Nước cờ cao tay của TikTok Shop ở Đông Nam Á

Đầu tuần này, Tập đoàn GoTo và TikTok đã công bố "mối quan hệ đối tác chiến lược có lợi đôi bên" ở Indonesia để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa - chiếm hơn 90% tổng số doanh nghiệp tại quốc gia vạn đảo.

Liên minh này đang phả thêm hơi nóng cho cuộc chơi thương mại điện tử ở Đông Nam Á.

"Chúng tôi cảm thấy rằng cái bắt tay này có thể gây áp lực lớn hơn cho Shopee vì họ đang phải vật lộn để duy trì lợi nhuận", Kai Wang - nhà phân tích cổ phiếu cấp cao tại Morningstar cho biết.

Cổ phiếu của Sea - đơn vị sở hữu Shopee, niêm yết tại Mỹ giảm 5,33% xuống còn 37,87 USD/cp sau thông tin nói trên. Quý III, công ty báo cáo khoản lỗ ròng 143,9 triệu USD, trái ngược với kết quả lãi 331 triệu USD trong quý trước, khi tập trung vào tăng trưởng thay vì lợi nhuận để bảo vệ thị phần.

Theo thỏa thuận được công bố vào 11/12, hoạt động kinh doanh của Tokopedia và TikTok Shop Indonesia sẽ được kết hợp thành một thực thể là PE Tokopedia, trong đó TikTok sẽ nắm cổ phần kiểm soát 75,01% và TikTok sẽ "bơm" 1,5 tỷ USD vào liên minh mới này.

"Các tính năng mua sắm trong ứng dụng TikTok ở Indonesia sẽ được vận hành và duy trì bởi liên doanh mới" hai công ty cho biết trong một tuyên bố chung.

"Tôi nghĩ động thái khá thú vị. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm đáng lo ngại cho lĩnh vực thương mại điện tử hoặc công nghệ tiêu dùng Đông Nam Á, đặc biệt là đối với các công ty địa phương đang nắm giữ thị phần tại nhiều quốc gia khác nhau", Venugopal Garre, Giám đốc điều hành tại Bernstein cho biết.

Ông Garre nói thêm: "Về cơ bản, Tokopedia hay GoTo đã từ bỏ mảng thương mại điện tử và chuyển giao nó cho TikTok để lấy cổ phần thiểu số. Đây chính là điều mà thị trường không thích. Thực tế là thị trường đang kỳ vọng GoTo sẽ kiếm tiền từ Tokopedia".

Cổ phiếu niêm yết tại Jakarta của GoTo giao dịch tăng hơn 3% lên 89 rupiah/cp vào sáng 12/12, sau khi giảm khoảng 20% vào hôm trước đó. Việc giá cổ phiếu giảm 20% phản ánh tâm lý thị trường về việc mất tiềm năng tăng giá do bán mảng kinh doanh thương mại điện tử và sự thất vọng khi GoTo không còn là cổ đông lớn nữa.

"Đối với các nhà đầu tư, thoả thuận này có chút thất vọng. Vì vậy, tôi không ngạc nhiên về mức giảm giá cổ phiếu mạnh mẽ như vậy hôm qua", ông Garre của Bernstein nói.

Morningstar đã nâng mục tiêu giá của GoTo lên 78 rupiah/cp vào hôm 11/12, từ mức mục tiêu trước đó là 63 rupiah/cp.

"Sự gia tăng trong định giá của chúng tôi phản ánh việc GoTo sẽ không còn phải chịu chi phí hoạt động đáng kể từ Tokopedia và giờ đây có thể đạt được lợi nhuận vào năm 2025, so với năm 2027.

Trong cách phân tích, chúng tôi cũng đã loại bỏ các chi phí hoạt động và quản lý liên quan đến mảng thương mại điện tử," ông Wang nói, đồng thời cho biết GoTo sẽ có vị thế tốt hơn để đạt được khả năng sinh lời.

Nhà phân tích Jianggan Li của Momentum Works, đánh giá thỏa thuận GoTo-TikTok là "một nước cờ cao tay".

"TikTok Shop sẽ giành được quyền kiểm soát hoạt động đầy đủ, tính hợp pháp trong việc vận hành thương mại điện tử cũng như có một số đồng minh địa phương hữu ích", Li nói.

"Chỉ dựa vào các sản phẩm thương mại điện tử, hoạt động và nguồn lực tài chính, Shopee sẽ không thể đánh bại trực diện TikTok Shop. Shopee cần một chiến lược rất rõ ràng để chiến thắng trong cuộc chơi này, và chìa khóa để chiến thắng có thể không nằm trong thương mại điện tử", ông Li nói thêm.

Indonesia có 125 triệu người dùng TikTok - thị trường Đông Nam Á lớn nhất và thị trường lớn thứ hai trên toàn cầu sau Mỹ của công ty.

Nhà phân tích Kai Wang cho rằng Sea đang chuyển hướng sang tăng trưởng hơn là lợi nhuận trong bối cảnh sự cạnh tranh gia tăng từ những cái tên như TikTok và Lazada của Alibaba ở Đông Nam Á.

"Thương mại điện tử qua livestreaming đã phát triển nhanh hơn trên các nền tảng mạng xã hội như Kuaishou và TikTok so với các nền tảng thương mại điện tử truyền thống gần đây, chúng tôi tin rằng Sea có thể sẽ phải chịu thêm chi phí hoạt động", Wang nói.

Ngoài ra, ông cho rằng điều này có thể dẫn đến việc biên lợi giảm sâu cho Sea trong trung hạn.