Là 'đế chế' thương mại điện tử lớn nhất thế giới, tuy nhiên Amazon đang thực sự sinh lời từ đâu?

Cơ cấu doanh thu của Amazon trong năm 2018

Từ hoạt động cốt lõi là thương mại điện tử, "đế chế" bán lẻ trực tuyến lớn nhất thế giới Amazon đand mở rộng nhanh chóng sang các lĩnh vực khác: điện toán đám mây, quảng cáo kĩ thuật số, xây dựng cửa hàng tạp hoá, dược phẩm... Công ty cũng bán các sản phẩm của Amazon như trợ lí cá nhân Alexa, xem phim qua nền tảng Amazon Video.

Hiện tại, dịch vụ điện toán đám mây AWS và hoạt động TMĐT tại thị trường Bắc Mỹ đang là hai mảng kinh doanh sinh lời cho Amazon. Bên cạnh đó, dịch vụ quảng cáo được xem là một yếu tố tiềm năng có thể thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận của Amazon trong những năm tới.

Năm 2018, mảng kinh doanh tại Bắc Mỹ và thị trường quốc tế (gồm thương mại điện tử - 90%, cửa hàng offline và doanh thu khác - 10%) đóng góp lần lượt 61% và 28% tổng doanh thu của Amazon. 

Doanh thu từ dịch vụ điện toán đám mây AWS (Amazon Web Services) chiếm 11%. Mảng AWS ngày càng chiếm tỉ trọng lớn dần trên tổng doanh thu: Từ 5% năm 2014, lên 7% năm 2015, 9% năm 2016, 10% năm 2017, và 11% trong năm 2018. 

Cơ cấu doanh thu của Amazon trong năm 2018. Biểu đồ: Tuệ An.

Nhìn vào báo cáo tài chính qua các năm, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của Amazon từ năm 2015 tăng trưởng rõ rệt so với thời kì trước. 

Đáng chú ý, năm 2018, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của Amazon lần đầu tiên đạt hai chữ số (12,4 tỉ USD), gấp ba lần so với năm 2017.

Lợi nhuận của Amazon từ khi thành lập đến nay. Biểu đồ: Tuệ An.

Thương mại điện tử chiếm chưa đến 40% lợi nhuận hoạt động

Theo eMarketer, Amazon chiếm tới gần 50% doanh số bán hàng trực tuyến của Mỹ vào năm ngoái, tạo ra 208 tỉ USD từ hoạt động bán lẻ ở Mỹ và nước ngoài. Phần lớn doanh thu của mảng TMĐT là từ cửa hàng bán lẻ trực tuyến và dịch vụ cung cấp cho người bán thứ ba, thực hiện các thoả thuận bán hàng với các thương hiệu bán lẻ lớn.

Là "gã khổng lồ" dẫn đầu trong lĩnh vực thương mại điện tử, nhưng mảng kinh doanh này không đóng góp nhiều đối với lợi nhuận công ty. Thương mại điện tử chiếm chưa đến 40% lợi nhuận hoạt động trong năm 2018, thậm chí ngốn không ít tiền của Amazon do khoản lỗ tại thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, thương mại điện tử là điểm tựa cho sự bành trướng của Amazon, mở đường cho hàng loạt mảng kinh doanh có thể tạo ra lợi nhuận trong tương lai, bao gồm mảng sản xuất phim và giải trí, cửa hàng offline, thuốc kê đơn và các sản phẩm gia dụng...

Công ty ngày càng xây dựng được các thương hiệu riêng với các sản phẩm như Alexa suite, trợ lí cá nhân được điều khiển bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Quy mô ngày càng tăng của Amazon cho phép công ty giành được thị phần và thực hiện "chiêu giảm giá", khuyến mãi, và các ưu đãi khác.

Mảng điện toán đám mây (AWS)

Năm 2018, dịch vụ điện toán đám mây Amazon Web Services (AWS) tạo ra chưa đến 26 tỉ USD doanh thu (đóng góp 11% tổng doanh thu) nhưng tạo ra tới 7,3 tỉ USD lợi nhuận hoạt động cho Amazon (đóng góp 60% lợi nhuận hoạt động). 

