Ngành hàng không đối mặt thách thức mới liên quan tới dịch COVID-19

Trao đổi với tờ Wall Street Journal, Hiệp hội Hàng không Quốc tế (IATA) cho biết họ đã theo dõi tình trạng làm giả giấy chứng nhận âm tính với COVID-19 ở nhiều nước, từ Pháp, Brazil, Bangladesh cho tới Afghanistan. Cảnh sát và cơ quan xuất nhập cảnh các nước cho biết đã bắt nhiều vụ mua bán giấy xét nghiệm giả ở Vương quốc Anh, Tây Ban Nha, Indonesia, Zimbabwe và nhiều nước khác.

Vấn nạn này đang gây nhiều khó khăn cho các chuyến bay quốc tế, bởi hiện các chuyến bay nội địa không yêu cầu khách phải có giấy chứng nhận xét nghiệm. Các hãng hàng không chuyên bay tuyến quốc tế, nhất là các hãng hoạt động ở châu Âu, hiện rất lo ngại với tình trạng này, khi nhu cầu đi lại bằng đường hàng không được kỳ vong sẽ cao lên trong mùa hè sắp tới.

Các hãng hàng không cho biết nhân viên của họ không được đào tạo để có thể kiểm soát hiệu quả các loại giấy chứng nhận sức khỏe, đồng thời tỏ ra quan ngại vấn nạn giấy chứng nhận giả sẽ nghiêm trọng hơn nữa khi các nước bắt đầu áp dụng quy định phải có hộ chiếu vaccine mới được nhập cảnh. 

Tại hãng hàng không Brussels Airlines, các nhân viên phải chia sẻ cho nhau xem các giấy chứng nhận giả mà họ từng thấy để có thêm kỹ năng và kinh nghiệm phát hiện giấy chứng nhận giả.

Hiện nhiều hãng hàng không đang thúc đẩy để có thể xem các loại giấy chứng nhận y tế trên nền tảng kỹ thuật số, kể cả chứng nhận đã tiêm chủng hay đã làm xét nghiệm, vì như vậy việc kiểm duyệt sẽ nhanh hơn và không cần có quá nhiều nhân viên phải làm việc này tại các sân bay. 

Giám đốc điều hành Qatar Airways, ông Akbar Al Baker cho rằng kể cả làm được như vậy thì cũng không thể ngăn cản được những người cố tình muốn dùng giấy tờ xét nghiệm giả.

Theo Trung tâm Phòng ngừa Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC), hiện gần 120 nước yêu cầu phải có kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19 mới được nhập cảnh. CDC cũng yêu cầu các chuyến bay từ nước khác tới Mỹ phải kiểm tra giấy tờ y tế của khách hàng, phải đảm bảo khách có kết quả âm tính với SARS-CoV-2 hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau khi nhiễm COVID-19.

Chính phủ nhiều nước giờ đây muốn chuyển gánh nặng kiểm tra giấy tờ y tế cho các hãng hàng không. Hãng Lufthansa của Đức đã bị phạt tới 25.000 euro (30.000 USD) vì đã để khách có giấy tờ y tế giả hoặc không đúng sự thật lên máy bay. Theo số liệu của cảnh sát Đức, chỉ trong thời gian từ 24/1-8/4, Đức ghi nhận 3.838 vụ đi lại bất hợp pháp do dùng giấy tờ y tế giả. 

Hiện Lufthansa đã tập hợp một danh sách các trung tâm xét nghiệm uy tín được phép hoạt động ở các nước mà hãng hiện bay tới. Bộ Nội vụ Đức cũng cho biết họ đã nắm được tình hình giấy xét nghiệm COVID-19 giả hiện nay và sẽ theo dõi chặt chẽ.

Mới đây, hãng hàng không Qatar Airways đã yêu cầu giấy kết quả xét nghiệm âm tính của khách bay phải được gửi thẳng tới hãng từ các trung tâm xét nghiệm và bất kỳ hành khách nào bị phát hiện dùng giấy tờ giả sẽ bị hãng đưa vào danh sách đen. Qatar Airways cũng đưa ra danh sách các cơ sở y tế ở các nước mà hãng này chấp nhận kết quả nhằm giảm thiểu tình trạng giấy chứng nhận xét nghiệm giả.

Tại sân bay Heathrow của Anh, việc kiểm tra giấy chứng nhận xét nghiệm đã khiến khách tới đây bằng đường hàng không phải xếp hàng thêm hơn sáu giờ đồng hồ, trong điều kiện sân bay chỉ có 541.000 người bay trong tháng Ba vừa qua, tức giảm 91,7% so với số người di chuyển bằng đường hàng không qua sân bay này hồi 2019, trước thời điểm dịch COVID-19 xảy ra.

Giám đốc điều hành hãng hàng không Virgin Atlantic Airways chia sẻ nhiều hãng hàng không hiện không muốn phải nhận thêm trách nhiệm kiểm tra giấy chứng nhận xét nghiệm của khách trước khi để khách lên máy bay vì quá trình này mất nhiều thời gian, và gây ùn tắc dòng người xếp hàng.