Ngân hàng và cuộc chạy đua về trí tuệ nhân tạo

Trong thời đại lãi suất thấp, sự thay đổi nhanh chóng của thị trường và cạnh tranh gay gắt từ các công ty công nghệ tài chính (fintech), các ngân hàng buộc phải tìm ra được các giải pháp mới nhằm bắt kịp với xu thế phát triển của tương lai. 

Chính điều này đã khiến các nhà băng bắt đầu nghiên cứu về các giải pháp công nghệ về trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (machine learning) và thậm chí cả robot để đưa vào ứng dụng phục vụ khách hàng, theo The Asian Banker.

Ngân hàng Trung Quốc dẫn đầu xu hướng

Hiện tại, các ngân hàng và công ty fintech Trung Quốc đang dẫn đầu xu hướng về học máy và xây dựng lực lượng lao động khoa học dữ liệu trong cộng đồng công nghệ toàn cầu. Những ngân hàng châu Âu và Mỹ có thể đi trước một chút trong áp dụng công nghệ mới nhưng châu Á đang tiến bước nhanh chóng và được cho là sẽ vượt qua các nước phương Tây trong những năm tới.

Dẫn đầu cho xu hướng này tại Trung Quốc là Ngân hàng China CITIC, tổ chức đang phát triển "nền tảng não" (brain platform) cùng với Đại học Thanh Hoa. Dự án có khoảng 15 mô hình học máy được áp dụng trong các bộ phận khác nhau của ngân hàng, tiếp thị, tự động hóa, AML và chống gian lận. 

Trong đó, bao gồm việc xây dựng nền tảng trí tuệ nhân tạo và mô hình kinh doanh tài chính thương mại dựa trên công nghệ blockchain có hợp tác với Bank of China và China Minsheng Bank. 

Đại diện của CITIC cho biết: "Nền tảng này nhằm mục đích trao quyền một cách thông minh cho từng mảng kinh doanh... Nền tảng này dễ sử dụng và được điều chỉnh để phù hợp với các nhu cầu cụ thể của hoạt động ngân hàng, cung cấp giao diện xử lí ngay lập tức với nhiều giao dịch".

Ngoài CITIC, một ứng dụng gây chú ý tại Trung Quốc trong lĩnh vực này nữa là aiBank, một liên doanh ngân hàng số với Baidu. 

Trong năm 2019, aiBank ra sức tìm kiếm các đối tác đầu tư chiến lược với số tiền lên tới 1 tỉ USD (7 tỉ nhân dân tệ), cũng như công bố hợp tác với công ty thẻ tín dụng 51 Credit Card để tạo ra hệ sinh thái fintech thử nghiệm mang tính đổi mới.

aiBank sẽ tập trung vào kiểm soát rủi ro thông minh và các ứng dụng dữ liệu lớn, cũng như tìm giải pháp trong các lĩnh vực truyền thống hơn như tài chính tiêu dùng, thanh toán tín dụng, hoạt động kí quĩ và fintech.

Trong khi đó, Ngân hàng ICBC lên kế hoạch xây dựng ngân hàng thông minh tập trung vào việc cải thiện dịch vụ cho hơn một tỉ khách hàng bán lẻ của mình. 

Ngân hàng này đang tập trung vào dịch vụ thông minh và xây dựng một hệ thống hỗ trợ vận hành tích hợp tất cả các kênh và ưu tiên trải nghiệm của khách hàng, sử dụng các công cụ như hộp thoại tự động, kết nối liền mạch trên nền tảng AI và thủ công và Q&A thông minh được nhúng theo kịch bản.

Tiến bộ nhanh chóng cần sự tập trung nguồn lực

Những công ty tiên tiến nhất đã đi trước một bước với tầm nhìn về tương lai của thế giới công nghệ. Ping An Group đang tạo ra một con đường khác biệt với tầm nhìn toàn diện. 

