Nền kinh tế G7 nào sẽ gặp khó khăn nhất trong đợt suy thoái sắp tới?

Nước Anh gặp rắc rối

Trong bối cảnh những tác động kéo dài của đại dịch và cuộc chiến tại Ukraine tiếp tục đè nặng lên tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2023, một số quốc gia phát triển như Vương quốc Anh sẽ phải đối mặt với thách thức lớn hơn nhiều so với những quốc gia khác.

Theo một cuộc khảo sát của tờ Financial Times (FT) công bố ngày 2/1, Anh đang phải đối mặt với “cuộc suy thoái sâu hơn và kéo dài hơn” so với bất kỳ quốc gia nào trong Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7), với khoảng 80% các nhà kinh tế cho rằng Anh sẽ phải chịu gánh nặng của một cuộc suy thoái kéo dài hơn so với các quốc gia phát triển khác.

FT đã khảo sát ý kiến của 101 nhà kinh tế tại Anh về triển vọng của quốc gia này so với các nước G7 khác. Theo kết quả khảo sát, phần lớn các nhà kinh tế cho rằng Anh đang phải đối mặt với một đợt suy giảm kinh tế nghiêm trọng hơn nhiều và sẽ mất nhiều thời gian hơn để phục hồi.

Các nhà kinh tế nhất trí rằng tỷ lệ lạm phát cao, sự sụt giảm lực lượng lao động lẫn quan hệ thương mại với EU và cuộc khủng hoảng năng lượng do xung đột Ukraine là những nhân tố chính “phủ mây đen” lên triển vọng của kinh tế Anh.

Ông Ricardo Reis, Giáo sư tại Trường Kinh tế London và là một nhà kinh tế tham gia khảo sát của FT, nói: “Nước Anh đang gánh chịu cú sốc năng lượng tồi tệ như ở châu Âu, tỷ lệ lạm phát tồi tệ như Mỹ, đồng thời nước này còn đối mặt với vấn đề thiếu nguồn cung lao động sau Brexit và cuộc khủng hoảng y tế".

Một năm khó khăn phía trước

Các nhà kinh tế được khảo sát dự đoán lạm phát sẽ trở lại bình thường vào năm 2024, song 2023 có thể sẽ là một chặng đường dài đối với kinh tế Anh.

Cuộc khảo sát cho thấy lạm phát cao sẽ gia tăng gánh nặng tài chính cho người tiêu dùng trong khi chính sách tăng lãi suất của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đẩy chi phí đi vay cao hơn. Để mô tả về triển vọng tiêu dùng trong năm mới, các nhà kinh tế đã sử dụng một số tính từ như “khủng khiếp”, “khốn khổ”.

Lạm phát tại Anh đứng ở mức 10,7% trong tháng 12 và giống như nhiều quốc gia, BoE đã sử dụng một loạt các đợt tăng lãi suất trong năm 2022 để kiềm chế đà tăng của giá cả.

Tại cuộc họp cuối cùng của năm 2022, diễn ra trong tháng 12, BoE đã tăng lãi suất một lần nữa, đồng thời phát đi tín hiệu sẵn sàng “phản ứng mạnh mẽ” bằng nhiều đợt tăng lãi suất cao hơn nếu lạm phát có dấu hiệu kéo dài trong năm 2023.

Các nhà kinh tế được FT khảo sát dự kiến lạm phát có thể tiếp tục tăng cao trong năm nay do ảnh hưởng của cuộc chiến tại Ukraine.

Để đáp trả các biện pháp trừng phạt của phương Tây, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cắt giảm dòng chảy khí tự nhiên tới châu Âu, khiến giá năng lượng tăng vọt trong năm 2022.

Việc siết chặt nguồn cung đã gây ra một cuộc khủng hoảng năng lượng tại Anh, khi quốc gia này phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên để sản xuất 40% sản lượng điện và đáp ứng 84% nhu cầu sưởi ấm. Bên cạnh đó, không giống như EU, Anh có khả năng lưu trữ khí đốt rất hạn chế.

Vấn đề lạm phát của Anh càng trở nên trầm trọng hơn do sự thu hẹp lực lượng lao động. Trong vài năm qua, số lượng nhân viên nghỉ việc tại Anh đã cán mốc kỷ lục, do các bệnh mãn tính và vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Theo Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh (ONS), số lượng lao động nghỉ việc do ốm đau đã tăng 500.000 người trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến tháng 11/2022.

Lực lượng lao động sụt giảm cũng gây thiệt hại cho các dịch vụ công tại Anh. Lực lượng lao động làm việc trong các lĩnh vực an sinh xã hội  đã giảm 50.000 người trong năm 2022 do bất đồng về tiền lương và vấn đề sức khỏe, ghi dấu lần giảm đầu tiên trong một thập kỷ.

Quá trình phục hồi chậm chạp

Lạm phát cao và lực lượng lao động thu hẹp sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái của Anh trong năm nay. Tuy nhiên, 2023 không phải là năm đầu tiên kinh tế Anh tụt hậu so với các nước thành viên G7 khác.

Trong giai đoạn đầu bùng phát đại dịch COVID-19 trong năm 2020, phần lớn các nước trên thế giới bước vào một cuộc suy thoái ngắn, kinh tế Anh đã trải qua tình trạng suy thoái nghiêm trọng nhất trong khối G7. Các nhà kinh tế cho rằng sự suy giảm mạnh này là do sự trì hoãn của Anh trong việc đưa ra các biện pháp phong tỏa, khiến số ca tử vong do dịch COVID-19 gây ra xếp vào hàng cao nhất châu Âu.

Kể từ sau đại dịch, quá trình phục hồi kinh tế tại Anh cũng chậm hơn so với các quốc gia giàu có khác.

Theo số liệu chính thức từ ONS công bố vào tháng 9, Anh là quốc gia G7 duy nhất có nền kinh tế trong năm 2022 kém hơn so với trước đại dịch, khi lạm phát và lãi suất cao giáng đòn mạnh vào tăng trưởng kinh tế.