Quản lý ngoại tệ cần tránh việc 'cái lớn thì bỏ, cái nhỏ thì bắt'
Vừa qua, Công an TP. Cần Thơ bắt quả tang 1 trường hợp mua bán 100 USD trái phép và đã xử phạt hơn 90 triệu đồng. Điều này đã sự gây chú ý và quan tâm của nhiều người dân trong cả nước.
TP.HCM hiện có hơn 2.200 điểm giao dịch ngoại tệ hợp pháp của các ngân hàng ở 24 quận, huyện của thành phố. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM đã cấp phép cho 97 điểm giao dịch ngoại tệ của các tổ chức, cá nhân. Các điểm này tập trung ở các sân bay, bến cảng, điểm tham quan, khu du lịch, trung tâm thương mại, một số khách sạn 3 sao, 5 sao để thuận lợi cho người dân, các du khách đổi ngoại tệ.
 |
| Quản lý ngoại tệ tránh việc "cái lớn thì bỏ, cái nhỏ thì bắt" (Ảnh minh hoạ: KT) |
Thực hiện Nghị định 96 của Chính phủ về "Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng", thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM đã tuyên truyền rộng rãi đến người dân và các tổ chức, cá nhân về những quy định trong mua bán ngoại tệ, vàng… Đồng thời, đơn vị này cũng đã phối hợp với công an, quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát việc mua, bán ngoại tệ bất hợp pháp. Trong 5 năm qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TP.HCM đã phát hiện và xử lý hơn 200 trường hợp vi phạm về mua bán ngoại tệ và đã tịch thu, xử phạt với tổng số tiền trị giá hơn 2,1 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trên thực tế, do nhu cầu và sự chênh lệnh tỷ giá nên hiện nay việc mua bán ngoại tệ ở thị trường tự do tại TP.HCM vẫn diễn ra. Người dân cầm vài trăm ngàn ngoại tệ có thể dễ dàng mua bán ở các tiệm vàng bất cứ nơi nào trong thành phố. Nếu người dân hoặc doanh nghiệp muốn mua bán ngoại tệ với số tiền lớn hàng chục ngàn USD trở lên thì cũng có những tổ chức, cá nhân giao dịch, nhưng mua bán dưới hình thức kín đáo hơn. Người mua, bán gọi điện cho nhau và hẹn điểm giao dịch an toàn.
Theo nhiều người dân, vào đổi ngoại tệ tại các tiệm vàng vì thuận lợi và tỷ giá mua cao hơn ngân hàng, còn nếu muốn mua thì cũng dễ dàng, bao nhiêu cũng có trong khi vào ngân hàng thì không phải ai cũng mua được và có rất nhiều thủ tục, kiểm soát rất chặt chẽ.
“Đối với người dân vào doanh nghiệp thì giao dịch dựa trên sự thuận tiện, thay vì vào ngân hàng thì vào tiệm vàng và các điểm thu đổi sẽ thuận lợi hơn. Cá nhân tôi đổi USD thì tôi gọi ra tiệm vàng và họ mang tiền mặt vào tận nhà đổi cho tôi”, anh Nguyễn Văn Mạnh nhà ở Quận 7, TP.HCM thường đổi ngoại tệ với số tiền nhiều cho hay.
Chính vì vậy, để tăng cường kiểm soát ngoại tệ ở thị trường tự do trong thời gian tới, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh TPHCM cho biết: “Việc kiểm tra, kiểm soát này chúng tôi thực hiện quy chế phối hợp với công an, quan lý thị trường để giám sát, thanh ta, kiểm tra những trường hợp mua bán, niếm yết giá cả hàng hóa bằng ngoại tệ không đúng quy định của pháp luật và sẽ xử lý nghiêm”.
Theo nhiều chuyên gia kinh tế thì không chỉ ở Việt Nam mà ở những nước có nền hành chính quản trị tốt như Mỹ, Anh, Nhật… cũng có những lúc, những nơi có thị trường ngoại tệ tự do. Việc quản lý ngoại tệ đã có những quy định rõ ràng của pháp luật. Tuy nhiên, để việc quản lý này hiệu quả thì cơ quan chức năng nên tập trung quản lý những người đầu cơ để đẩy tỷ giá hoặc thu gom ngoại tệ để nhập lậu vàng và mua bán với số lượng lớn, tác động tiêu cực đến đến thị trường tiền tệ. Còn nếu làm theo kiểu tung hết lực lượng kiểm soát dàn trải thì sẽ dẫn đến tình trạng "cái lớn thì bỏ, cái nhỏ thì bắt". Và vụ việc ở Cần Thơ là một ví dụ điển hình.
“Tỷ giá chính thức của Việt Nam phải gắn với thực tiễn, gắn với tình hình thực tế, sự tăng giảm hợp lý không có sự chênh lệnh đáng kể so với thị trường tự do. Như vậy, các chính sách tiền tệ của nhà nước đi vào cuộc sống và giúp chúng ta quản lý tốt ngoại tệ và không phải mất quá nhiều công sức vào việc kiểm soát việc trục lợi tỷ giá”, chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển nêu ý kiến.
Nếu tỷ giá ngoại tệ giữa ngân hàng và thị trường tự do không có sự chênh lệnh quá cao và đồng tiền Việt Nam ngày càng mạnh hơn thì chắc chắc sẽ hạn chế đáng kể tình trạng mua bán ngoại tệ phạm pháp ở thị trường tự do./.
