Rivian: Từ 'con cưng' Phố Wall tới một trong những startup xe điện đầu tiên phải sa thải nhân sự, trễ hạn giao xe trong nhiều năm

Một cổ đông của startup xe điện đình đám Rivian có tên Goldberg đã đặt cọc hai chiếc R1T và R1S vào tháng 9/2019. Ông nói rằng bản thân là một người hâm mộ Rivian đúng nghĩa, thậm chí còn đề nghị Rivian quay quảng cáo về sự kiện bàn giao xe và không lấy một đồng phí nào, theo Business Insider.

Vào tháng 2, tức hơn ba năm kể từ ngày đặt cọc, Goldberg nhận được một email thông báo rằng ngày giao hàng đối với hai mẫu xe mà ông đã đặt cọc đã bị lùi lại cho tới nửa cuối năm 2024. Giờ đây, ông cảm thấy xấu hổ khi đã dành nhiều năm để nói những điều tốt đẹp quá mức về Rivian với bạn bè và say mê với những đơn đặt hàng của mình. Ông cảm thấy sợ mỗi khi có ai đó hỏi về xe tải điện Rivian.

Những gì mà Goldberg đang trải qua là dấu hiệu cho thấy rằng Rivian đã hứa hẹn quá nhiều, nhưng những gì mà họ có thể làm lại không được như những gì mà công ty này hứa hẹn.

Kể từ đợt IPO thành công vang dội vào cuối năm 2021, Rivian đã cố gắng ra mắt ba loại xe cùng một lúc, giao 100.000 xe tải điện cho Amazon và sản xuất 25.000 xe trong năm sản xuất đầu tiên. Họ làm điều này trong khi đang xây dựng nhà máy thứ hai ở Georgia.

Trong khi công ty cố gắng giữ cho tất cả hoạt động cùng một lúc, các cổ đông đang mất kiên nhẫn. Trong năm đầu tiên với tư cách là một công ty đại chúng, giá cổ phiếu của Rivian đã giảm khoảng 80% do hãng này trì hoãn viẹc giao hàng, thay đổi giá bán và cuối cùng chỉ giao được hơn 20.000 xe.

Ngoài việc đối mặt với nhà đầu tư, những rắc rối trong sản xuất của công ty đang bắt đầu gây khó chịu cho cơ sở khách hàng, những người từng bày tỏ sự cuồng nhiệt với Rivian, điều này có thể gây ra rắc rối thực sự cho công ty khởi nghiệp này.

Một khách hàng khác của Rivian nói với Insider rằng họ đã đặt trước vào tháng 7 năm ngoái. Sau khi không nhận được bất kỳ thông tin cập nhật nào về đơn đặt hàng của họ trong hơn 6 tháng, người này đã hủy đơn đặt hàng trong tháng này. Người phát ngôn của Rivian nói với Insider rằng thời gian giao hàng "dựa trên một số yếu tố, bao gồm địa điểm giao hàng, mẫu xe và đơn đặt hàng trước hoặc ngày đặt trước ban đầu”.

Rivian đẩy mạnh sự tập trung

Trong email của Giám đốc điều hành RJ Scaringe gửi cho nhân viên về việc cắt giảm 6% lực lượng lao động vào đầu tháng này, đợt cắt giảm thứ hai trong 7 tháng, ông đã đề cập đến "sự tập trung" ba lần.

"Vào năm 2022, chúng tôi đã thực hiện các bước để tập trung vào danh mục sản phẩm của mình và thúc đẩy cơ cấu chi phí thấp hơn. Để cung cấp trong dài hạn, chúng tôi phải tập trung nguồn lực của mình vào con đường dẫn đến lợi nhuận, đồng thời đảm bảo chúng tôi có bộ sản phẩm, dịch vụ và công nghệ phù hợp trong tương lai. Những thay đổi mà chúng tôi công bố hôm nay phản ánh lộ trình tập trung này”, CEO Rivian chia sẻ.

