Lạm phát Việt Nam có xu hướng cao hơn trong năm 2022

Việt Nam không tránh khỏi tác động lạm phát từ căng thẳng Ukraine 

Chia sẻ quan điểm về tác động của xung đột Nga - Ukraine tại chương trình Talkshow Phố Tài chính, ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng, Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho biết về mặt trực tiếp, tác động sẽ không lớn. 

Vì kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Nga, Việt Nam và Ukraine chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng kim ngạch thương mại của Việt Nam với toàn cầu (khoảng trên 6 tỷ USD so với 300 tỷ USD).

Tuy nhiên theo ông Tuấn, Việt Nam là một nền kinh tế mở, do đó không tránh khỏi tác động liên quan đến áp lực lạm phát. 

Việt Nam cũng là quốc gia nhập khẩu ròng đối với các sản phẩm từ dầu mỏ, hóa dầu. Do đó giá dầu tăng lên 10% thì nền kinh tế sẽ phải tốn thêm khoảng 600 triệu USD, tăng lên 20% thì kinh tế tốn 1,2 tỷ USD. Nếu giá dầu tiếp tục leo thang, rõ ràng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tăng trưởng GDP Việt Nam. 

Khía cạnh thứ hai là ảnh hưởng đến yếu tố lạm phát xăng dầu và cũng như các hàng hóa liên quan đến các dịch vụ giao thông vận tải vốn là đầu vào của rất nhiều ngành sản xuất, của rất nhiều ngành dịch vụ. 

Theo ông Tuấn, giá xăng dầu chỉ chiếm khoảng trên 3% rổ CPI. Nếu giá dầu tăng khoảng 10%, ảnh hưởng đến CPI sẽ khoảng 0,2%. Tuy nhiên nếu giá dầu tăng 20-30% sẽ tác động CPI đáng kể, đặc biệt khi kinh tế Việt Nam mới trải qua giai đoạn dịch COVID-19 và vẫn trong giai đoạn phục hồi. 

Cũng chia sẻ về vấn đề này, ông Ngô Việt Đức, Trưởng Tài chính số, Ngân hàng Westpac, Australia cho biết Ukraine là đất nước thiên về xuất khẩu nông sản, mặt hàng lúa mạch, dầu thực vật cũng như một số mặt hàng nông sản khác chiếm chủ đạo và họ chủ yếu xuất khẩu vào Châu Âu.

"Đôi khi đó là cơ hội của một số doanh nghiệp Việt Nam tìm cách mở rộng nguồn cung vào Châu Âu khi họ đang thiếu hụt mặt hàng ấy", ông chia sẻ.

Bên cạnh đó, Nga cũng là một trong ba nước lớn về xuất khẩu dầu và họ cũng là một trong những nhà xuất khẩu lớn về quặng micron, có vai trò rất quan trọng trong việc sản xuất smartphone, xe cộ và các sản phẩm cần kim loại khác.

Theo ông, khi các nguồn cung bị đứt gãy thì các thị trường xung quanh có thể sẽ được hưởng lợi và tìm được thị trường mới cho mình.

Áp lực lạm phát năm 2022 cao hơn khi nguồn cung chưa thể quay trở lại nhanh chóng

Ông Hoàng Công Tuấn cho rằng áp lực lạm phát của Việt Nam trong năm 2022 chắc chắn phải cao hơn năm 2021. 

Kinh tế trưởng MBS cho hay, trong năm 2020 và 2021, mặc dù kinh tế tăng trưởng chậm, tuy nhiên để hỗ trợ nền kinh tế thì Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất điều hành ba lần cộng thêm duy trì mức độ cung tiền khá lớn, từ đó tạo một lượng tiền dư cho nền kinh tế. 

Bên cạnh đó là nguyên nhân về cầu kéo và chi phí đẩy. Khi mở cửa lại nền kinh tế và gói hỗ trợ kích thích tăng trưởng kinh tế chuẩn bị được triển khai mạnh mẽ trong thời gian tới thì tổng cầu nền kinh tế tăng rất mạnh trong năm 2022 so với năm 2021. 

Giá phân bón, giá thép tăng, giá lương thực thực phẩm có xu hướng tăng trên thị trường toàn cầu và giá than cũng tăng, một loạt các mặt hàng cơ bản tăng và nhu cầu toàn cầu tăng không chỉ ở Việt Nam. Trong khi đó nguồn cung không thể quay trở lại một cách nhanh chóng khi bối cảnh dịch COVID-19 vẫn gây ra đứt gãy cung ứng toàn cầu. 

"Căng thẳng Nga và Ukraine hiện nay chỉ là thêm dầu vào lửa, áp lực lạm phát đã có rồi và thực tế lạm phát đã xảy ra tại Mỹ ở mức độ cao nhất kể từ chục năm trở lại đây. Lạm phát cũng xảy ra tại khu vực châu Âu và các khu vực khác. 

Lạm phát Việt Nam có xu hướng cao hơn trong năm 2022. Chúng tôi đánh giá lạm phát trong năm 2022 khoảng 3,5% đến 4%, tuy nhiên yếu tố về Nga và Ukraine hiện nay là yếu tố chưa lường trước được", ông Hoàng Công Tuấn chia sẻ.

Nói về lạm phát, ông Ngô Việt Đức nhận định đây là câu chuyện đau đầu đối với các ngân hàng trung ương. Gần đây cho thấy tín hiệu, Cục dự trữ Liên bang của Mỹ FED rục rịch tăng lãi suất và ở phía bên Australia, ngân hàng IBA cũng xem xét khả năng tăng lãi suất. 

Bên cạnh khái niệm lạm phát thì các nhà kinh tế cũng có đề cập đến thuật ngữ "stagflation" - kinh tế vừa lạm phát vừa suy thoái.

Nói thêm về câu chuyện về dầu thô, ông đồng ý khi giá dầu tăng sẽ ảnh hưởng đến lạm phát nói chung và các chi phí đầu vào các doanh nghiệp. Tuy nhiên nhìn vào mặt tích cực, theo một số nhà kinh tế đã nghiên cứu, giả sử giá dầu thô tăng 10%, nhu cầu muốn sử dụng dầu sẽ giảm xuống 3%. 

Ông lý giải điều này có nghĩa là giá dầu tăng có thể giúp cho nền kinh tế hướng dần đến nền công nghiệp sạch hơn. Chẳng hạn mọi người đẩy nhanh xu thế sử dụng ô tô điện hoặc chuyển sang dòng dùng ít dầu hơn và nhiều động cơ điện hơn. Những điều đó có thể là một chỉ báo cho một nền kinh tế theo hướng tốt hơn đối với môi trường và nền kinh tế nói chung.