Những tín hiệu chững lại trong tăng trưởng lợi nhuận của VPBank
Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (Nguồn: VPBank)
Sau ba năm tăng trưởng ấn tượng, năm 2018, tổng thu nhập hoạt động và lợi nhuận trước thuế (LNTT) của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank - Mã: VPB) tăng lần lượt 25% và 13%, tương ứng hoàn thành 85% kế hoạch lợi nhuận cả năm.
CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng tăng trưởng thu nhập chậm lại chủ yếu do sự giảm tốc trong hoạt động cho vay, mảng kinh doanh mang lại hơn 80% thu nhập cho VPBank giai đoạn 2012 – 2017.
Cho vay tiêu dùng bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm
Dư nợ cho vay khách hàng hợp nhất của VPBank tăng 21,5% trong năm 2018, giảm tốc nhẹ so với mức tăng trưởng của năm 2017. Trong khi dư nợ của ngân hàng mẹ giữ mức tăng trưởng hơn 20% thì dư nợ cho vay tài chính tiêu dùng FE Credit chỉ tăng xấp xỉ 20%, chậm lại đáng kể so với hơn 40% của năm 2017.
Theo VDSC, khoảng 80% dư nợ phát sinh năm 2018 tại FE Credit được giải ngân trong quí IV/2018. Bên cạnh đó, dư nợ tín dụng không chỉ được giải ngân cho khách hàng cá nhân, vốn là đối tượng khách hàng chính của FE Credit, mà lần đầu tiên được giải ngân cho nhóm khách hàng là các công ty cổ phần.
Nếu loại trừ dư nợ các công ty này, dư nợ cho vay của FE Credit thực sự chỉ tăng 11,5%, khá thấp so với trước đây.
Trích lập dự phòng rủi ro đang bào mòn lợi nhuận của VPBank
Theo VDSC, vào cuối năm 2018, tỉ lệ nợ xấu của ngân hàng mẹ ở mức 2,7%, giảm nhẹ so với năm 2017 nhưng cao hơn so với các ngân hàng thương mại khác. Đối với nhóm khách hàng chính là cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ với tỉ lệ cho vay không tài sản đảm bảo cao, tỉ lệ nợ xấu phát sinh của VPBank cũng cao hơn các ngân hàng cùng nhóm.
Để giữ tỉ lệ nợ xấu dưới 3%, ngân hàng mẹ đã xóa hơn 3,2 nghìn tỉ đồng nợ xấu trong năm 2018, cao gần gấp đôi so với năm 2017. Đồng thời, VPBank đã trích hơn 30% lợi nhuận trước dự phòng (PPOP), tức là 3,7 nghìn tỉ đồng, nâng trích lập dự phòng rủi ro cho vay cao hơn 34% so với năm 2017.
Mặt khác, chất lượng nợ vay của FE Credit cũng suy giảm trong năm 2018. Tỉ lệ nợ xấu tăng lên 5,9%, so với 5% của năm 2017. Công ty tài chính này đã xóa hơn 7,4 nghìn tỉ đồng nợ xấu, tăng 50% so với năm trước và sử dụng 65% lợi nhuận trước dự phòng nhằm trích lập dự phòng đối với tổn thất cho vay (năm 2017 là 55%), tăng 44% so với cùng kì.
Thu hồi nợ xấu liên quan đến trái phiếu đặc biệt VAMC ghi nhận kết quả khả quan trong năm 2018. Số dư trái phiếu VAMC chưa trích lập còn 2,4 nghìn tỉ đồng vào cuối năm 2018. VPBank đặt kế hoạch tất toán toàn bộ số dư trái phiếu này vào năm 2020.
Nền tảng vốn mạnh hỗ trợ phát triển ngân hàng số
Theo VDSC, VPBank được đánh giá đang có nền tảng vốn khá mạnh mẽ. Sau khi phát hành riêng lẻ năm 2017, tổng vốn chủ sở hữu của VPBank đạt hơn 30,5 nghìn tỉ đồng, cao nhất trong số các ngân hàng thương mại.
Với nguồn vốn mới, VPBank đã tích cực đầu tư vào ngân hàng số, tập trung vào tất cả các phân khúc chiến lược như cho vay tiêu dùng ($NAP), SMEs (SME Connect), cá nhân (YOLO, Timo)...
VDSC cho rằng, việc chủ động phát triển nền tảng kỹ thuật số sẽ giúp VPBank tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn và tiết giảm đáng kể chi phí hoạt động. Tuy nhiên, điều này cũng sẽ cần nhiều thời gian để có được kết quả tích cực như vậy.
Trong năm 2018, VPBank đã mua lại hơn 73,2 triệu cổ phiếu ưu đãi, khiến CAR giảm so với năm 2017. Tuy nhiên, CAR vẫn đủ tiêu chuẩn theo cả yêu cầu của Thông tư 36 và Thông tư 41. Hiện VPBank đang chờ Ngân hàng Nhà nước phê duyệt áp dụng CAR Basel II (Thông tư 41). Ngân hàng giữ lại lợi nhuận năm 2018 nhằm tăng cường vốn.
Trong năm 2019, VDSC dự báo tăng trưởng cho vay khách hàng của ngân hàng mẹ và FE Credit đạt lần lượt 19% và 14%. LNTT hợp nhất vào khoảng 9,3 nghìn tỉ đồng, nếu loại trừ khoản thu nhập bất thường là 856 tỉ đồng ghi nhận năm 2018 từ phí độc quyền bán bancassurance với AIA.
