Ông Biden trong thế khó: Bảo vệ thuế quan của người tiền nhiệm hay bỏ bớt để xoa dịu lạm phát?

Thế khó của Nhà Trắng

Tháng 9/2020, hàng loạt doanh nghiệp đã khởi kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump, cho rằng quá trình thực hiện đợt thuế quan thứ ba và thứ tư đối với khoảng 350 tỷ USD hàng hoá Trung Quốc là quá rộng và vội vàng.

Nếu chính quyền Tổng thống Joe Biden không thể chứng minh tính hợp pháp của thuế quan hoặc quy trình ban hành thuế quan, họ có thể buộc phải đánh giá lại hàng chục nghìn bình luận của công chúng về các hình phạt thuế hoặc bồi hoàn cho các bên.

Hạn chót để Nhà Trắng đưa ra luận điểm bảo vệ thuế quan của ông Trump là ngày 1/8 (theo giờ địa phương). Hiện, chính quyền ông Biden cũng đang cân nhắc thu hẹp danh sách thuế quan để hạ giá tiêu dùng và xoa dịu lạm phát.

Chia sẻ với CNBC, ông Alex Schaefer - đối tác thương mại quốc tế tại hãng luật Crowell, cho hay: “Thành bại của vụ kiện này đóng vai trò rất quan trọng”. Crowell đang đại diện cho một số nhà nhập khẩu tại Mỹ.

Ông Schaefer nói chính quyền Tổng thống Biden không đủ nhân lực để xử lý khối lượng bình luận khổng lồ từ công chúng và việc hoàn lại tiền cho các nhà nhập khẩu có thể lên tới 80 tỷ USD.

Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ từ chối đưa ra bình luận. Bộ Tư pháp - cơ quan đại diện cho chính quyền trong các vụ kiện pháp lý, từ chối đưa ra quan điểm của Nhà Trắng nhưng cho biết mọi người có thể phải chờ một lúc trước khi có kết quả cuối cùng.

Hạn chót này đặt Nhà Trắng vào một tình thế khó xử: vừa phải bảo vệ hệ thống thuế quan của người tiền nhiệm Donald Trump, vừa nghiên cứu các cách để đảo ngược thuế quan.

Gần đây, ông John Kirby - phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia, cho rằng thuế quan của ông Trump được “xây dựng quá yếu kém” và làm tăng chi phí sinh hoạt của các hộ gia đình Mỹ.

Theo các quan chức chính quyền cấp cao, Tổng thống Biden vẫn chưa đưa ra quyết định về các lựa chọn mà các cố vấn đã trình bày về thuế quan.

Đại diện Thương mại Katherine Tai từng gợi ý rằng thuế quan của ông Trump có giá trị chiến lược trong việc duy trì đòn bẩy trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc.

Tổ kinh tế - dẫn đầu bởi Bộ trưởng Bộ Tài chính Janet Yellen, thì chủ trương dỡ bỏ một số thuế quan đánh trực tiếp lên hàng tiêu dùng để giảm bớt lạm phát.

Tác động của thuế quan đối với lạm phát là rất khó ước tính vì không phải tất cả hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc đều là hàng tiêu dùng và không phải người tiêu dùng sẽ luôn cảm nhận được chi phí tăng thêm mà các nhà nhập khẩu phải chịu.

Các nhà phân tích tại JPMorgan Chase ước tính rằng, nếu các nhà bán lẻ giữ giá tương đối không đổi, thì việc loại bỏ tất cả các mức thuế quan sẽ giúp lạm phát giảm nhiều nhất là 0,4%.

Hồi giữa tháng 6, các trợ lý của Nhà Trắng xác nhận rằng họ đã hỏi giám đốc của các hãng bán lẻ liệu việc giảm thuế có thể tạo ảnh hưởng tích cực lên người tiêu dùng hay không.

Trước đó, nhiều nhà bán lẻ đã vận động hành lang để kêu gọi chính phủ giảm bớt thuế quan đối với các mặt hàng từ Trung Quốc như xe đạp, đồ nội thất và thiết bị điều hoà không khí.

Lựa chọn thứ ba

Hội đồng An ninh Quốc gia ủng hộ một lựa chọn thứ ba: dỡ bỏ một số mức thuế quan nhỏ, đồng thời khởi động một cuộc điều tra mới về trợ cấp công nghiệp tại Trung Quốc. Ý tưởng này có thể đang thu hút được sự chú ý của các nhà lập pháp.

Hiện chưa rõ khi nào ông Biden sẽ đưa ra quyết định cuối cùng và liệu Trung Quốc có sẵn sàng phản ứng theo cách tương tự hay không nếu Mỹ dỡ bỏ bớt thuế quan trừng phạt.

Các chuyên gia chính sách đối ngoại cho rằng việc giảm thuế quan cùng với một cuộc điều tra tăng cường có thể khiến Bắc Kinh tức giận, trong bối cảnh hai nước đang nỗ lực tổ chức một cuộc gặp mặt trực tiếp giữa ông Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình.

Ông Clete Willems - đối tác tại hãng luật Akin Gump và từng là Phó Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia dưới thời ông Trump, cho biết: “Có khả năng Nhà Trắng sẽ giảm thuế quan ở một mức độ khiêm tốn”.

“Song, chính quyền ông Biden có thể muốn tách bạch giữa việc dỡ bỏ thuế quan với cuộc gọi mới đây cùng ông Tập và chuyến đi của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tới đảo Đài Loan…”, ông Willems nói.

Tuy nhiên, nếu chính phủ Mỹ thua kiện, môi trường chính trị mới có thể thúc đẩy Tổng thống Biden tăng cường chính sách chống lại Trung Quốc, ông Schaefer của Crowell nhận định.