Môi trường kinh doanh - kỳ vọng lớn nhất của kinh tế 2017

Ông đánh giá như thế nào về khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2017 đã được đặt ra và đâu sẽ là điểm nhấn của kinh tế 2017?

Về cơ bản, năm 2017 tình hình kinh tế thế giới có triển vọng sáng sủa hơn năm 2016 và Việt Nam cũng nằm trong bối cảnh chung này. Dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vào tháng 10-2016 cho thấy, GDP toàn thế giới chỉ tăng trưởng 3,1%/năm đến hết 2016 và sang 2017 con số này là 3,4%. Còn theo Ngân hàng Thế giới (WB), tăng trưởng thế giới tiếp tục duy trì ở mức 2,9% trong năm 2016 và 3,1% trong năm 2017. Sang năm 2017, giá dầu có thể tăng do nhu cầu dầu thô của thế giới có thể tăng nhẹ và sự đồng thuận đậm nét hơn (dù công khai hay ngấm ngầm) của các nước xuất khẩu dầu mỏ về kiểm soát giá dầu… Năm 2017 kinh tế Mỹ và một số nước tốt lên, theo đó XK tăng thì kinh tế Việt Nam cũng tốt lên.

Bên cạnh những yếu tố thuận lợi, năm 2017 Việt Nam sẽ tiếp tục đối mặt những khó khăn, thách thức, từ môi trường kinh tế thế giới tiềm ẩn nhiều bất ổn truyền thống và phi truyền thống, thiên tai, biến đổi khí hậu, xung đột vũ trang và nợ công tăng nhanh. Nông nghiệp tăng trưởng chậm, nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào khu vực FDI, tiến trình tái cơ cấu tổng thể còn chậm, hệ thống tài chính vẫn phụ thuộc nhiều vào khu vực ngân hàng, vấn đề nợ xấu tiếp tục đặt ra nhiều thách thức cho phát triển kinh tế bền vững.

Nhưng về tổng thể, tăng trưởng kinh tế năm 2017 sẽ được cải thiện khá, có khả năng đạt mức 6,7% nhờ cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, tạo xung lực mới cho khu vực tư nhân trở thành động lực chính của năm 2017, cũng như nhờ giá năng lượng và nông sản thế giới dự báo phục hồi. Việt Nam tiếp tục đảm bảo thanh toán đầy đủ, kịp thời các khoản nợ đến hạn theo cam kết, đồng thời, cơ chế vay quản lý nợ công sẽ đậm tính thị trường hơn, nhất là cơ chế cho vay lại UBND cấp tỉnh từ nguồn vốn vay ODA và vay ưu đãi của các nhà tài trợ. Mỹ sẽ vẫn là thị trường XK và xuất siêu lớn nhất, còn Trung Quốc vẫn là thị trường NK và nhập siêu lớn nhất của Việt Nam. Môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện, tạo động lực mở rộng thêm các hoạt động đầu tư xã hội gia tăng, được thể hiện ở sự gia tăng dư nợ tín dụng ngân hàng, gia tăng vốn đăng ký của DN thành lập mới và quay lại hoạt động, vốn bổ sung đầu tư mở rộng, vốn thực hiện của FDI và vốn giải ngân từ NSNN. Tôi cho rằng, điểm nhấn của kinh tế 2017 chính là khu vực kinh tế tư nhân, khu vực FDI, một số ngành nông nghiệp công nghệ cao và ngành dịch vụ du lịch.

Vậy theo ông, đâu là những động lực để đạt được mục tiêu tăng trưởng như Chính phủ đề ra?

Nhìn chung, dù là khá cao trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động tiêu cực làm giảm sút động lực tăng trưởng chung, tuy nhiên những chỉ tiêu kế hoạch phát triển KT-XH năm 2017 được đặt ra không phải là ảo tưởng, mà được dựa trên nền tảng động lực cộng hưởng và hội tụ từ các xung lực tích cực mà Việt Nam đã và đang đạt được trong năm 2016.

