Sau lũ lớn, nông dân nuôi heo Trung Quốc mất đi sinh kế, lại thêm nỗi lo dịch bệnh bùng phát

Sinh kế của nông dân bị lũ cuốn trôi

Trong dòng nước lũ cao đến đầu gối, người nông dân họ Cheng ở Trung Quốc phải bì bõm lội qua, đằng sau kéo theo những con heo chết bằng một sợi dây thừng để gom xác heo đi tiêu hủy.

Hơn 100 con heo của ông Cheng đã chết trong trận lũ lịch sử làm tê liệt tỉnh Hà Nam (một địa phương ở miền nam Trung Quốc) hồi tuần trước. Số heo còn sống cũng không khá khẩm hơn.

"Tôi đang đợi nước rút để đi kiểm tra số heo còn lại", người đàn ông 47 tuổi đến từ làng Wangfan cách thành phố Trịnh Châu (tỉnh Hà Nam) khoảng 90 km cho hay. "Chúng đã ngâm mình trong nước lũ vài ngày nay và không thể ăn được gì. Tôi nghĩ không con nào có thể trụ vững", ông Cheng tiếp tục.

Trang trại của ông Cheng chỉ là một trong hàng nghìn nông trại ở Hà Nam, một tỉnh vốn nổi tiếng về hoạt động sản xuất nông nghiệp và đặc biệt là chăn nuôi heo, theo hãng tin Reuters.

Tuần trước, mưa lớn kỷ lục đã gây ra lũ lớn trên khắp tỉnh Hà Nam. Chính quyền thành phố Trịnh Châu phải sơ tán khoảng 100.000 dân đến nơi an toàn, trong khi hoạt động của nhiều doanh nghiệp rơi vào cảnh gián đoạn, đơn cử như nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới của Hon Hai Precision.

"Trong phút chốc, chúng tôi mất đi sinh kế. Chúng tôi không có tay nghề để làm công việc khác, cũng không còn tiền để tái đàn", ông Cheng, một nông dân đã dành cả đời với đàn heo, cho hay.

"Lũ lụt ập đến như thể trời sập", người đàn ông 47 bày tỏ.

Trên khắp ngôi làng Wangfan, nơi mà hầu hết trong khoảng 3.000 cư dân khác cũng chăn nuôi heo, gà hoặc trồng ngũ cốc, mọi người đang dọn dẹp đống đổ nát do nước lũ rút đi để lại.

Một số phải dùng xe rùa để thu gom những con gà chết. Còn heo chết nằm sõng soài trong nước, bị buộc vào thân cây để ngăn chúng trôi đi. Nhiều khu vực ở làng Wangfan bốc mùi bùn và xác động vật chết đang thối rữa.

Chia sẻ với Reuters, các hộ nông dân cho biết họ đã mất ít nhất 200.000 con gà và có thể lên tới 6.000 con heo trong nước lũ, tức là khoảng một nửa đàn heo trong làng. Trên khắp Hà Nam, mưa lớn đã phá hủy 1.678 trang trại quy mô lớn, giết chết hơn 1 triệu vật nuôi.

Trong những năm gần đây, ngành chăn nuôi heo của Trung Quốc ngày càng được quy hoạch theo hướng quy mô. Song, hàng triệu nông dân nhỏ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất loại thịt ưa thích của đất nước tỷ dân.

Ngay cả sau khi dịch tả heo châu Phi (ASF) tàn phá hơn nửa đàn heo trong nước trong hai năm 2018 và 2019, nhiều nông dân vẫn quay trở lại chăn nuôi và mở rộng đàn để tận dụng thời điểm giá thịt heo tăng cao.

Ông Cheng cho biết gia đình đang phải đối mặt với khoản lỗ khoảng 30.000 nhân dân tệ và lo lắng rằng chính phủ sẽ không hỗ trợ những nông dân như ông.

Lại thêm nỗi lo dịch bệnh

Ngoài nỗi lo sinh kế, trận lũ lụt vừa qua cũng khiến nhiều người lo lắng về khả năng bùng phát dịch bệnh mới trên động vật. Mùa hè năm ngoái, mưa lớn và lũ lụt khắp miền nam Trung Quốc được cho là nguyên nhân bùng phát hàng chục ổ dịch ASF.

Ông Pan Chenjun, nhà phân tích cấp cao của Rabobank, cho biết: "Nguy cơ dịch bệnh còn nghiêm trọng hơn nhiều so với thiệt hại trực tiếp tới nông dân". Virus gây dịch ASF có thể sống khoảng 10 ngày trong phân heo và nước, và thậm chí có thể tồn tại đến 100 ngày trong hố phân.

Bác sĩ thú y Wayne Johnson kiêm nhà tư vấn tại công ty Enable Ag-Tech (Bắc Kinh) cho biết: "Bất cứ thứ gì nằm trong hố phần đều sẽ trôi đi và phát tán ra xung quanh".

Tuần trước, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc đã ban hành hướng dẫn cho chính quyền địa phương về cách phòng chống dịch bệnh trên động vật sau lũ lụt, trong đó có các cách xử lý xác động vật và khử trùng trang trại.

Mặc dù vậy, hiện tại, nông dân ở làng Wangfan thậm chí cũng không chắc họ sẽ quay trở lại làm nông nghiệp hay đi tìm sinh kế khác.

Ông Zhang Guangsi (53 tuổi), người đã mất khoảng một nửa đàn gia súc, cho hay: "Sau khi chăn nuôi nhiều năm trời, trong nháy mắt, mọi công sức đổ sông đổ biển. Tôi không còn muốn nuôi heo nữa".