Startup Việt: chọn toàn cầu trước hay nội địa trước?

Hai vũ khí của Thế Giới Di Dộng

Ông Nguyễn Đức Tài trong buổi chia sẻ chiều 2-12. Ảnh: Thành Hoa

Ngay trước phiên tọa đàm "Nghĩ quốc tế - Làm quốc gia" là phần chia sẻ của ông Nguyễn Đức Tài về câu chuyện xây dựng Thế Giới Di Động. Ông Tài chia sẻ theo kiểu hỏi đáp ngẫu nhiên. Ở đó, người dẫn chương trình và khán giả đặt câu hỏi mà họ quan tâm, ông Tài trả lời.

Nội dung câu hỏi đa dạng. Không phải tất cả nhưng phần lớn các câu hỏi đều được trả lời. Thông tin phản hồi ít nhiều hữu ích với các bạn trẻ. TBKTSG Online tổng hợp, lược ghi những chia sẻ của ông Tài trong phần này.

Với câu hỏi của chị Trương Lý Hoàng Phi, người dẫn dắt cuộc đối thoại 1 - 1 về những yếu tố giúp xây dựng và phát triển một chuỗi thành công, theo tôi, gồm có hai yếu tố là hệ thống quản trị, giám sát và con người thực thi.

Nhiều người nói mới khởi nghiệp, không có tiền để xây hệ thống? Tôi cho đây chỉ là cái cớ. Chúng tôi đã bắt đầu ý thức về việc phải xây hệ thống quản trị ngay từ khi đưa cửa hàng thứ hai ra thị trường. Thời đó, một cái ở Nguyễn Đình Chiểu, một cái ở Cộng Hòa, cách xa nhau. Nếu không xây hệ thống, sẽ không thể quản lý tốt được.

Kế đến, khi mở rộng ra các tỉnh khác, cửa hàng đầu tiên ở ngoài TPHCM, chúng tôi quyết định chọn đặt tại Buôn Ma Thuột. Đơn giản, bởi nơi đó xa. Và xa thì phải bắt buộc quản lý từ xa. Đó là cách chúng tôi thử nghiệm. Thử nghiệm chạy ổn ở đó rồi chúng tôi mới tự tin mở rộng sang các tỉnh thành khác.

Lúc đầu, không nhiều tiền, chúng tôi phải tính toán kỹ mọi thứ và chi tiêu tiết kiệm, ví dụ như với máy tính thì dùng máy đã qua sử dụng. Tôi cho rằng luôn có nguồn lực phù hợp cho mỗi giai đoạn. Đó là câu chuyện thuộc về nhận thức, chứ không phải tài chính.

Về nhân sự, để có đội ngũ nhân sự tốt - nền tảng của một dịch vụ tốt, cần phải hiểu rõ động lực của một người khi đi làm. Động lực đầu tiên là tài chính. Kế đến là niềm vui trong công việc.

Để nhân viên có được niềm vui trong công việc, chúng tôi xây dựng môi trường dân chủ, công bằng. Đồng thời phân quyền tối đa để nhân viên có sự tự chủ trong công việc. Ở TGDD, người nắm rõ công việc nhất sẽ là người đưa ra quyết định chứ không phải người ngồi ở vị trí cao nhất.

Khi mở rộng TGDD, vị trí 40 cửa hàng đầu tiên do tôi chọn. Từ cửa hàng 40 đến 80 do người khác được tôi hướng dẫn và chuyển giao dần theo thời gian. Và từ sau cửa hàng số 80, tại TGDD đã có rất nhiều nhân viên được phân quyền để đưa ra quyết định cửa hàng nên được đặt ở đâu. Dĩ nhiên bên cạnh việc phân quyền, vẫn cần đặt ra những tiêu chí cụ thể để quản lý, ví dụ như tỷ lệ chi phí thuê mặt bằng trên tổng doanh thu và một số yếu tố khác.

Khi số cửa hàng TGDD tăng trưởng nhanh, làm sao có thể "nhân bản" đủ đội ngũ quản lý để đảm nhận công việc?

Theo tôi, chỉ có cái gì đơn giản mới dễ nhân bản. Và chúng tôi đặt ra yêu cầu cho người quản lý đơn giản. Chỉ cần họ đáp ứng đủ hai yếu tố: một là biết cách phục vụ khách hàng; hai là biết động viên nhân viên. Những việc phức tạp còn lại, ví như lập báo cáo cuối ngày, chuẩn bị hàng cho những ngày kế tiếp... tất cả những việc này, hệ thống quản trị được xây dựng sẽ hỗ trợ người quản lý.

Về tài chính, chúng tôi trả lương cho nhân viên theo triết lý cùng làm cùng hưởng. Đây là cách chúng tôi làm khi đã kinh doanh tốt.

Còn khi mới khởi nghiệp, tôi chọn cách khác. Thời gian đầu, tôi thuyết phục người bạn về làm giám đốc tài chính cho chúng tôi. Mức lương anh ấy được trả là 200 đô la Mỹ, thấp hơn 800 đô la so với mức lương anh ấy đang nhận ở nước ngoài.

Thế nhưng anh ấy vẫn về làm cùng chúng tôi. Lý do? Bởi tôi đề xuất với anh ấy một tương lai, chứ không phải một vị trí công việc. Tôi chia sẻ với anh ấy rằng, chúng ta làm cái này, nếu thành công, sẽ như thế này... nếu thất bại thì tôi và anh đi bụi. Anh ấy tin tôi, tin vào tương lai của công ty và quyết định đi cùng.

Về lời khuyên lứa tuổi nào phù hợp để khởi nghiệp, theo tôi, không ai chọn tuổi để khởi nghiệp cả. Tuy vậy, đừng quá già, và cũng đừng quá trẻ. Già quá, rủi ro, không có cơ hội làm lại. Trẻ quá, dễ nản khi gặp khó khăn, chưa kể tính háo thắng và chủ quan cũng không tốt cho khởi nghiệp.