Những nền tảng nổi bật là sự cải thiện môi trường đầu tư, tăng áp dụng khoa học công nghệ và tiếp tục tham gia hội nhập quốc tế sâu rộng, đầy đủ hơn, tốc độ tăng trưởng kinh tế quý sau cao hơn quý trước. Nông nghiệp từng bước phục hồi, xuất siêu tăng khá. Niềm tin thị trường, xã hội của người dân và DN được duy trì, số lượng DN thành lập mới, quay lại hoạt động tăng khá. Bên cạnh đó, động lực tăng trưởng còn được tiếp sức từ duy trì tổng cầu tiêu dùng trong nước, sự thành công của chế độ tỷ giá trung tâm linh hoạt hơn.

Một động lực khác chính là GDP tăng khá cao trong khi lạm phát thấp và tỷ lệ đầu tư xã hội/GDP thấp cho thấy động lực của tăng trưởng không chỉ là vốn đầu tư và dường như tăng trưởng kinh tế cao buộc phải trả giá bằng lạm phát cao đã không còn đúng, cũng không còn là “vòng kim cô” luẩn quẩn đối với Việt Nam nữa.

Động lực tăng trưởng năm 2017 còn được gia tăng từ lòng tin thị trường; củng cố vị thế quốc tế và kỳ vọng những cơ hội mới tới từ các kết quả đàm phán, ký kết và triển khai các cam kết và chủ động hội nhập quốc tế của Việt Nam; từ những chuyển động tích cực về tái cơ cấu kinh tế, nhất là trong mua bán, sáp nhập các ngân hàng và chuyển nhượng dự án bất động sản, thu hồi các dự án chậm triển khai, dùng sai mục đích sử dụng đất; cổ phần hóa đơn vị sự nghiệp công và tăng cường sử dụng giống mới, ứng dụng công nghệ bảo quản, chế biến nông sản hiện đại, mở rộng sự tham gia của DN đầu tư vào nông nghiệp theo mô hình liên kết chuỗi và quy mô công nghiệp.

Ngoài ra, động lực tăng trưởng sẽ được tiếp sức bởi sự chuyển động của cả bộ máy quản lý và hệ thống chính trị, tạo mọi điều kiện, tháo gỡ mọi rào cản cho sản xuất, kinh doanh của người dân và doanh nghiệp, thúc đẩy khởi nghiệp; phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, chế biến, chế tạo, gắn với các lợi thế về nguồn nguyên liệu nông, lâm nghiệp, thuỷ sản... Những động lực này sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh, hiệu quả hơn, chuẩn bị cho đất nước phát triển với nhiều kỳ vọng lớn lao và tự tin hơn trong năm 2017.

Với thông điệp Chính phủ kiến tạo, đồng hành cùng DN, ông có nhận định gì về môi trường đầu tư của Việt Nam trong năm 2017?

Năm nay môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn cải thiện tốt. Báo cáo môi trường kinh doanh năm 2016 do Ngân hàng Thế giới thực hiện cho thấy, xếp hạng môi trường kinh doanh của Việt Nam 2016 tăng tới 9 bậc, xếp thứ 82/189 quốc gia được xếp hạng. Trong đó Chỉ số bảo vệ nhà đầu tư thiểu số tăng tới 31 bậc, chỉ số nộp thuế của Việt Nam đã tăng 5 bậc, từ vị trí 173/189 lên vị trí 168/189.

Vị trí của Việt Nam cũng tăng 12 bậc theo xếp hạnh của Diễn đàn Kinh tế thế giới cho thấy môi trường kinh doanh tốt lên, do đó lượng DN đăng ký mới tăng cao cùng với số người hài lòng khi được hỏi về vấn đề nộp thuế cũng tăng. Tất cả những điều này giúp cho động lực tăng trưởng của năm 2017 mạnh hơn. Đây cũng là niềm hy vọng lớn nhất và kỳ vọng lớn nhất của Việt Nam hiện nay.

Trân trọng cảm ơn ông!