125 tuyến quốc lộ, cao tốc ở Việt Nam, hạ tầng trạm sạc đã được thiết lập, khoảng cách xa nhất giữa hai trạm chỉ khoảng 50 km. Hiện tại, khoảng cách trung bình giữa các điểm sạc của VinFast ở khu vực đô thị cũng chỉ là khoảng 3,5 km.

Trong khi đó, Wuling không có chiến lược phát triển trạm sạc tại Việt Nam.