Mexico, Canada chạy đua với thời gian ngăn ông Trump áp thuế

Trong lúc thời gian trôi qua, các quan chức Mexico và Canada đang bận rộn chứng minh rằng họ đã hành động để kiểm soát biên giới và hạn chế lượng ma tuý fentanyl vào Mỹ nhằm thuyết phục Tổng thống Donald Trump không áp thuế quan.

Ông Trump, người nổi tiếng là hay thay đổi quyết định vào phút chót, đã giữ vững lập trường vào cuối buổi chiều ngày 31/1. Ông nói với các phóng viên rằng Mexico hay Canada không thể thay đổi tình hình.

Chính phủ hai nước láng giềng đang triển khai một chiến lược gồm hai bước để trình bày lập luận của họ với các quan chức chính quyền ông Trump và những nhà lập pháp có tiếng tại Mỹ.

Trước hết, hai nước nỗ lực kiểm soát biên giới nhằm chứng tỏ cho ông Trump thấy họ đã chấn chỉnh vấn nạn ma tuý fentanyl và người nhập cư bất hợp pháp. Thứ hai, họ cảnh báo sẽ trả đũa mạnh mẽ nếu Mỹ áp thuế quan.

Theo các quan chức Mexico và Canada, quy mô phản ứng của hai nước sẽ phụ thuộc vào hành động thực tế của Tổng thống Trump.

Mexico

Chính phủ Mexico đang bám sát chiến lược “bình tĩnh” mà Tổng thống Claudia Sheinbaum vạch ra. Nguồn tin của Bloomberg cho biết Mexico sẽ kiên quyết duy trì đối thoại liên tục với Washington.

Tuy nhiên, việc tìm ra người tham gia các cuộc trò chuyện là một phần của thách thức. Ông Luis Rosendo Gutierrez, Thứ trưởng Bộ Kinh tế phụ trách các vấn đề thương mại, dự kiến sẽ đến thủ đô Washington vào ngày 3/2.

Song, ông không thể gặp các quan chức Bộ Thương mại Mỹ cho đến khi danh sách nhân sự chính thức được phê chuẩn. Thay vào đó, ông Gutierrez sẽ nói chuyện cùng các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và hiệp hội.

Tổng thống Sheinbaum còn chọn Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Juan Ramon de la Fuenta là người đối thoại chính với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio.

Theo các nguồn tin của Bloomberg, nhóm quan chức cấp cao từ Bộ Ngoại giao Mexico và Bộ Ngoại giao Mỹ đang thường xuyên trao đổi về vấn đề an ninh và nhập cư.

Trong các cuộc thảo luận với giới chức Mỹ, chính phủ của bà Sheinbaum đã nhấn mạnh nỗ lực giải tán các đoàn người di cư về phía bắc. Mexico cũng đã tăng cường truy quét fentanyl và các loại ma tuý khác trong vài tháng qua.

Chính quyền bà Sheinbaum đã vạch ra một loạt các kịch bản và phản ứng tuỳ thuộc vào thời điểm và quy mô các động thái của ông Trump, người đứng đầu chính phủ Mexico nhắc lại tại các cuộc họp báo buổi sáng trong suốt tuần qua.

“Chúng tôi đã chuẩn bị, chúng tôi có kế hoạch nhưng chúng tôi luôn tìm kiếm đối thoại”, bà Sheinbaum lưu ý vào sáng ngày 31/1.

Đứng cạnh bà, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Marcelo Ebrard cho biết áp thuế quan thương mại là “một sai lầm chiến lược” sẽ làm tăng giá ô tô, tủ lạnh, máy vi tính, tivi, trái cây và bia đối với người tiêu dùng Mỹ.

Bà Sheinbaum cũng cảnh báo rằng thuế quan sẽ gây hại cho hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ USMCA. Bà không nói rõ hơn, nhưng một nguồn tin cho biết Tổng thống Mexico đang gợi ý xem xét lại thoả thuận vì ông Trump dường như không còn quan tâm đến việc duy trì nó.

Canada

Trọng tâm trong chiến lược của các quan chức Canada là nhấn mạnh với phía Mỹ rằng Canada đã tăng cường kiểm soát biên giới nhằm giải quyết những lo ngại của ông Trump.

Hồi tháng 12, Thủ tướng Justin Trudeau đã công bố một kế hoạch trị giá 1,3 tỷ CAD (tương đương 894 triệu USD) để bổ sung trực thăng, máy bay không người lái và các thiết bị giám sát khác.

“Biên giới Canada rất vững chắc và chúng tôi đang làm cho nó vững chắc hơn”, Bộ trưởng Bộ An ninh Công cộng David McGuinty chia sẻ. “Khi đồng minh lớn nhất của chúng tôi nêu ra mối lo ngại, chúng tôi sẽ xem xét nghiêm túc”.

Ông McGuinty đã có mặt tại thủ đô Washington vào ngày 31/1 để gặp quan chức phụ trách vấn đề biên giới của Mỹ Tom Homan. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Melanie Joly và Bộ trưởng Bộ Di trú Marc Miller cũng đến Mỹ để thuyết phục các đối tác.

Giới chức Canada tham gia các cuộc thảo luận với nhiều tài liệu, biểu đồ và thậm chí video tua nhanh về một số cửa khẩu biên giới nhất định.

“Mỗi lần tôi trình bày kế hoạch biên giới là mỗi lần tôi trình bày sự thật. Chưa đến 1% lượng fentanyl ở Mỹ đến từ Canada và chưa đến 1% người nhập cư bất hợp pháp ở Mỹ tới từ đất nước chúng tôi...”, bà Joly cho biết trong một cuộc họp báo hôm 29/1.

Trong cuộc họp báo đó, bà Joly nói thêm với ông Rubio rằng “nếu Mỹ áp thuế quan, Canada sẽ trả đũa và mọi phương án đều đã được cân nhắc”.

Chính phủ ông Trudeau sẽ không công bố danh sách trả đũa cho đến khi họ biết chính quyền ông Trump nhắm đến những gì, một quan chức Canada chia sẻ với Bloomberg.

Tuy nhiên, Canada đã chuẩn bị sẵn một số kế hoạch đáp trả, bao gồm một danh sách nhỏ những mặt hàng nổi tiếng của Mỹ như cam Florida và rượu bourbon Kentucky và một danh sách lớn hơn có thể ảnh hưởng đến 150 tỷ CAD hàng hoá Mỹ vào Canada.