NHNN đề xuất không kê biên tài sản đang thế chấp ngân hàng để thực hiện nghĩa vụ khác
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các tổ chức tín dụng (TCTD) để luật hoá một số nội dung của Nghị quyết số 42/2017/QH14.
Theo NHNN, việc luật hóa quy định tại Nghị quyết 42 tạo khuôn khổ pháp lý đồng bộ, giúp giải quyết vướng mắc, hỗ trợ TCTD và tổ chức xử lý nợ xấu, từ đó cải thiện khả năng xoay vòng vốn và tiếp cận tín dụng với chi phí hợp lý cho người dân và doanh nghiệp.
Cụ thể, ba chính sách liên quan đến xử lý tài sản bảo đảm (TSBĐ) tại Nghị quyết số 42 được đề xuất luật hóa theo hướng sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD bao gồm:
Quyền thu giữ TSĐB: trao quyền cho các TCTD thu giữ tài sản đảm bảo trong trường hợp khách hàng vay không thanh toán được nợ, với điều kiện hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về quyền này.
Quy định về kê biên TSĐB của bên phải thi hành án: TSBĐ của khoản nợ xấu của bên phải thi hành án đang bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ tại TCTD không bị kê biên để thực hiện nghĩa vụ khác, qua đó giúp đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu.
Hoàn trả TSĐB là vật chứng trong vụ án hình sự cũng như TSĐB là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính: thiết lập một khung pháp lý rõ ràng về hoàn trả tài sản bị thu giữ liên quan đến các vụ án hình sự hoặc hành chính.
Bản dự thảo dự kiến sẽ được trình và có thể được thông qua tại kỳ họp Quốc Hội vào tháng 5/2025.
Báo cáo Chứng khoán SSI cho biết nếu không có các quy định về xử lý nợ xấu, việc giải quyết nợ chủ yếu dựa vào khởi kiện và thi hành án, kéo dài nhiều năm. Các ngân hàng phải trích lập dự phòng rủi ro, dừng thu lãi và chịu chi phí vốn hàng ngày, tạo áp lực lên bảng cân đối kế toán.
"Điều này đặc biệt khó khăn với ngân hàng có tỷ trọng cho vay bán lẻ cao, khiến chi phí vận hành tăng và hạn chế khả năng mở rộng tín dụng hoặc giảm lãi suất cho vay", báo cáo nêu rõ.
Ở góc độ phân tích các chuyên gia SSI cho rằng việc luật hóa các quy định nói trên của Nghị quyết 42 là một bước quan trọng trong việc tháo gỡ những khó khăn liên quan đến quá trình xử lý nợ xấu của ngành ngân hàng, đặc biệt là trong bối cảnh tổng tài sản có vấn đề (bao gồm nợ xấu, trái phiếu VAMC và các khoản nợ xấu tiềm ẩn khác) của hệ thống đã tăng lên khoảng 7%.
Ngoài ra, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng và GDP được Chính phủ đặt ở mức tương đối cao, nhóm phân tích nhận định rằng hệ thống ngân hàng cần một khung pháp lý ổn định và toàn diện để giải quyết nợ xấu, thay vì một chương trình thí điểm tạm thời trong một khoảng thời gian xác định như trước đây.
Theo quan điểm của các chuyên gia, việc luật hóa Nghị quyết 42 sẽ củng cố nền tảng pháp lý cho việc giải quyết nợ xấu, giảm thời gian xử lý và cải thiện hiệu quả thu hồi nợ; cải thiện quy trình thanh lý tài sản, cho phép các ngân hàng đẩy nhanh việc bán tài sản đảm bảo và thu hồi vốn hiệu quả hơn.
Đồng thời, giảm chi phí vận hành và tăng cường khả năng mở rộng tín dụng, phù hợp với mục tiêu của Chính phủ trong việc cải thiện tiếp cận tín dụng và giảm lãi suất cho vay vào năm 2025.
Mặc dù các sửa đổi đề xuất sẽ mang lại lợi ích cho tất cả các TCTD, các chuyên gia SSI nhận định đối với các ngân hàng có tỷ trọng cho vay bán lẻ cao, những ngân hàng phải xử lý nhiều khoản vay nhỏ sẽ được hưởng lợi nhiều nhất, do việc giải quyết nợ xấu nhanh sẽ giảm đáng kể gánh nặng vận hành và cải thiện khả năng sinh lời.