Scaringe biết giai đoạn tiếp theo trong tương lai của công ty khởi nghiệp phụ thuộc bao nhiêu phần trăm vào khả năng thực hiện chính xác những gì mà ông nói. Người phát ngôn của Rivian nói với Insider rằng ngôn ngữ của Scaringe đề cập đến "cách công ty phân phối trong thời gian dài."

Mặc dù có 13 tỷ USD trong ngân hàng (tính đến ngày 30/9/2022), nhà sản xuất xe điện non trẻ này đang phải vật lộn để xây dựng dòng xe bán tải hàng đầu, một chiếc SUV, xe tải giao hàng cho Amazon, một mảng kinh doanh sạc điện và gần đây nhất là khả năng thâm nhập vào lĩnh vực xe đạp điện, đồng thời giải quyết những thách thức tương tự về chuỗi cung ứng đang cản trở ngành và chạy đua để đánh bại các đối thủ khác.

Vào cuối năm 2022, Rivian đã trì hoãn ra mắt R2 thế hệ tiếp theo và bỏ lỡ kế hoạch sản xuất 25.000 xe cho năm 2022, chỉ sản xuất được 24.337 xe và giao 20.332 xe. Đối với những chiếc xe mà công ty đã giao đến tay khách hàng, những thách thức của mô hình bán hàng trực tiếp tới người tiêu dùng có thể bắt đầu trở thành hiện thực.

Tuy nhiên, Rivian đang thúc đẩy sự phát triển. Công ty tham vọng mở rộng dấu ấn sản xuất trong nước của mình với việc chuyển đến Georgia vào thời điểm mà cơ sở hiện tại của công ty ở Illinois vẫn chưa hoạt động hết công suất.

Một nhân viên bị sa thải trong đợt cắt giảm đầu tiên của Rivian vào mùa hè năm ngoái đã nói với Insider rằng cảm giác như Rivian đang phát triển và ở giai đoạn khó khăn như nhiều công ty khác đã trải qua. Dù vậy, làn sóng cắt giảm mới nhất, cùng với những bình luận của Scaringe, cho thấy nhiều thách thức hơn đang chờ đón Rivian.

Nhiều công ty xe điện khác cũng gặp khó

Rivian thực tế không phải là startup xe điện duy nhất gặp khó ở thời điểm hiện tại. Chỉ vì công ty này tạo được tiếng vang lớn nên nhận được nhiều sự quan tâm hơn các startup xe điện khác trên thế giới.

Arrival, một công ty khởi nghiệp xe điện thương mại có trụ sở tại Vương quốc Anh, đã trải qua nhiều lần tái cấu trúc dẫn đến đợt sa thải nhân sự hồi đầu năm nay. Công ty đã gặp khó khi cố gắng theo đuổi tất cả loại sản phẩm, từ một chiếc xe tải giao hàng đến máy bay phản lực điện.

Trong khi đó, các nhân viên cũ tại XOS, một startup xe tải điện, đã cho biết dòng sản phẩm cồng kềnh của nhà sản xuất xe tải điện này cũng là những gì đã khiến công ty buộc phải công bố đợt sa thải vào mùa hè năm ngoái.

Rivian có những lợi thế khác biệt so với những startup xe điện khác. Startup xe điện này vẫn là đơn vị có nền tảng tài chính thuộc vào hàng ngũ tốt nhất. Các chuyên gia nói rằng Rivian vẫn phải tạo ra nhiều tiền hơn để vượt qua năm 2023. Bên cạnh đó, mặc dù không đạt được kết quả như mục tiêu đề ra vào năm ngoái, Rivian đã không phải giảm mục tiêu như một số startup khác đã làm.

Vì những lý do này, không phải tất cả những người theo dõi Rivian đều lo lắng về tương lai của startup xe điện này. Một người giữ đơn đặt hàng khác cảm thấy tự tin, nói với người trong cuộc về sự chậm trễ trong việc giao hàng không phải là một điều quá đáng ngại. Tuy nhiên, các cổ đông và nhà phân tích cho biết Rivian vẫn còn một chặng đường dài để chứng minh rằng họ có thể tập trung vào các mục tiêu đã đề ra.