Grab kỳ vọng 2022 sẽ tiếp tục là một năm quan trọng vì siêu ứng dụng này đang tăng tốc ra mắt ngân hàng số ở Singapore. Không còn nghi ngờ gì nữa, 2022 sẽ là năm Grab rót nhiều nguồn lực cho mảng dịch vụ tài chính.

Đầu năm nay, Grab mua 16,3%  ngân hàng PT Bank Fama International (Indonesia) với giá 35 triệu USD. Hiện tại, Grab cũng là một trong những ứng viên sẽ mua lại mảng kinh doanh tại Đông Nam Á của Home Credit.

Theo lý thuyết, thương vụ này có nhiều ý nghĩa: Home Credit là một công ty tài chính tiêu dùng nhắm đến đối tượng người dùng có ít hoặc chưa có lịch sử tín dụng. Home Credit có thể sẽ thúc đẩy các khía cạnh về người dùng và sản phẩm cho mảng kinh doanh dịch vụ tài chính (hiện vẫn lỗ) của Grab.

Hiện tại, Grab đang cạnh tranh với một số nhà băng lớn của Nhật Bản để mua lại Home Credit. Bên cạnh đó, một số người hoài nghi rằng liệu hiện tại có phải là thời điểm hợp lý để mua lại mảng kinh doanh tín chấp, vốn phụ thuộc nhiều vào nhu cầu mua sắm tài sản giá trị lớn và chu kỳ của nền kinh tế.

Thâu tóm “là một dấu hiệu tích cực”

Thành lập ở Cộng hoà Czech vào năm 1997, Home Credit cung cấp dịch vụ khoản vay điểm bán hàng (POS), khoản vay tiền mặt và khoản vay xoay vòng thông qua mạng lưới phân phối trực tuyến và trực tiếp.

Hiện đặt trụ sở tại Hà Lan, Home Credit tập trung vào các thị trường mới nổi, từ Trung Âu, Đông Âu tới Trung Quốc. Grab quan tâm đến mảng kinh doanh của Home Credit ở Indonesia, Philippines và Việt Nam.

Angus Mackintosh, người sáng lập CrossASEAN Research, nói với Tech in Asia rằng động thái của Grab “là một tín hiệu tích cực”. Điều này đến từ việc Home Credit là một trong những công ty tiên phong mảng tài chính tiêu dùng trên cả kênh truyền thống và kênh số. Bên cạnh đó, công ty này hiện cũng đang tham gia vào mảng dịch vụ “mua trước, trả sau” (BNPL).

“Chúng tôi đã thấy một số chất xúc tác tích cực, ví dụ như thâu tóm Bank Fama, song mua lại Home Credit sẽ có những tác động tài chính tích cực ngay lập tức đồng thời mở rộng khả năng của Grab ở mảng dịch vụ tài chính”, ông nói thêm. “Tôi cho rằng đây là một chất xúc tác tích cực khi nó được xác nhận”, ông chia sẻ.

Câu hỏi đặt ra là mua lại Home Credit sẽ mang lại tác động tích cực tới Grab như thế nào? Doanh thu mảng dịch vụ tài chính theo Chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc tế (International Financial Reporting Standards - IFRS) của Grab trong quý IV/2021 là âm 1 triệu USD.

Số liệu theo IFRS đã trừ đi các khoản chi cho đối tác bán hàng và khách hàng. Nếu không tính các khoản chi này, doanh thu sẽ đạt mốc 30 triệu USD trong quý IV/2021, tăng mạnh từ con số 19 triệu USD của quý IV/2020.

Shifara Samsudeen, một nhà phân tích tại LightStream Research, nhận định tỷ lệ phí trung gian mà Grab nhận được ở mảng dịch vụ tài chính tăng lên 2,4% trong quý IV/2021. Cùng kỳ năm ngoái, con số này chỉ là 1,8%. Điều này có thể giải thích vì sao doanh thu dịch vụ tài chính của Grab tăng mạnh. Bên cạnh đó, các lệnh hạn chế vì COVID-19 và chi cho hoạt động cạnh tranh cũng khiến Grab tăng chi phí hoạt động và dẫn tới doanh thu theo IFRS âm.

Về tổng thể, mảng dịch vụ tài chính của Grab lỗ EBITDA trong quý IV/2021 đạt 110 triệu USD, tăng so với cùng kỳ năm trước tới 34%. “Chúng tôi cho rằng Grab đang phải trả chi phí khuyến khích cao hơn để khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán của nó”, Shifara Samsudeen nói.

Để tiện so sánh, tính đến tháng 12/2020, Hoem Credit có thu nhập hoạt động đạt 3,5 tỷ USD. Mặc dù công ty này không chia sẻ số liệu kinh doanh cho từng thị trường, dưới đây là số liệu tài chính của Home Credit tại Indonesia.

Với những tác động của đại dịch từ năm 2020, số liệu kinh doanh của Home Credit trong năm 2019 ở Indonesia có thể phản ánh đúng nhất bức tranh thị trường. Năm đó, lợi nhuận trước thuế của Home Credit Indonesia là 13 triệu USD trong tổng tài sản khoảng 466 triệu USD, tương đương tỷ lệ 2,8%. Tỷ lệ này cho thấy Home Credit đang quản lý hiệu quả tài sản của mình.

Theo Fitch, tỷ lệ lợi nhuận trước thuế/tổng tài sản của Home Credit tại Việt Nam thậm chí còn cao hơn, lên tới 6,1% vào năm 2019. Vì thế, việc sáp nhập Home Credit có thể giúp Grab giảm dần lỗ ở mảng kinh doanh dịch vụ tài chính.

24 triệu dữ liệu khách hàng ở các thị trường lớn nhất Đông Nam Á

Bên cạnh các số liệu về tài chính, Home Credit còn có thể mang theo lợi ích gì đến cho mảng kinh doanh dịch vụ tài chính của Grab? Điều dễ thấy nhất sẽ là kinh nghiệm chuyên môn của Home Credit đối với một loạt sản phẩm vay.

Điều này đồng nghĩa với việc Grab có thể tự tin triển khai thêm nhiều sản phẩm hơn so với các đối thủ trực tiếp như GoTo (Gojek).

Bên cạnh đó, thương vụ này còn giúp Grab có thể tiếp cận được hàng triệu khách hàng của Home Credit trong khu vực, từ đó mở rộng thêm tệp khách hàng mảng tài chính của hãng này. Trong năm 2021, Home Credit có khoảng 8 triệu khách hàng ở Philippines, 5 triệu khách hàng ở Indonesia và hơn 11 triệu khách hàng ở Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, hoạt động khu vực của Home Credit cũng được hưởng lợi từ độ phủ rộng khắp của Grab tại Đông Nam Á.

Không dừng lại ở đây, với hơn 24 triệu khách hàng tại Đông Nam Á của Home Credit, dữ liệu lớn từ tệp khách hàng này có thể giúp Grab có thêm nhiều hiểu biết về khách hàng tại các thị trường quan trọng nhất ở Đông Nam Á.

Lợi ích này sau đó sẽ giúp người dùng được hưởng lợi từ lãi suất thấp hơn (nếu Grab có thể tận dụng được thông tin để cải thiện khả năng chấm điểm tín dụng) cùng với đó là tệp sản phẩm, dịch vụ đa dạng hơn.