So găng Dược Hà Tây và Dược Trung ương 3 - hai doanh nghiệp có ROE cao nhất ngành dược niêm yết
Các công ty trong ngành dược được các nhà đầu tư coi là cổ phiếu phòng thủ, và trong bối cảnh thị trường đang có nhiều bất ổn như hiện nay, các công ty này đang được các nhà đầu tư quan nhiều hơn.
Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Tây (Mã: DHT) và Công ty Cổ phần Dược phẩm Trung ương 3 (Mã: DP3) là hai doanh nghiệp có tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) 9 tháng 2018 lần lượt là 40% và 23%, cao nhất trong số các doanh nghiệp ngành dược niêm yết. Hoạt động của hai doanh nghiệp này có gì giống và khác nhau?
Hệ thống phân phối:
Dược phẩm Hà Tây (DHT):
Theo báo cáo phân tích của CTCP Chứng khoán FPT (FPTS), hệ thống phân phối của DHT đã trải dài trên 30 tỉnh thành, trong đó tập trung phần lớn ở phía Bắc, các địa bàn Miên Trung và Miền Nam đang trong quá trình phát triển mở rộng dần.
DHT đã xây dựng được hệ thống phân phối rộng khắp, bắt đầu tư địa bàn chính là Tỉnh Hà Tây cũ DHT có các cửa hàng bán sản phẩm ở hầu hết các xã, phường giúp DHT gần như chiếm lĩnh phần lớn thị trường này.
Theo thời gian, quá trình mở rộng thị trường thông qua phát triển hệ thống cửa hàng và đại lý phân phối, DHT đã tăng cường hệ thống phân phối ra các tỉnh phía Bắc (Nam Định, Hải Phòng, Hải Dương, Thanh Hóa, Ninh Bình, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Bắc Giang, Bắc Ninh, Quang Ninh…), Miền Trung (Đà Nẵng, Nghệ An, Hà Tĩnh…), Miền Nam (TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ…).
Cuối năm 2017, DHT đã liên doanh với một số đối tác và trúng thầu cấp thuốc tập trung trong bệnh viện với giá trị hơn 200 tỉ đồng trong 2 năm 2018-2019 tại một số địa phương thuộc các tỉnh miền Bắc. Trong khi đó, cung ứng thầu của DHT chỉ đạt trên 45 tỉ đồng năm 2016 và trên 41 tỉ đồng năm 2017.
Dược phẩm Trung ương 3 (DP3):
DP3 tập trung vào thị trường OTC. Công ty có 3 chi nhánh (Hà Nội, Hải Phòng, TP Hồ Chí Minh), trên 10 nhà phân phối độc quyền, trên 150 quầy thuốc và trên 20 nhà phân phối dược phẩm bao tiêu sản phẩm ra ngoài thị trường.
Kênh phân phối sản phẩm của công ty chủ yếu thông qua kênh OTC tại các chi nhánh và các công ty phân phối dược phẩm lớn. Khác với DHT, kênh phân phối sản phẩm thông qua đấu thầu thuốc chỉ chiếm từ 2-3% trong cơ cấu doanh thu của DP3.
Cũng như DHT, thị trường của DP3 tập trung chủ yếu ở miền Bắc. Thị trường miền Bắc chiếm đến 91% tỷ trọng doanh thu và thị trường miền Nam chiếm 9% còn lại. Chiến lược chủ đạo của doanh nghiệp trong giai đoạn hiện tại chỉ là đẩy mạnh hoạt động marketing, mở rộng hệ thống mạng lưới bán hàng và hoạt động kinh doanh ra thị trường miền Nam và miền Trung.
Hoạt động kinh doanh:
Dược phẩm Hà Tây:
DHT có doanh thu ở mức trung bình trong ngành, tuy nhiên, biên lợi nhuận của DHT thấp do công ty chọn phân khúc thuốc giá rẻ để sản xuất kinh doanh và chấp nhận biên lợi nhuận thấp để cạnh tranh trên thị trường.
