Mỹ siết ưu đãi xe điện có ảnh hưởng đến việc bán xe và xây nhà máy của VinFast?

Ngày 31/3, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố kế hoạch siết chặt các ưu đãi về thuế dành cho ô tô điện, trong đó có thể giảm bớt hoặc xoá bỏ hoàn toàn các khoản tín dụng thuế đối với một số dòng xe. Các biện pháp sẽ được áp dụng từ ngày 18/4, tờ Reuters đưa tin.

Biện pháp cứng rắn mới nhằm mục đích loại bỏ sự phụ thuộc của Mỹ vào chuỗi cung ứng pin điện từ Trung Quốc. Đây cũng là một phần trong nỗ lực của Tổng thống Joe Biden nhằm đạt được mục tiêu 50% số xe mới bán ra tại Mỹ vào năm 2030 là xe điện hoặc xe hybrid.

Hướng dẫn về xuất xứ nguồn cung pin điện được ban hành vào ngày 31/3 đã đưa ra các yêu cầu mới về các thành phần pin, khoáng chất quan trọng có trong pin và bắt đầu có hiệu lực từ 18/4. Trước ngày này, Chính phủ sẽ công bố danh sách sửa đổi các mẫu xe đủ điều kiện và các khoản ưu đãi thuế mới.

Trước thông tin này, Tesla cho biết dòng xe Model 3 của họ sẽ bị giảm ưu đãi do không đáp ứng được quy định nêu trong hướng dẫn. 

Đạo luật giảm lạm phát (IRA) không còn dễ

Đạo luật giảm lạm phát (IRA - Inflation Reduction Act) trị giá 430 tỷ USD do ông Biden ký vào tháng 8 năm ngoái đã loại bỏ điều kiện giới hạn doanh số xe điện của các nhà sản xuất nhưng áp đặt các điều kiện mới đối với ưu đãi xe điện. 

Cụ thể, đạo luật này yêu cầu xe điện phải được lắp ráp tại Bắc Mỹ từ tháng 8 năm ngoái. Tháng 1 năm nay, cơ quan chức năng tiếp tục bổ sung điều kiện giới hạn về giá và thu nhập của người mua. Mới nhất, đạo luật này yêu cầu các quy định về nguồn cung ứng pin và các khoáng sản quan trọng được sử dụng trong pin, có hiệu lực từ 18/4.

IRA yêu cầu 50% giá trị của các thành phần pin phải được sản xuất hoặc lắp ráp ở Bắc Mỹ để đủ điều kiện nhận khoản tín dụng 3.750 USD và 40% giá trị khoáng sản quan trọng có nguồn gốc từ Mỹ hoặc từ đối tác thương mại tự do của nước này mới có thể nhận khoản tín dụng 3.750 USD.

Trước các động thái siết chặt ưu đãi, CEO Alliance for Automotive Innovation, John Bozzella, dự đoán sẽ có “rất ít” xe điện trên thị trường nhận khoản tín dụng đầy đủ 7.500 USD/xe sau ngày 17/4. Ông nhấn mạnh chỉ với yêu cầu xe điện phải được lắp ráp ở Bắc Mỹ đã đủ để loại bỏ 70% mẫu xe đạt điều kiện hưởng ưu đãi.

Chủ tịch Ủy ban Năng lượng Thượng viện Joe Manchin - một đảng viên đảng Dân chủ, nói: “Tiền thuế của người Mỹ không nên được sử dụng để hỗ trợ các công việc sản xuất ở nước ngoài. Đó là một cái cớ thảm hại để tiêu nhiều đô la của người nộp thuế càng nhanh càng tốt và tiếp tục nhường cuộc chơi cho Trung Quốc”.

Hồi tháng 2, Ford cho biết họ sẽ đầu tư 3,5 tỷ USD để xây dựng một nhà máy sản xuất pin EV ở Michigan, sử dụng công nghệ của công ty sản xuất pin CATL đến từ Trung Quốc. 

Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio nhận định quy định mới về pin điện được sản xuất bằng công nghệ của Trung Quốc sẽ ngăn chặn các công ty Trung Quốc được hưởng lợi.

Kế hoạch của VinFast

Người viết đã liên hệ với VinFast - hãng xe điện đến từ Việt Nam, đang có các hoạt động kinh doanh tại Mỹ để biết thêm chi tiết về tác động của quy định mới. 

Công ty bắt đầu bán ra những chiếc ô tô điện đầu tiên tại thị trường Mỹ vào tháng 3 vừa qua - nằm trong lô 999 xe VinFast VF 8 xuất khẩu cuối năm ngoái. Hãng xe Việt cũng lên kế hoạch để xuất khẩu tiếp 1.800 xe VF 8 sang thị trường Bắc Mỹ trong tháng 4 này.

Hiện, toàn bộ xe VinFast vẫn đang được sản xuất tại Việt Nam, do đó có thể nói công ty của tỷ phú Phạm Nhật Vượng chưa bị ảnh hưởng bởi quy định mới của IRA. Tuy nhiên, trong tương lai, VinFast có thể sẽ cần quan tâm đến vấn đề này khi công ty đang xúc tiến kế hoạch xây dựng nhà máy trị giá 4 tỷ USD tại đây.

Cuối tháng 2, VinFast đã được cấp giấy phép cần thiết để khởi công giai đoạn một. Giai đoạn một của dự án bao gồm khoản đầu tư 2 tỷ USD để xây dựng nhà máy có công suất 150.000 xe mỗi năm. Giai đoạn thứ hai của công ty sẽ tập trung vào sản xuất pin. 

Liên quan đến điều kiện nguồn gốc các thành phần trong pin điện mới được bổ sung, Vingroup - công ty mẹ VinFast, đang xây dựng hai nhà máy sản xuất pin ở Việt Nam. Trong đó, Nhà máy Sản xuất Pin VinES thứ nhất tại Khu kinh tế Vũng Áng có tổng mức đầu tư 4.000 tỷ đồng, cung cấp loại pin lithium dành cho các dòng xe ô tô điện và bus điện của VinFast. 

Dự án thứ hai đầu tư sản xuất và thương mại công nghệ pin lithium do liên danh CTCP Giải pháp năng lượng VinES – Gotion – INC thực hiện, tổng mức đầu tư hơn 6.329 tỷ đồng, cũng tại Khu kinh tế Vũng Áng. 

Ngoài ra, cuối tháng 10 năm ngoái, VinFast đã bắt tay với CATL để cùng phát triển công nghệ pin và nhiều bộ phận quan trọng được tích hợp vào khung gầm xe.