Nếu thỏa thuận hạt nhân Iran thất bại, giá dầu có thể lên đến 150 USD/thùng
Ảnh: AFP
CNBC đưa tin, khi Chính phủ Iran bắt đầu phá vỡ các giới hạn làm giàu uranium đã được thống nhất trước đó, các nhà lãnh đạo châu Âu đang lúng túng trong việc duy trì thỏa thuận.
Hôm 15/7, Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt tuyên bố thỏa thuận hạt nhân Iran thời Obama vẫn chưa chấm dứt.
Thỏa thuận này được kí kết bởi Mỹ, Anh, Iran, Nga, Trung Quốc, Pháp và Đức năm 2015 và nhằm mục đích cung cấp các gói cứu trợ kinh tế cho Iran để đổi lấy giới hạn trong chương trình hạt nhân của Iran.
Các nhà lập pháp châu Âu khác nhấn mạnh mối nguy hại của việc dập tắt thỏa thuận, trong khi Tehran cho biết họ luôn có thể đảo ngược các vi phạm nếu Liên minh châu Âu (EU) bất chấp lệnh trừng phạt của Mỹ nối lại đàm phán với Iran.
Tuy nhiên, đây là điều bất khả thi hoặc không bên nào muốn thực hiện.
Đối với nhiều quan sát viên về vấn đề Iran, thỏa thuận đã sụp đổ. Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra nếu nó chính thức kết thúc và hậu quả đối với thể giới là gì?
Tác động đến giá dầu
Xu hưỡng của giá dầu sẽ phụ thuộc vào bước đi tiếp theo của Iran đối với chương trình hạt nhân của nước này trong trường hợp thỏa thuận chấm dứt và liệu chiến lược của Tehran có kích hoạt phản ứng quân sự từ phía Mỹ hay không.
"Nếu thỏa thuận chấm dứt và Iran bắt đầu làm giàu uranium một lần nữa ở mức 20% và quay máy li tâm với tốc độ cao hơn, chúng ta sẽ tiến gần hơn đến một cuộc đụng độ quân sự tiềm tàng giữa Mỹ và Iran, hoặc giữa Israel và Iran", ông Helima Croft nhận định.
Ông Croft hiện là người đứng đầu bộ phận chiến lược hàng hóa tại công ty RBC Capital Markets. Cũng theo ông, kịch bản trên có thể kéo giá dầu tăng vọt tạm thời.
Các nhà lãnh đạo Iran đã nhiều lần khẳng định họ không theo đuổi vũ khí hạt nhân, mà thay vào đó là năng lượng hạt nhân dân sự.
Tuy nhiên, trước khi thỏa thuận năm 2015 có hiệu lực, nước này đã làm giàu uranium (nguyên liệu phân hạch cần thiết cho một quả bom) ở mức 20%, vượt xa mức 3,67% ở chương trình năng lượng.
Ngoài ra, Iran chỉ còn mất thêm ba tháng trước khi đạt cột mốc 90%, tương tương mức độ uranium dùng trong vũ khí hạt nhân.
"Nếu chiến tranh diễn ra, chúng tôi ước tính giá dầu sẽ nhanh chóng lên tới 150 USD/thùng sau khi chiến sự bùng nổ", các nhà phân tích của Capital Econimics (London) cho hay trong một ghi chú vào tuần trước.
20 triệu thùng dầu thô được sản xuất mỗi ngày ở vịnh Ba Tư. Xung đột có thể dẫn đến việc đóng cửa eo biển Hormuz, nơi một phần ba lượng dầu trên thế giới phải đi qua.
Phản ứng của quân đội Mỹ
Phần lớn nhà phân tích tiếp tục nhận định không có nguy cơ chiến tranh ở vịnh Ba Tư, tuy nhiên họ vẫn lo ngại với căng thẳng leo thang và sự thiếu vắng kênh liên lạc ngoại giao có thể gây ra một cuộc xung đột nghiêm trọng.
"Về phía Mỹ, tôi nghĩ tất cả phụ thuộc vào các cân nhắc chính trị trong nước của Tổng thống Trump và các cố vấn của ông ấy", ông Richard Nephew, chuyên gia về lệnh trừng phạt kiêm giám đốc chương trình tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Năng lượng Toàn cầu tại Đại học Columbia, nói với CNBC.
Với chiến dịch tái tranh cử đang được tiến hành và cam kết dài hạn nhằm chấm dứt các cuộc chiến ở Trung Đông của Tổng thống Trump, việc Mỹ chỉ trích Iran bắn hạ máy bay không người lái của nước này vào tháng 6 và sau đó hủy bỏ cuộc tấn công trả đũa theo kế hoạch cho thấy ông Trump rất miễn cưỡng trong việc gây chiến.
Tuy nhiên, hôm 18/7, Tổng thống Mỹ cho biết một tàu Hải quân Mỹ đã bắn hạ máy bay không người lái của Iran để phòng vệ tại eo biển Hormuz.
Ông Nephew tin rằng Iran sẽ thận trọng trong hoạt động phát triển vũ khí hạt nhân. Một số chuyên gia an ninh nhận định, Mỹ có thể tấn công phá hủy các cơ sở hạt nhân của Iran nếu xung đột bùng nổ.
Về năng lực quân sự, Mỹ có lợi thế hơn nhiều so với Iran, ông Michael Rubin, cựu qaun chức Lầu Năm Góc và là học giả thường trú tại Viện Doanh nghiệp Mỹ ở Washington D.C, cho hay.