Giám đốc bộ phận đổi mới Jonathan Larsen gần đây đã tiết lộ rằng mặc dù có 1 tỉ USD dành cho đổi mới, nhưng ngân hàng Ping An không hề ảo tưởng rằng "chúng tôi có bất kì sự độc quyền nào" về công nghệ chuyển đổi.

Trong lúc Ping An đầu tư vào tích hợp công nghệ, các công nghệ kết nối và xây dựng công ty công nghệ độc quyền (từ đó cung cấp dịch vụ cho các ngân hàng khác), ông Larsen cũng có nhiệm vụ sử dụng vốn để nghiên cứu những doanh nghiệp có công nghệ tiên tiến nhất.

"Thành phố thông minh là một trong 5 hệ sinh thái mà chúng tôi đang tập trung. Chúng tôi cung cấp một ứng dụng duy nhất cho phép mọi cư dân ở Thâm Quyến tiếp cận tới phần lớn dịch vụ Chính phủ một cách dễ dàng như sử dụng một dịch vụ trực tuyến.

Chúng tôi đang nghiên cứu công cụ phân tích, AI và giải pháp blockchain có thể sử dụng trong việc theo dõi số liệu Chính phủ, đăng ký bất động sản, quản lí lưu thông và kiểm soát ô nhiễm", ông nói,

Trong năm 2018, chi tiêu vốn dành cho công nghệ thông tin của Ping An tăng 82% so với cùng kì năm trước và lượng nhân viên công nghệ cũng tăng thêm hơn 44%.

Có thể cho rằng Trung Quốc đang đi đầu về AI trong lĩnh vực tài chính vì họ đã sớm sáp nhập công nghệ với tài chính. WeBank (dưới sự dẫn dắt của Tencent) và Alipay (của Ant Financial) vốn chi phối lĩnh vực trung gian thanh toán di động  của Trung Quốc và được định giá khoảng 7.170 tỉ USD (tương đương 50.000 tỉ nhân dân tệ). 

Hai công ty này chuyên xây dựng hồ sơ tâm lí đầy đủ của khách hàng thông qua dữ liệu cá nhân, xã hội, tài chính và thương mại.

WeBank gần đây thông báo thành lập Retail & AI Joint Laboratory cùng với nhà bán lẻ BKK Group để "phá vỡ những khó khăn trong các ngành bán lẻ truyền thống, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế". 

Công ty này sẽ tập trung vào ba trụ cột chính: lao động thông minh, phân tích hoạt động thông minh, dự báo sản phẩm phổ biến, với mục tiêu táo bạo chẳng hạn như cải thiện tính hiệu quả ở vị trí thu ngân.

Phần còn lại của châu Á đang tận dụng lợi thế đến sau

Các quốc gia châu Á khác vốn chưa có nhiều bước tiến như Trung Quốc đang bắt đầu nghiên cứu tự động hóa quá trình bằng robot, chatbot và học máy trong phân tích tín dụng.

Một số công ty (như Yoma Bank của Myanmar) cho thấy họ có một vài lợi thế từ của người đến sau. Họ sử dụng nền tảng phân tích quyết định từ Experion và cố gắng xây dựng phân tích tín dụng hàng đầu bằng cách nhảy vào nghiên cứu bước tiến mới nhất về học máy.

Deepak Singh, Giám đốc kĩ thuật số tại Kotak Bank ở Ấn Độ, cho biết công ty của ông bắt đầu cuộc hành trình về AI từ hai năm về trước. Mục tiêu là giảm chi phí và cải thiện tính hiệu quả, không chỉ là giảm giờ làm việc mà còn giảm bớt tỉ lệ sai sót.

"Chúng tôi có hàng triệu khách hàng liên lạc qua WhatsApp và chúng tôi đang tích hợp đầy đủ vào ứng dụng", ông Singh nói thêm. "Về phần giọng nói và tiếng bản địa, thách thức của việc hoạt động tại một đất nước có quá nhiều ngôn ngữ là chúng tôi không thể đào tạo nhân viên để giải quyết tất cả ngôn ngữ này, vì vậy chúng tôi đang xây dựng bộ phận hỗ trợ ngôn ngữ và tạo video tự động".