Đây chính là mảng kinh doanh đang sinh lời nhiều nhất cho Amazon. 

Lợi nhuận của dịch vụ AWS và mảng kinh doanh tại Bắc Mỹ, thị trường quốc tế (TMĐT, cửa hàng offline, quảng cáo) trong 5 năm gần đây. Tổng hợp: Tuệ An.

Amazon Web Services (AWS) cung cấp một loạt dịch vụ điện toán, lưu trữ, cơ sở dữ liệu, phân tích, ứng dụng và triển khai toàn cầu có thể trợ giúp các tổ chức phát triển nhanh hơn, giảm chi phí công nghệ và mở rộng quy mô ứng dụng.

Ông chủ Jeff Bezos đánh giá qui mô thị trường của AWS không bị giới hạn, tương tự như lĩnh vực bán lẻ của Amazon. Trong báo cáo thường niên kết thúc năm 2014, Jeff Bezos đã khẳng định rằng AWS sẽ mang lại mức lợi nhuận hấp dẫn trong tương lai.

Các con số đã chứng minh tuyên bố của Jeff Bezos. Tỉ trọng của AWS trên lợi nhuận hoạt động của Amazon trong hai năm 2015 và 2016 lần lượt là 67% và 74%. Thậm chí, trong năm 2017, lợi nhuận thu về từ AWS còn cao hơn lợi nhuận hoạt động của công ty.

Trong năm 2018, lợi nhuận của mảng AWS là hơn 7 tỉ USD, chiếm gần 60% lợi nhuận hoạt động của công ty.

Business Insider trích dẫn báo cáo của Synergy Group cho biết, Amazon đang đứng đầu và kiểm soát tới 35% thị trường điện toán đám mây trong năm 2018, cao gấp hai lần so với đối thủ xếp thứ hai.

Để nói về sự ra đời của AWS, cần quay trở lại năm 2000, thời điểm công ty muốn ra mắt dịch vụ thương mại điện tử có tên Merchant.com, giúp các thương nhân bên thứ ba xây dựng trang web mua sắm trực tuyến trên công cụ thương mại điện tử Amazon.

Tuy nhiên, việc xây dựng một nền tảng phát triển bên ngoài hoá ra khó hơn rất nhiều so với họ nghĩ. Những thách thức trong quá trình thực hiện khiến họ phải xây dựng bộ tài liệu API, giúp cho trang Merchant.com hoạt động mượt mà, đồng thời phục vụ tốt các nhà phát triển nội bộ.

Tại thời điểm đó, họ đã cung cấp dịch vụ AWS, nhưng phải đến ba năm sau vào 2003, Amazon mới xác định một cách rõ ràng AWS là một mảng kinh doanh mới riêng lẻ, có thể kiếm tiền cho công ty.

Tiềm năng từ dịch vụ quảng cáo 

Bên cạnh đó, quảng cáo kĩ thuật số cũng là một mảng sẽ còn tăng trưởng, thúc đẩy lợi nhuận của Amazon, theo nhận định của Bloomberg. 

Trong năm 2018, phần "doanh thu khác" của Amazon là hơn 10 tỉ USD, trong đó chủ yếu gồm dịch vụ quảng cáo kĩ thuật số. Báo cáo tài chính của công ty không cung cấp số liệu chính xác về doanh thu của dịch vụ này. 

Theo nghiên cứu của eMarketer, năm 2018, Amazon đã vượt qua Microsoft về doanh thu quảng cáo kĩ thuật số, trở thành công ty nắm thị phần lớn thứ ba tại Mỹ. Trong báo cáo mới nhất, eMarketer dự báo Amazon sẽ tiếp tục giành thị phần từ tay Google và Facebook, chiếm khoảng 8,8% thị phần mảng quảng cáo Mỹ trong năm 2019. 

5 công ty thị phần quảng cáo kĩ thuật số lớn nhất tại Mỹ. Nguồn: eMarketer.