Những chuyện gây sốc của tập đoàn sản xuất khẩu trang cao cấp N95

Hồi cuối tháng 1, thông tin dịch viêm phổi cấp do virus corona từ Vũ Hán, Trung Quốc khiến nhiều gia đình mua trữ sẵn các loại khẩu trang y tế. Khẩu trang 3M với các mã hàng 9501v và 9001v được người dùng săn đón nhiều nhất. Ở TP.HCM, những mã sản phẩm 3M rơi vào tình trạng tăng giá vì nhu cầu quá cao.

Đặt trụ sở ở bang Minnesota, 3M là một trong những nhà sản xuất khẩu trang cao cấp N95 lớn nhất thế giới. Hiện tại, nhu cầu đối với khẩu trang N95 ở Mỹ và trên thế giới rất cao do sự bùng phát của dịch COVID-19.

3M tăng công suất liên tục để đáp ứng nhu cầu tăng vọt

Khẩu trang N95 có tên như vậy vì chúng có khả năng lọc tới 95% hạt bụi lớn và nhỏ, cũng như một số loại vi khuẩn. Người ta coi chúng là đồ bảo hộ quan trọng đối với nhiều nghề - từ xây dựng tới y khoa.

Ngay từ đầu năm 2020, giới chức y tế Mỹ đã lo ngại về nguy cơ thiếu khẩu trang N95. Hồi đầu tháng 3, Bộ Y tế và Dịch vụ con người Mỹ tuyên bố đất nước chỉ có khoảng 35 triệu khẩu trang N95 để chống một đại dịch, trong khi số khẩu trang cần thiết lên tới 3,5 tỉ.

3M đã phải tăng công suất từ khoảng 400 triệu khẩu trang mỗi năm lên 1,1 tỉ sản phẩm mỗi năm. Vài ngày trước, tập đoàn thông báo họ sẽ tiếp tục nâng công suất lên 2 tỉ chiếc trong vòng 12 tháng.

Sự bùng nổ của nhu cầu mua khẩu trang cao cấp là cú hích đầy khích lệ đối với 3M. Trong năm 2019, tập đoàn đạt doanh số khoảng 32 tỉ USD. Các nhà phân tích Phố Wall ước tính 3M đạt doanh thu từ 100 tới 325 triệu USD trước khi dịch COVID-19 bùng phát. 

"Dịch COVID-19 sẽ giúp doanh số của 3M tăng thêm 300 triệu USD", một nhà phân tích khẳng định.

Con số ấy có thể chỉ là phần nhỏ trong tổng doanh số của 3M, song tầm quan trọng của khẩu trang 3M vẫn khiến dư luận Mỹ và thế giới chú ý tới 3M. 

Bất chấp kết quả kinh doanh ấn tượng với khẩu trang N95, giá cổ phiếu của 3M hôm 31/3 lại giảm hơn 22% so với hồi đầu năm.

Cáo buộc dung túng nhà phân phối thổi giá khẩu trang N95

Mark Cuban, vị tỉ phú tham gia chương trình Shark Tank Mỹ, cáo buộc 3M làm ngơ trước hành vi thổi giá khẩu trang N95 của các nhà phân phối, khiến giá khẩu trang tăng vọt và khó tới tay lực lượng nhân viên y tế đang chống COVID-19 ở tuyến đầu.

"Tôi rất phấn khích khi biết 3M tăng sản lượng khẩu trang N95. Song nguồn cung đã không khớp với cầu. Tại sao 3M không yêu cầu các nhà phân phối bán khẩu trang cho các bệnh viện thay vì bán cho người dân với giá trên trời?", ông Cuban nói với Bloomberg.

Từ khi COVID-19 gieo rắc kinh hoàng khắp nước Mỹ, tỉ phú Cuban đã chi tiền và tổ chức các hoạt động nhằm giúp lực lượng y tế tiếp cận những đồ bảo hộ cần thiết - bao gồm khẩu trang N95. Tuy nhiên, ông nhận thấy giá khẩu trang N95 liên tục tăng vọt trong bối cảnh các chính quyền bang, bệnh viên và người dân đua nhau mua.

Mặc dù Tổng thống Donald Trump ca ngợi 3M tham gia cuộc chiến chống COVID-19, ông Cuban cáo buộc tập đoàn nói dối về giải pháp xử lí tình trạng thổi giá khẩu trang.

"3M liệt kê toàn bộ danh sách nhà phân phối trên mạng, và những nhà phân phối ấy đang kiếm rất nhiều tiền. Họ không phải bán khẩu trang cho bệnh viện và đó là hành vi sai trái, là tội ác", vị tỉ phú nhấn mạnh.

Cuban giải thích rằng, mãi tới gần đây 3M vẫn chỉ bán khẩu trang cho các nhà phân phối thay vì đưa trực tiếp khẩu trang tới bệnh viện và các cơ sở y tế.

"Ban lãnh đạo 3M không hề hành động khi các nhà phân phối của họ tăng giá khẩu trang N95", ông nói.

Vị tỉ phú kể rằng ông phát hiện hành vi nâng giá của nhà phân phối khẩu trang N95 khi ông nhận e-mail của một người trong số họ. Trong e-mail, nhà phân phối chào bán 100.000 khẩu trang với giá ưu đãi là 8 USD/chiếc, trong khi trước đó Cuban mua khẩu trang với giá 4-8 USD/chiếc.

"Nhà phân phối của 3M thường bán khẩu trang cho những người bán lẻ ở chợ đen, và những kẻ đó tiếp tục nâng giá khẩu trang lên mức rất cao để trục lợi. Họ vận hành như một chợ ma túy bất hợp pháp", Cuban cáo buộc.