Công ty đang ngày càng gia tăng tỷ trọng nhóm hàng tự sản xuất với biên lợi nhuận gộp cao hơn. Trong năm 2017, tỷ trọng doanh thu hàng tự sản xuất chiếm 42%. Tỷ trọng mảng nhập khẩu hàng ủy thác giảm mạnh xuống còn 47,6%. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của chính sách thầu tập trung gây áp lực lên giá thuốc, biên lợi nhuận gộp của quí III/2018 vẫn sụt giảm nhẹ so với 2017.
 |
| Chỉ số tài chính DHT - Nguồn BCTC Doanh nghiệp - Minh Trí Việt tổng hợp |
Ngoài ra do công ty chú trọng mở rộng mạng lưới phân phối trong những năm qua và trong thời gian sắp tới, chi phí bán hàng và quản lý sẽ tiếp tục gây áp lực lên biên lợi nhuận của công ty.
Đối với các doanh nghiệp sản xuất trong ngành dược phẩm, nhìn chung chi phí bán hàng đều lớn do các doanh nghiệp dành nguồn lực đáng kể để đầu tư hệ thống mạng lưới phân phối, triển khai các chương trình bán hàng cả trên kênh ETC và kênh OTC. Chi phí quản lý doanh nghiệp của các doanh nghiệp dược cũng tương đối nhiều do việc mở rộng hệ thống mạng lưới phân phối.
DHT hiện tại có ROE thuộc hàng cao nhất trong ngành do quy mô vốn còn nhỏ nhưng hiệu quả hoạt động ở mức trung bình khá.
 |
Khả năng thanh khoản của DHT khá thấp dựa trên 2 chỉ số là khả năng thanh toán nhanh và khả năng thanh toán bằng tiền mặt. Tài sản ngắn hạn chủ yếu tập trung ở hàng tồn kho (chiếm đến hơn 60% tổng tài sản).
Trong cơ cấu vồn của DHT, nợ ngắn hạn chiếm tỷ trọng cao (gần 40%). Tuy nhiên, tỷ trọng chi phí lãi vay duy trì ở mức 0,7% nhờ DHT tiếp cận được các nguồn vốn vay có lãi suất thấp nhờ điểm tín dụng ngày càng được cải thiện, lãi suất vay ngân hàng giao động ở mức 5,6 - 6%/ năm
Dược phẩm Trung ương 3 (DP3):
Khác với DHT, biên lợi nhuận của DP3 khá cao do tỷ trọng doanh thu hàng tự sản xuất chiếm đến trên 90%. DP3 là doanh nghiệp có tăng trưởng doanh thu 9 tháng đầu năm 2018 cao nhất so với các doanh nghiệp dược khác (+ 44% so với cùng kì).
Sản phẩm thuốc viên chủ lực đóng góp vào doanh thu của DP3 là Sâm nhung bổ thận TW3 chiếm gần 30% tổng doanh thu. Các sản phẩm thuốc viên khác là: Tetracylin (chiếm khoảng 11%), Clorocid (chiểm khoảng 8%), Hoạt huyết dưỡng não (chiếm 5,32%)... Thuốc hoàn (chiếm khoảng 10%).
 |
| Chỉ số tài chính DP3 - Nguồn BCTC Doanh nghiệp - Minh Trí Việt tổng hợp |
Đặc biệt, sản phẩm Sâm nhung bổ thận TW3 được quảng cáo nhiều trong các khung giờ “vàng” của đài truyền hình VTV, khiến sản phẩm tiếp cận được lượng lớn người xem truyền hình. Cũng nhờ đó, Sâm nhung bổ thận TW3 đã trở thành sản phẩm chủ lực của DP3 trong suốt thời gian qua.
Giống như DHT, DP3 đẩy mạnh hoạt động bán hàng giúp cho doanh thu tăng theo đó làm chi phí bán hàng của công ty khá cao (bằng hơn 32% doanh thu), trong đó chiếm khoảng 60 – 65% là chi phí quảng cáo.
Mặc dù trong năm 2018, công ty đã thông qua phương án phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ từ 68 lên 86 tỉ đồng, kết quả kinh doanh tốt đã khiến tỷ suất sinh lời không bị ảnh hưởng, mà còn tăng lên 40% trong 9 tháng đầu năm 2018, so với 26,3% năm 2017.
Khả năng thanh khoản của công ty vượt trội hơn DHT và đã có phần cải thiện trong 9 tháng đầu năm 2018 do lượng tiền và tương đương tiền tăng từ việc huy động vốn của công ty. Khả năng thanh toán do đó cũng được cải thiện cũng được cải thiện.
