PVN đang trong giai đoạn khó khăn nhất lịch sử, đang xem xét phương án mua dự trữ dầu thô chờ thị trường ấm trở lại

"Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) đang phải trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử", đây là lời của Tổng giám đốc Lê Mạnh Hùng trước bối cảnh khó khăn kép từ việc giá dầu thế giới giảm sâu và dịch bệnh COVID-19 ngày càng diễn biến phức tạp. 

Tính đến hôm nay (23/3), giá dầu WTI chỉ còn ở ngưỡng 22,38 USD/thùng, dầu Brent 26,05 USD/thùng, giảm hơn một nửa tính từ đầu năm, theo dữ liệu từ Bloomberg.

Theo ông Hùng, với mức giá dầu như hiện tại, nhiều đơn vị trực thuộc PVN đang có nguy cơ mất cân đối, thậm chí dẫn đến thua lỗ nếu giá dầu không được cải thiện. Chuỗi giá trị của PVN từ thượng nguồn đến hạ nguồn cũng theo đó mà bị ảnh hưởng nghiêm trọng. 

Kế hoạch kinh doanh năm 2020 của PVN và các doanh nghiệp thành viên dựa trên giá dầu 60 USD/thùng. Tuy nhiên nếu giá dầu xuống dưới 30 USD như hiện tại, doanh thu của PVN ước mất khoảng 2,3 tỉ USD cùng với đó giảm gần 800 triệu USD tiền nộp ngân sách Nhà nước.

Theo PVN, COVID-19 ảnh hưởng mạnh đến các dự án tìm kiếm, thăm dò, khai thác trọng điểm do nhiều nhà thầu không thể điều động nhân sự triển khai các phần việc, ngoài ra tiến độ cung cấp vật tư thiết bị cho dự án cũng đang bị gián đoạn hoặc chậm do các nước thực hiện phong tỏa. 

Tập đoàn cho biết việc khai thác dầu khí trong tình cảnh giá dầu thấp như hiện nay cho thấy thiệt hại rõ ràng về kinh tế, mà những lợi điểm từ nhập khẩu xăng dầu giá thấp không thể bù đắp. Hiện Mỹ cũng tính đến phương án tăng cường nhập khẩu dầu thô giá thấp để dự trữ, do đó Việt Nam càng cần cân nhắc bài toán duy trì sản lượng.

Hoạt động sản xuất và kinh doanh xăng dầu cũng chịu tác động tiêu cực khi nhu cầu vận tải, lưu thông sụt giảm. Các cửa hàng, đại lý xăng dầu hạn chế nhập hàng để chờ giá giảm, chiết khấu bán lẻ trên thị trường tăng mạnh so với thời điểm tháng 1/2020, khiến hai nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn khó khăn. 

PVN cho biết tồn kho xăng dầu của NMLD Nghi Sơn đang ở mức rất cao, khoảng 70 - 85% và có nguy cơ tank-top trong tháng 3/2020; tồn kho của NMLD Dung Quất có xu hướng tăng nhanh khi các khách hàng lùi lịch nhận hàng do tình hình tiêu thụ và sức chứa khó khăn. 

Trong những tháng đầu năm 2020, mặc dù sản lượng sản xuất hầu hết sản phẩm phân bón của các nhà máy thuộc PVN đều đạt và vượt mức kế hoạch tháng nhưng sản lượng tiêu thụ phân ure và NPK không như kì vọng. 

Nguyên nhân do hầu hết các khu vực sản xuất nông nghiệp nhu cầu vẫn còn thấp; đặc biệt, khu vực Miền Tây tình hình hạn mặn cao làm thiệt hại hoạt động trồng lúa. Bên cạnh đó, COVID-19 cũng làm ảnh hưởng đến việc xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc; nông dân cẩn trọng không đầu tư nhiều, diện tích canh tác giảm và nhu cầu phân bón giảm trong ngắn hạn. 

Về lĩnh vực dịch vụ kỹ thuật dầu khí cũng gặp khó tương tự khi các chủ đầu tư, nhà thầu có xu hướng cắt giảm và tối ưu hóa chi phí sản xuất. Trước mắt, COVID-19 đã khiến giá cước vận chuyển quốc tế cho tất cả các size tàu đều giảm mạnh trong tháng 2/2020. 

Việc giá dầu giảm mạnh cũng sẽ làm ảnh hưởng đến giá cung cấp các giàn khoan khi tái ký hợp đồng, bên sử dụng sẽ yêu cầu đàm phán lại giá. Các giàn khoan hiện đang cung cấp cho khách hàng ở nước ngoài, nếu dịch bệnh kéo dài, các cửa khẩu đóng cửa, ngừng các chuyến bay quốc tế… sẽ ảnh hưởng đến việc triển khai các hợp đồng cung cấp dịch vụ và giá cho thuê giàn. 

Tương tự, với các hợp đồng dịch vụ kỹ thuật dầu khí thực hiện ở nước ngoài, việc đưa lao động đi nước ngoài làm việc đang gặp nhiều khó khăn do hầu hết các nước đều hạn chế việc xuất nhập cảnh trong thời gian hiện tại, thủ tục xin visa bị siết chặt bởi cả hai phía, gây khó khăn, tốn kém nhiều thời gian và chi phí hơn so với trước đây.

Đối phó với tác động kép này, Tổng giám đốc PVN đề nghị Tập đoàn và các đơn vị trực thuộc triển khai các biện pháp tiết giảm chi phí, tối ưu nguồn lực giải quyết khó khăn; đưa ra kịch bản đối phó với từng tình huống giá dầu xuống thấp nhất, thậm chí buộc phải dừng hoạt động các mỏ, nhà máy lọc dầu. 

Phía các đơn vị của PVN đã tính toán trên cơ sở công suất chứa khả dụng hiện tại, xem xét phương án mua dự trữ dầu thô, sản phẩm xăng dầu nhằm tranh thủ cơ hội giá dầu chạm đáy làm động lực tăng trưởng khi thị trường ấm trở lại. 

Mặc dù đem đến tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhưng PVN cũng cho rằng, đây là giai đoạn mở ra nhiều cơ hội mở rộng đầu tư, tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí khi giá dịch vụ và giá thuê giàn khoan giảm mạnh. 

Nhiều chủ mỏ sẽ phải đóng mỏ hoặc bán mỏ, chi phí trong việc đàm phán các hợp đồng khai thác, thăm dò dầu khí vì thế cũng giảm mạnh… 

Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, PVN cần có cơ chế để tạo nguồn lực, chủ động trong việc thực hiện các dự án, kế hoạch thăm dò, khai thác dầu khí, gia tăng trữ lượng.

Để hỗ trợ ngành dầu khí, phía Tập đoàn cho rằng, Bộ Tài chính cần phải rà soát lại các chính sách thuế, phí đối với lĩnh dầu khí để kịp thời có những đề xuất, kiến nghị tháo gỡ kịp thời cho PVN và các đơn vị thành viên, như vấn đề thuế VAT đối với mặt hàng phân Ure, thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng với hoạt động khai thác dầu khí, cơ chế tài chính cho Quĩ tìm kiếm thăm dò cho các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực thăm dò – khai thác dầu khí...